74
vertikal integratsiyani ham o’z ichiga olishi mumkin. Yana bir imkoniyat kompaniya
faoliyatini diversifikatsiyalashdir.
Kompaniyaning o’sishi va rivojlanishi odatda uchta asosiy bosqichdan iborat:
-
milliy bozorda yakka biznesga ixtisoslashish;
-
vertikal integratsiya, yoki asosiy biznesdagi eng kuchli pozitsiya tomon global
ekspansiya;
-
erkin resurslarni biznesning boshqa turiga investitsiyalash yuli bilan
diversifikatsiyalash.
Bularning barchasi kompaniyaning o’sishiga olib keladi, ammo
«Diversifikatsiyalash darajasi» oshgan sari kamayuvchi qaytim «qonuni»ni nazarda
tutish kerak.
Ma’lum bir nuqtadan so’ng ekstensiv diversifikatsiyalash, vertikal integratsiya va
biznesning baynalminallashuvi sarflangan kapital birligiga to’gri keladigan
daromadlarning kamayishiga olib keladi, chunki kompaniya birinchi navbatda eng
daromadli qulay imkoniyatlarni amalga oshiradi, so’ngra eng kam daromad keltiruvchi
imkoniyatlar qoladi, bu esa korxonaning o’sish imkoniyatlarini cheklab qo’yadi. Buni
8-rasmda ko’rishimiz mumkin.
Dostları ilə paylaş: