Universiteti umarov b. M., Norbekova b. Sh. Bolalar psixologiyasi
Yüklə 2,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Koss kubiklari
|
Shakllarni joylashtirish bo‘yicha topshiriqlarni bajarish qarori Doska № Sinaluvchi harakatlari Ko‘rsatilgan yordam turi Topshiriqni bajarish vaqti Bu metodika juda sodda bo‘lib 3 yoshdan katta bolalarni tekshirishda foydalanish mumkin. Bolalar figuralarni o‘yin deb qabul qilib, bu topshiriqlarni qiziqib o‘ynaydilar. Koss kubiklari Bu metodika 1923-yilda S.S. Koss tomonidan taklif etilgan bo‘lib fazoda ish tutish, diqqat, ziyraklik, qurish-yasash xususiyatlarini o‘rganishga mo‘ljallangan. Bu metodika D. Vekslerning (1939— 1955) metodikasiga aqlni tekshirish subtesti sifatida kiritilgan. Odatda bu metodni kattalarni tekshirishda qo‘l lashadi, lekin bunday topshiriqlarni bolalar ham qiziqib o‘ynaydilar. Bolalar berilgan namunaga 265 ko‘ra kubiklardan shakllar yasashlari kerak. Tajriba o‘tkazish uchun bir xil bo‘yalgan plastmassa yoki yog‘och kubiklar kerak bo‘ladi. Kubiklarning kattaligi 3x3 sm, shakli va rangi har xil shakllar chizilgan 10 ta rasm zarur. Sinaluvchi uchun ko‘rsatma: «Shunday shaklni to‘rtta kubikdan yasab ko‘r». Rasmning birinchi namunasi ko‘rsatiladi va sinaluvchi taklif etilgan shakllarni kubiklardan yasay boshlaydi. Kubi klarni rasmning ustiga qo‘yib topshiriqni bajarish man etiladi. Vaqt hisobga olinadi. Topshiriqni bajarishning aniqligiga va bajarilish vaqtiga bog‘liq ravishda miqdoriy baho qo‘yiladi. Bog‘cha yoshidagi va boshlang‘ich sinfdagi bolalar topshiriqni bajaris hganda ozroq yordam berish lozim. Agar bola qiynalsa, 1- 2 shaklni yasab ko‘rsatish mu mkin. Bunda eksperimentator faqatgina yasab ko‘rsatmasdan, qurish prinsipini ham tushuntiradi. Shaklni yasab bo‘lgach eksperimentator kubiklarni buzib tashlaydi va sinaluvchiga mustaqil kubiklarni yasashini aytadi. Tadqiqot qarorida ko‘rsatilgan yordam va bajarilgan vaqti yozib qo‘yiladi. Link kubi Bu metodika diqqat barqarorligini, ziyrakligini, hissiy reaksiyani aniqlashga imkon beradi. Tajriba o‘tkazish uchun 3x3 sm katt alikda bir xil 27 ta kichik kubchalar kerak. Kichik kubchalarning tomonlari 3 xil (qizil, yashil, sariq) ranglarga bo‘yalgan bo‘ladi, ulardan tashqi tomonidan bir xil rangdagi katta kubik yasash mumkin bo‘lsin. Bolaga bir xil rangli kub ko‘rsatiladi (masalan, qizil), so‘ngra buzib tashlab, xuddi shundayini yasash kerakligi aytiladi. Eksperimentator qo‘shimcha ravishda bolaga, agar u qizil tomonini ichkarida qoldirsa, unda qizil rang tashqari tomonda е tishmasligi aytiladi. Topshiriqni bajarish vaqtida sinaluvchining ziyrakligiga, tez bajarishiga, hissiyotiga ahamiyat beriladi. Maktabgacha yoshdagi bolalarni tadqiq qilishda bu metodikalardan tashqari yana Shult jadvali bo‘yicha sonlarni izlash, xotirani o‘rganish, «Bavosita esda olib qolish metodikasi» (A.N. L eontev, 1928), qismlardan rasm hosil qilish (A.N. Bernshteyn, 1911), klassifikatsiyalash, ortiqchasini o‘chirish (rasmli variant) kabilarni qo‘llash mu mkin. Yüklə 2,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|