Urganch davlat universiteti turizm va iqtisodiyot fakulteti turizm va mehmonxona xo

5. Mintaqalarda mavjud muzeylar va ulardan foydalanish.
Muzey tarixiy, moddiy va maʼnaviy yodgorliklarni toʻplash, saqlash, oʻrganish va targʻib qilish ishlarini amalga oshiruvchi ilmiy, ilmiy-maʼrifiy muassasa. Muzey xazinasida, asosan, moddiy va tasviriy narsalar, shuningdek, sanʼat asarlari jamlanadi, shu bilan birga yozma manbalar (qadimdan hozirgi davrgacha boʻlgan tarixiy qimmatga ega qoʻlyozmalar, bosma hujjatlar, kitoblar) saqlanadi.
6. O‘zbekistonda mintaqalar bo‘yicha turistik resurslarning joylanishi
Turizm bugungi kunda jahondagi eng ko`p foyda keltiruvchi sohaga aylandi. So`nggi yillarda uning jahondagi tovarlar va xizmatlar savdosining 10 % to`g`ri kelmoqda. Shuning uchun ko`pgina mamlakatlarda bu sohaga alohida e`tibor qaratilmoqda.
Birinchi navbatda, turistik resurslarga boyligi buning tasdig`idir.Albatta turizmni shakllanishi va rivojlanishi turistik resurslarning salohiyatiga bog`liqdir. Mamlakat qanchalik turli – tuman turistik resurslarga ega bo`lsa, turizmni rivojlanishi shuncha oson kechadi.


22-mavzu. Mintaqaviy turistik resurslardan foydalanishda xalqaro tajribadan foydalanish
Reja:

1. 
   Mintaqaviy turistik resurslardan foydalanishda xalqaro tajribadan foydalanishning ob’ektiv zarurati.
   
2. 
   Mintaqaviy turizmni rivojlantirishda Yevropa mamlakatlarining tajribasi.
   
3. 
   Mintaqaviy turizmni rivojlantirishda Rossiya Federatsiyasi tajribasi.
   

Zamonaviy iqtisodiy fanlarda mavjud bo'lgan turizm tushunchalarining tahlili shuni ko'rsatadiki, turizmda terminologiya mavzusi uzoq vaqtdan beri bahsli bo'lib kelmoqda. Turizm tuzilmasining uyg'unligi, ko'p qirrali va ko'p qirrali ekanligi turizmni kompleks tarmoqlararo ijtimoiy-iqtisodiy kompleks sifatida ko'rib chiqish zarurligiga olib keldi, uning ko'lami vertikal sanoat tekisligida emas, balki ma'lum gorizontal maydonni, shu jumladan milliy va xalqaro darajada turli sanoat tarmoqlari korxonalari va tashkilotlarini qamrab oladi.

Замонавий туризм истиқболларидан бири – ноёб табиий масканлар ҳисобланади. Ўзбекистон Марказий Осиёда экотуризм энг ривожланган етакчи давлатдир. Юртимиз бой ҳайвонот ва ўсимлик дунёси, бетакрор ландшафт манзараси, миллий анъаналар ва таомлар ошхонаси билан сайёҳлар эътиборини қозониб келади. Угом-Чотқол Давлат миллий табиат боғи, унинг таркибига кирувчи Чотқол давлат биосфера қўриқхонаси, Айдар-Арнасой кўллар тизими ва Чимён-Чорвоқ курорт-рекреация зоналарида Ўзбекистонда туризмни ривожлантириш масалалари доирасида салмоқли ишлар амалга оширилмоқда.
Tojikiston ulkan sayyohlik salohiyatiga ega. Chunki mamlakat hududining 93 foizi Pomir, Hisor-Oloy va Tyan-Shan tog‘ tizmalaridan iborat. Tojikiston hududida dengiz sathidan 2800 dan 7495 metr balandlikkacha bo‘lgan ulug‘vor Pomir tog‘lari joylashgan. 7 ming metr balandlikdagi Ismoil Somoniy va Yevgeniy Korjenevskiy cho‘qqilari, alpinistlar yo‘laklari, ovchilik xo‘jaliklari, tabiiy landshaftlar, g‘orlar hamda mineral suv buloqlari – noyob mahalliy sayyohlik resurslari hisoblanadi. Tojikistonda har yili xalqaro alpinistlar ekspeditsiyalari tashkil qilinib, ularda turli mamlakatlar alpinistlari baland cho‘qqilarga ko‘tariladi. Barcha qit’alardan kelgan bu sportchilar Pomirning eng baland qutbi – Ismoil Somoniy cho‘qqisini zabt etishga intiladi.
Туризм – иқтисодиётнинг муҳим тармоқларидан бири. Мавжуд имкониятлардан самарали фойдаланган ҳолда, ушбу тармоқни янада такомиллаштириш зарур, буни даврнинг ўзи тақозо этмоқда. Ўзбекистон ҳам саёҳат, ҳам зиёрат учун қулай мамлакат. Чунки она заминимизда бутун дунёга маълум ва машҳур бўлган аждодларимиз мангу қўним топган. Улар қолдирган бой маънавий-маданий меросга халқаро майдонда қизиқиш жуда катта. Соҳани янада ривожлантириш учун, аввало, зарур инфратузилмани такомиллаштириш шарт.
Бир сўз билан айтадиган бўлсак, туризм соҳасида эришган ютуқларга нисбатан истиқболда амалга оширилган чора-тадбирлар кўпдир. Шулардан бири, туризмни давр талабига мос равишда ривожлантиришда халқаро стандартлардан фойдаланиш ишларини жорий этиш, туризм хизмати орқали мамлакат экспорт салоҳиятини юксалтириш масалаларига илмий тадқиқотлар орқали ёндашиш зарурлигини намоён этмоқда. Бу борада яқин истиқболда қуйида чора-тадбирларни амалга ошириш лозим.
Xalqaro turizmning o'sish sur'ati xalqaro turizmda eng katta ulushga ega bo'lgan mamlakatlarda turistik xizmatlarga talabning to'lanishi bilan bog'liq, ya'ni. Evropa mamlakatlarida. Iqtisodiy o'sishni boshdan kechirayotgan Osiyo-Tinch okeani mintaqasidagi davlatlar tomonidan xalqaro turizmning izchil rivojlanishi ta'minlanmoqda. Rossiyaning xalqaro turizmda faol ishtiroki, ko'p millionli aholisi bo'lgan mamlakat, xalqaro turizm almashinuvining rivojlanishiga yangi turtki berishi mumkin, ammo bunga bir qator ob'ektiv va sub'ektiv omillar to'sqinlik qilmoqda.
Rossiyada xalqaro turizmda peshqadam bo'lgan davlatlar kabi tabiiy boyliklarga ega emas, mamlakatda rivojlangan turizm infratuzilmasi mavjud emas. Shuning uchun Rossiyaning xalqaro turizmdagi ishtiroki har doim ham ahamiyatsiz edi, hozirgi vaqtda tashqi turizm tashqi (ichki) va ichki turlarga qaraganda ancha keng tarqalgan. 1992-93 yillarda xalqaro turistik almashinuvda ishtirok etishning kuchayishi. tufayli chet elga sayohatlarga talab katta.
Kelajakda sayyohlarning chiqish oqimi barqarorlashdi. Xalqaro turizmni rivojlantirishning istiqbolli yo'nalishlari sifatida biznes turizmi va ekologik va sarguzasht sayyohlik hisoblanishi mumkin. Turizmning ushbu turlari katta sarmoyalarni talab qilmaydi, lekin mintaqaning geografik xususiyatlari va uning mamlakat iqtisodiyoti uchun ahamiyati to'g'risida aniq ma'lumot talab qiladi.