3.1. OATB “Asia Alliance Bank”da asosiy vositalarning bosh bank va uning
3.3. OATB “Asia Alliance Bank” moliyaviy hisoboti asosiy vositalar bo’yicha
3
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. O’zbekiston jadal o’sishga erishdi va global
moliyaviy inqirozga qarshi samarali choralar ko’rdi. Keyingi besh yilda
O’zbekistonda o’sish sur’atlari o’rtasha 8,5 foizni tashkil etdi va bu Markaziy
Osiyodagi o’rtacha o’sish ko’rsatkichidan yuqoridir. Qator yillar davomida
kuzatilgan byudjet profitsiti, rasmiy zaxiralar darajasining yuqoriligi, davlat
qarzining kamligi, barqaror bank tizimi va xalqaro moliya bozorlaridan qarz
olishga ehtiyotkorlik bilan yondashish mamlakatni global inqirozning bevosita
oqibatlaridan himoya qildi.
Agar 2010 yilda mamlakatimizning 15 ta tijorat banki “barqaror” reytingini
olgan bo’lsa, hozirgi kunda ularning soni 23 taga etdi, bu banklarning aktivlari
yurtimiz bank tizimi umumiy aktivlarining 98 foizini tashkil etmoqda.
Ma’lumki, aholining bank tizimiga ishonchi ortib borayotgani banklar
faoliyati samaradorligining muhim ko’rsatkishi hisoblanadi.
Shu ma’noda, 2011 yilda depozitlarga 18 trillion so’mdan ortiq, o’tgan yilga
nisbatan 36,3 foiz ko’p mablag’ jalb qilingani, jumladan, aholi depozitlari 38,8
foizga oshgani, ayniqsa, e’tiborlidir.
Banklarning kredit portfeli tarkibi sifat jihatidan tubdan o’zgarmoqda. Agar
2000 yilda kredit portfelining 54 foizi tashqi qarzlar hisobidan shakllantirilgan
bo’lsa, 2011 yilda uning 85,3 foizi ichki manbalar — yuridik va jismoniy shaxslar
depozitlari hisobidan shakllantirildi. Bu esa, o’z navbatida, iqtisodiyotimiz
tarmoqlariga investitsiya kiritish va shuning hisobidan taraqqiyotimizni
ta’minlashda ichki imkoniyatlarimiz tobora ortib borayotganining dalilidir.
Tijorat banklarining investitsiyaviy faolligi ortmoqda. Tijorat banklari
qo’yilmalarining 75 foizdan ortig’ini ush yildan ziyod bo’lgan uzoq muddatli
investitsiya kreditlari tashkil etmoqda. Umuman, so’nggi o’n yilda banklarimiz
tomonidan iqtisodiyotning real sektorini kreditlash 7 barobar oshganini alohida
qayd etish lozim, deb o’ylayman
1
deb takidlagan.
1 O’zbеkiston Rеspublikasi Prеzidеnti Islom Karimovning 2011 yilning asosiy yakunlari va 2012 yilda
O’zbеkistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining
majlisidagi ma'ruzasi. “Xalq so’zi”2012 yil 20 yanvar, №14 (5434).
4
Mamlakatimiz rahbari I.A. Karimovning ko’rsatib o’tganidek, «Bugungi
kunda banklarimizning umumiy aktivlari hajmi aholi va yuridik shaxslarning hisob
raqamlaridagi mablag’lardan ikki baravardan ko’pdir. Bu esa Ushbu mablag’larni
ishonshli himoya qilish hamda ularga o’z vaqtida va to’la hajmda xizmat
ko’rsatishni kafolatlaydi.
SHuni ta’kidalashni istardimki, tijorat bank tizimini rivojlantirish va
mustahkamlash masalasi doimio e’tiborimiz markazida bo’lib kelmoqda va u
o’zining ijobiy natijalarini bermoqda. Biroq bu boradagi ishlarni yanada
chuqurlashtirish va kengaytirish kerak. Nega deganda, aynan banklar ta’bir joiz
bo’lsa, butun iqtisodiyotimizni oziqlantirib turadigan qon tomirlari hisoblanadi,
mamlakatimizning moliyaviy-iqtisodiy barqarorligi ko’p jihatdan ularning samarali
faoliyatiga bog’liq»
2
.
Yuqorida keltirib o’tilgan fikrlar «Tijorat banklarida asosiy vositalar va
ularning buxgalteriya hisobi» mavzusini haqiqatda dolzarb ekanligidan dalolat
beradi va bitiruv malakaviy ishi mavzusi sifatida tanlanishini asoslab beradi.
Dostları ilə paylaş: