22
«Imtihonga kim bilan birga tayyorlanishni istaysan?», «Kim bilan qo‘shni
bo‘lib yashashni yoqtirasan?», «Partada kim bilan yonma
-
yon o‘tirishni istar
eding?» va hokazo. Har bir savol sotsiometrik mezon (o‘lchov)
vazifasini
bajaradi va turmush voqeligidan olinib turli yo‘nalishda bo‘lishi mumkin.
Sinaluvchi har bir savolning uchta javobidan bittasini «eng maqbul» deb
tanlashi lozim.
Guruhiy tabaqalanishni ko‘rsatish uchun sotsiogramma to‘rtta
«maydon»ga ajratiladi, qizlar doiracha bilan, o‘g‘il bolalar esa uchburchaklar
bilan belgilanadi. Doiracha va uchburchaklar soni familiyalar soniga to‘gri
keladi. Guruh a’zolarining o‘zaro munosabatlari
doira va uchburchaklar
strelkalar bilan biriktirilganda o‘z ifodasini topadi. Eng ko‘p munosabatlarga
ega bo‘lgan sinaluvchi doiraning markazidan o‘rin oladi. U guruhning lideri,
eng yoqimtoyi («Yulduzi») hisoblanali. Sotsiometrik usul bilan shaxslararo
munosabatlarning darajasi va ko‘lami aniqlanadi. Qizlar va o‘g‘il
bolalar
o‘rtasidagi ko‘rsatkichlar, yosh ko‘rsatkichlari
xususiyatlari bilan
taqqoslanadi. Ko‘rsatkichlarga
qarab guruhdagi munosabatlar,
ularning
o‘ziga xosligi, psixo logik mexanizmlar haqida xulosa chiqariladi. Shu bilan
birga nazariy ahamiyatga mol
ik g‘oyalar olg‘a suriladi, amaliy ko‘rsatmalar
beriladi, tavsiyalar bildiriladi.
Dostları ilə paylaş: 
