Umumiy fizika kafedrasi ass o’qituvchisi O. Yusupov fizikadan masalalar echish metodikasi fani
Yüklə 210,64 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Boshlang’ich tezligi v ushbu
Butun olam tortishish kuchi: Tabiatdagi barcha jismlar bir-birini ularning massalarining ko’paytmasiga to’g’ri proportsional va ular orasidagi masofaning kvadratiga teskari proportsional bo’lgan kuchlar bilan tortib turadilar.
1 2 3 F12 F21 F13 F31 F32 F23 Yer yo’ldoshlarining uchish qonunlari planetalarning Quyosh atrofida aylanish qonunlariga o’xshashdir. Agar kosmik snaryadni biror h balandlikdan v tezlik bilan gorizontal otilgan odatdagi snaryad yoki oddiy tosh deb tasavvur qilsak, u holda atmosferaning ta’siri bo’lmaganida, uning barcha mumkin bo’lgan traektoriyalari ayonki, planetalarning mumkin bulgan harakatlariga o’xshash bo’ladi. Boshlang’ich tezligi v ushbu
tezlikdan kichik bo’lganda snaryad traektoriyalari fokuslari Yerning markazi bilan mos tushuvchi ellips kesmalaridan iborat bo’ladi. Juda ham kichik boshlang’ich tezlikda bu kesmalarni katta aniqlikda parabola kesmalari deyish mumkin. Taqriban 7,93km/sek ga teng bo’lgan v tezlikda snaryad traektoriyasi aylana bo’ladi va snaryad Yerning yo’ldoshiga aylanadi. Snaryadning aylana orbita bo’ylab harakati tezligini snaryadning markazga intilma tezlanishi erkin tushish tezlanishi g ga teng bulishi shartidan oson hisoblab topish mumkin. Haqiqatdan ham h balandlikda erkin tushish tezlanishi bunda g- Yer sirtida uning markazidan r masofadagi tezlanish: u holda
yoki Agar bo’lsa, u holda yo’ldoshning Yer radiusiga teng radiusli aylana orbita bo’yicha harakat tezligi bo’ladi. Bu tezlikni birinchi kosmik tezlik deb atash qabul qilingan. Boshlang’ich tezlik v dan katta , lekin qiymatdan kichik bo’lganda snaryad traektoriyasi ellipsdan iborat bo’lib, ellipsning uchib chiqish nuqtasiga yaqin fokusiga Yer markazi Yüklə 210,64 Kb. Dostları ilə paylaş:
|