Umumiy psixologiya

Sotsiogenetiknazariyalardailko‘spirinlikxususiyatlarijamiyatningtuzilishidan, ijtimoiylashuvusullaridan, boshqalarbilano‘zarota’sirxususiyatlaridankelibchiqadi.Ilko‘spirinliknio‘rganishdasotsiogentikyo‘nalishijtimoiypsixologiyaningta’siribilanbog‘liq.NemispsixologiK.Levinning “maydonnazariyasi” bo‘yichainsonningxulq-atvori, birtomondanshaxsning, ikkinchitomondanunio‘rabturganmuhitningfunksiyasidir. Lekinshaxsxususiyatlarivamuhithislatlario‘zarobog‘liq. Bolaoiladan, maktabdantashqaridamavjudbo‘laolmaydi, chunkibuijtimoiyinstitutlaralohidaolinganindividlarsizbo‘lishimumkinemas. Levinshaxsiyvamuhitkomponentlariningbirligivao‘zarota’sirinihayotiyyokipsixologikfazodebataydi. O‘tishdavriningmuhimjarayonlarisifatidaLevinshaxshayotiydunyosining, muloqotdoirasining kengayishidebhisoblaydi. Ilko‘spirinningxulq-atvorio‘zgaruvchandir. Bolalikdankattalikkao‘tgano‘spirin, to‘liqunisigaham, bunisigahamkirmaydi. Uninghayotiydunyosivaijtimoiyvaziyatdagibuxususiyatiintilishdarajasiningnoaniqligi, ichkiqarama-qarshilik, kuchlitortinchoqlikvaagressivlikkabipsixikasiningholatlaridanamoyonbo‘ladi. Bundaynizolarqanchalikko‘pbo‘lsa, bolalardunyosivakattalardunyosiorasidafarqshunchalikko‘pbo‘ladi.

Levinqonsepsiyasiningyutug‘ishundaki, uo‘spirinlikniijtimoiy-psixologikhodisasifatidaqaraydi, shaxsningpsixiktaraqqiyotiniuningijtimoiyholatiningo‘zgarishibilanbog‘laydi.

Ilko‘spirinlikbiogenetikvasotsiogenetikyo‘nalishlariningumumiyxususiyatishundaki, taraqqiyotningmanbaalarivaharakatgakeltiruvchikuchlariniularpsixikomillardantashqaridaizlaydilar. Birinchihodaorganizmdaro‘yberadiganbiologikjarayonlargaurg‘uberiladi, ikkinchisidashaxsishtiroketadiganijtimoiyjarayonlargaurg‘uberiladi.