Urganch – 2022 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti

INSERT TEXNIKASI 
 
INSERT (inglizcha so’zdan olingan bo’lib - 
INSERT 
– 
I
nteraktive- interfaol 
N
oting – belgilash System - tizim for-uchun 
E
ffective – samarali 
R
eading – o’qish 
and– va 
T
hinking – fikrlash degan ma’noni anglatadi). 
1) Samarali o’qish va fikrlash uchun matnda belgilar qo’yishning interfaol 
tizimi hisoblanadi. 
Matnni belgilash tizimi: 
(√) - mening bilganimni tasdiqlovchi axborot; 
(+) –men uchun yangi axborot; 
(−) - menning bilganlarimga, zid axborot; 
(?) - meni o’ylantirib qo’ydi. Bu bo’yicha menga qo’shimcha axborot kerak. 
PINBORD TEXNIKASI 
 
Pinbord–(inglizchadan: 
pin- 
mahkamlash, 
board 
– yozuv taxtasi) – 
o’quvchilarni tizimli va mantiqiy fikr bildirishga o’rgatadigan metod. 
Pinbord texnikasi
: 
1)
muammoli masalalar va vaziyatlar, aqliy hujum va amaliy o’qitish metodlari 
bilan birga jamoaviy tarzda (guruhlarda) muammoni yechish variantlarini baholash 
hamda ular ichidan eng yaxshisini tanlash imkonini beradi; 
2)
aqliy hujum va amaliy o’qitish metodlari bilan birga jamoaviy tarzda 
(guruhlarda) toifali sharh o’tkazish imkonini beradi. 
Pinbord texnikasining texnologik chizmasi 
KEYS–STADI METODI 
 
KEYS 
– (ingl. sase – to’plam, aniq vaziyat) – nazariy bilimlarni amaliy 
vazifalarni yechish jarayonida qo’llash imkonini beruvchi 
o’qitish vositasi
. 
Keysda bayon qilingan vaziyatni o’rganib va tahlil qilib, o’quvchilar o’zining 
kelgusidagi kasbiy faoliyatida o’xshash vaziyatlarda qo’llashi mumkin bo’lgan tayyor 
yechimni oladi. 
Keysda bayon qilingan vaziyatlar (kasbiy), amaliy 
mashg’ulotlarda 
yechiladigan vaziyatli masalalardan tubdan farq qilinadi. Agar vaziyatli masalalarda 
har doim shart (nima berilagan) va talab (nimani topish kerak) berilgan bo’lsa, keysda, 
qoidaga ko’ra, bunday parametrlar mavjud emas. 
O’quvchiga taqdim etilgan ixtiyoriy keysda: 
•
keysning belgilanishi va topshiriq/savollar aniq ifodalangan bo’lishi kerak; 
•
bayon qilingan muammoli vaziyatni yechish uchun kerakli va yetarli xajmda 
ma’lumotlarni o’z ichiga olishi kerak 
•
keysni yechish uchun 
uslubiy ko’rsatmalar 
bo’lishi kerak. 
Keys–stadi 
(ingl.sase– to’plam, aniq vaziyat, stadi-o’qitish)–amaliy o’qitish 
vaziyatlarmetodi. 
Keys-stadi - o’qitish, axborotlar, kommunikatsiya va boshqaruvning qo’yilgan 
ta’lim maqsadini amalga oshirish va keys-stadida bayon qilingan amaliy muammoli 
vaziyatni hal qilish jarayonida prognoz qilinadigan o’quv natijalariga kafolatli 
yetishishni vositali tarzda ta’minlaydigan bir tartibga keltirilgan optimal usullari va 
vositalari majmuidan iborat bo’lgan o’qitish texnologiyasidir. 

---

21