Óìóìèé ÿêóíèé íàçîðàò ñàâîëëàðga-javob. “Parazitologiya” fani, u
31._Monogeniyalar sinfining parazit vakillari va ularning tuzilishi, ko’payishi, keltirib chiqaradigankasalliklari.sinfivakillarifangaqadimdanma’lum. 1858-yili Van Beneden trematodalar sinfini saqlab qolgan holda, uning tarkibida monogenetik va digenetik so‘rg‘ichlilar guruhlarini joriy qildi. Keyinchalik, 1863-yili I. Karus ana shu guruhlami kenja sinf darajasiga ko‘tardi. Akademik B.Ye. Bixovskiy monogenetik so‘rg‘iehlilami chuqur o‘rganib, bu guruhga kiruvchi hayvonlar mustaqil sinf ekanligini ilmiy jihatdan asoslab berdi. Monogeniyalar sinfiga 2500 dan ortiq tur kiradi. Ular asosan baliqlar, amfibiyalar, reptiliyalar va suvda yashovchi ayrim sutemizuvchilarda parazitlik qiladi. Monogeniyalar asosan ektoparazitlardir. Faqat ayrim turlari ikkilamchi marta endoparazitlikka o‘tgan. Monogeniyalaming tanasi bo‘yiga cho‘zilgan, yassi yaproqsimon ko‘rinishda boiib, kattaligi 0,3 mm dan 2-3 sm gacha boradi. Parazitning katta yoki kichik boiishi parazit xo‘jayinining gavdasiga bogiiq. Xo‘jay inning gavdasi qanchalik katta boisa, parazit ham shuncha yirik boiadi. Monogeniyalar vakillarining barcha hayotiy jarayoni bitta xo‘jayinda о‘tadi. Bu sinfga kiruvchi hayvonlaming asosiy xarakterli xususiyatlariga yana quyidagilami aytibo‘tishmumkin:1.Og‘izso‘rg‘ichiko‘pinchaboimaydi.2. Tanasining orqa uchida muskulli so‘rg‘ichlardan tashqari ilmoq va ilgakchalardan iborat yopishuv organlari yaxshi rivojlangan. 3.Ko‘pchiliginingko‘ziboiadi.4. Ular ba’zan bitta, ba’zan bir nechta tuxum qo‘yishi mumkin. Ulaming bosh qismidagi yopishuv organlari parazit oziqlanayotgan paytda xo‘jayini tanasiga yopishib turish vazifasini bajaradi. Gavdaning orqa uchida esa ancha takomillashgan va murakkab tuzilgan yopishuv organi - disk joylashgan. Diskning ichida xitinli, har xil katta-kichiklikdagi 10 tadan 16 tagacha ilmoqchalar bor. Ba’zi vakillarida disk va ilmoqchalardan tashqari, tananing orqa uchida bir nechta so‘rg‘ichlari ham boiadi.Ular oraliq xo‘jayinsiz rivojlanadi, ya’ni hayotiy jarayonida xo‘jayin almashinish va nasi gallanish sodir boimaydi.
