Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

3. Sotish va sotishdan keyingi jarayonlarda xizmat ko‘rsatish
sohasini rivojlantirish
Marketingda xizmat k o ‘rsatishni takomillashtirish differensiatsiya 
siyosatida muhim o ‘rin egallaydi. Bugungi kunda k o ‘plab tovarlar turli 
xususiyatlariga k o‘ra bir-biriga o ‘xshaydi, lekin ular aynan xizmat 
k o ‘rsatish darajasi bilan o ‘zaro farqlanadi. Masalan; xaridor fast-fud 
mahsulotini buyurtma qilmoqchi b o ‘lsa u turli do‘konlaming xizmat 
ko ‘rsatish darajasini o ‘zaro solishtiradi va buyurtma beradi. Shu sababli 
marketologlar raqobatchilardan ajralib turish va xaridorlami jalb qilish 
uchun marketing xizmatlaridan foydalanadi. Hozirgi kunda raqobat mu- 
hiti rivojlangan sharoitda yangi xaridor jalb etishdan k o ‘ra mavjudlarini 
ushlab turish va bunda xizmat ko'rsatish darajasini tartibga solish mu­
him ahamiyatga ega.
4. Kommunikatsiya siyosatini shakllantirish
Xaridorlami kompaniya ishlab chiqarayotgan mahsulot haqida 
axborot bilan ta ’minlash va ular bilan tovarga oid sohalarda muloqotga 
kirishish jarayoni kommunikatsiya siyosatining asosini tashkil qiladi. 
Kommunikatsiya siyosatining asosiy roli u kompaniyaning ovozi bo ‘la 
olishidadir. Kommunikatsiya elementlaridan foydalanib xaridor xayolida 
tovar haqida pozitiv fikr uyg'otish asosiy maqsadlardan bo‘lib hisobla­
nadi. Har bir maqsadli guruhning ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda 
kommunikatsiya elementlarini oqilona tanlash ham lozim. Websayt
33

---

yaratish va xaridorlar orasida tovami muhokama qilishga imkon yaratish 
ham korxona muvaffaqiyatiga katta hissa qo‘shadi.
5. Raqobatchilar faoliyatini tahlil qiiisb
Raqobatchilami o ‘m atish sizga xaridorlar orqali o ‘zingizni tashqari- 
dan kuzatish imkonini beradi. Bundan tashqari, raqobatchi faoliyatini 
yaxlit tarzda o ‘m atish yana bir qancha afzalliklarga ega:
- raqobatchining kuchli va zaif tomonlarini aniqlash;
- raqobatchilaming aw algi, hozirgi va kelajakdagi strategiyalarini 
aniqlay olish;
- korxonaning kelajakdagi strategiyalarini ishlab chiqishda raqobat­
chi strategiyalaridan foydalanish;
- investitsiyalaming kelajakdagi foyda keltirish darajasini aniqlash 
va boshqalar.