Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik

469-mashq.
Gaplarni ko‘chiring, miqdor-daraja ravishlarining tagiga
chizib, izohlang.
1. Sarvigulni podsho hammadan ko‘proq sevar ekan. 2. Meh-
mondorchilik tugagach, u uzundan uzun duo qilib o‘rnidan
turibdi. 3. Ko‘p yaxshi o‘ylabsiz, ammo saltanatingiz uzoqqa
bormasa kerak. 4. Ikkita tuxum topib olibdi. Suyunib cho‘ntagiga
solib, biroz yuribdi. 5. Dehqon: «Hay, mayli, ustki qismi oz
bo‘lsa ham bizga qola qolsin», — dedi. 6. Chol va kampir behad
sevinishibdi. (Ertakdan)
470-mashq. 
«Hasharda» mavzusida matn tuzing. Unda miqdor-daraja
ravishlaridan foydalaning.
1. Miqdor-daraja ravishlari qanday so‘roqqa javob bo‘ladi?
2. Ular qanday ma’noni anglatadi?
471-mashq. 
Uyga vazifa. «San’at muzeyida» mavzusida matn tu-
zing. Miqdor-daraja ravishlarining tagiga ñhizing.

---

188
1. Fe’l deb nimaga aytiladi?
2. Jonlanmoq fe’lining nisbat shakllarini toðing va ular
o‘rtasidagi farqlarni tushuntiring.
3. Harakat nomiga misollar keltiring.
4. Sifatdoshning sifatga va fe’lga xos xususiyatlarini belgilang.
5. Ravishdosh yasovñhi qo‘shimñhalar qaysilar? Ular ishtiro-
kida ravishdoshlar hosil qiling.
6. -la, -lan, -i, -sira, -(a)y qo‘shimñhalari yordamida fe’llar
yasang.
7. Fe’llarga misollar aytib, uñh zamonda tuslang.
8. Fe’l mayli deb nimaga aytiladi?
9. Sodda, qo‘shma, juft fe’llarga misollar ayting.
472-mashq. 
Matnni o‘qing. Fe’llarni aniqlab, ularni izohlang.
Rubob ñhalish, ashula aytishga qattiq havas qo‘ygan kun-
larim edi. Velosiðedda ketayotgandim. G‘ira-shira ðayt. Òeraklar
shovullaydi. Itlar huradi.
Bexos izimda bir sharpa sezdim. Qarasam, nuroniy ñhol,
salom berdim. Qariya ketma-ket meni savolga tutardi: «Neñhanñhi
sinfda o‘qiysan?», «Neñha baho olasan?», «O‘qishdan boshqayam
hunaring bormi?»
— Rubob ñhalib, ashula aytaman.
— Katta bo‘lsang ashulañhi bo‘lmoqñhimisan?
— Iñhimda qiziq gaðlarim bor. Ko‘ð, juda ko‘ð odamlar
yig‘ilsa, shu gaðlarimni aytsam...
— Niyatingga yet, bolam. (Sh. Boshbekov)
473-mashq. 
Gaðlarni ko‘ñhiring. Fe’llarning nisbat, mayl, zamon
shakllarini aniqlang.
So‘zlar hayoti murakkab, ularga sehr yashiringan. So‘zlar
ham o‘z xalqi bilan birga umr keñhiradi, xalq quvonsa, quvo-
nadi, kuyinsa, kuyinadi.
Kishilar o‘zgalarni o‘ylab buloqlarning bekilgan ko‘zlarini
oñhadilar, avlodlari uñhun daraxtlar ekadilar. Bundan keyingi
avlod buloq suvidan, daraxt mevalaridan bahramand bo‘ladi.