Uslubiyat haqida umumiy tushuncha

Yosh Tadqiqotchi Jurnali 
ISSN: 2181-3132 
Vol. 1 No. 4 (2022) 
scientific journal impact factor 4.7 
Timsohlar sudralib yuruvchilarning eng qadimiy guruhlaridan hisoblanadi.Ular 300 ming yil 
ilgari paydo bo‘lgan. Hozir yashab turgan timsohlar turkumi turli-tuman arxozavrlar kenja 
sinfining qoldig‘i sanaladi. 
Publitsistik uslub: Publitsistika davrning muhim, dolzarb masalalarini o‘quvchi yoshlarga, 
tinglovchilarga gazeta-jurnal ,radio ,televideniya orqali yetkazish uchun xizmat qiladi. Bu uslub 
ham yozma ,ham og‘zaki shaklda bo‘ladi. Televideniyada chiqayotgan siyosiy xabar ,yangiliklar 
og‘zaki shakliga , ijtimoiy-siyosiy masalalarga bag‘ishlangan maqola, felyeton, murojaatnomalar 
yozma shakliga kiradi. Publitsistik uslub , tashviqot va targ‘ibot uslubi bo‘lganligi uchun unda
siyosiy faollik, o‘tkir notiqlik, mantiqiy mulohaza kabi belgilar ustunlik qiladi. Publitsistik nutqda 
ta’sirchan so‘z birikmalardan, maqol va hikmatli so‘zlardan ham foydalaniladi.
Publitsistik uslubga misol: 
Hayot – ajoyib o‘qituvchi: insho yozdiradi, o‘zingga tekshirtiradi, bahoni esa boshqalar 
qo‘yadi. U hech kimga yo unvon yo guvohnoma bermaydi. (Omon Matjon) 
Rasmiy uslub. Bu uslub o‘zbek tilining davlat ishlari ,huquqiy masalalar hamda diplomatik 
munosabatlarda namoyon bo‘ladi. Adabiy tilning yozma rasmiy shakliga xos , muayyan nutqiy 
qolip , qat’iy odat tusiga kirib qolgan shakllariga ega nutq uslubi rasmiy uslub sanaladi.Bunda 
aniqlik asosiy rol o‘ynaydi.Jargonlar , oddiy so‘zlashuv uslubida ishlatiladigan so‘zlar, emotsional-
ekspressiv bo‘yoqqa ega so‘zlarning ishlatilishi me’yor sanalmaydi va bu jihati bilan boshqa 
uslublardan farq qiladi .Har bir hujjatning o‘ziga xos bayon etish qolipi mavjud. Rasmiy uslub 
deyarli yozma shaklda bo‘ladi. Rasmiy hujjatlar qisqa ,aniq va hammaga tushunarli tarzda 
namoyon bo‘ladi. Bu uslubda darak, buyruq gaplardan foydalaniladi. 
Ушбу мақолада ўқув луғатларининг умумий луғатлардан нафақат ҳажми, балки ундаги 
сўзларнинг танланиш мезонлари, луғат қисмларининг таркиби, жойлашуви – 
мегаструктураси билан ҳам фарқланиши, синоним ўқув луғатлар луғат мақоласи 
таркибида лексикографик пометалар (турли қисқартмалар, белгилар)га кам ўрин 
берилганлиги муҳокама қилинади.
1
1
Гуландом Mирханова. (2022). СИНОНИМ СЎЗЛАР ЎҚУВ ЛУҒАТИНИНГ УМУМИЙ ТУЗИЛИШИ. Yosh 
Tadqiqotchi Jurnali, 1(2), 172
–178. Retrieved from http://2ndsun.uz/index.php/yt/article/view/90

---

556