TOSHKENT IRRIGASIYA VA QISHLOQ XO‘JALIGINI
MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI
QISHLOQ XO‘JALIGINI MEXANIZASIYALASH
FAKULTETI
«TRAKTORLAR VA AVTOMOBILLAR»
KAFEDRASI
TRAKTOR VA AVTOMOBILLAR
fani bo‘yicha laboratoriya ishlarini bajarish uchun
USLUBIY
KO’RSATMA
(Avtotraktor dvigatellarining ta’minlash sistemasi qismlarini sinash bo‘limi)
Муаллифлар: Амонов М.О.
Абдурахмонов Ш.Х.
TOSHKENT 201
2
1 - laboratoriya ishi
FORSUNKALARNI SINASH, PLUNJER JUFTLIGI VA
HAYDOVCHI KLAPANLARNI TEKSHIRISH
Ishdan maqsad: Traktor va avtomobilap dvigatellari fanidan olingan bilimlarni
chuqurlashtirish, injenerlik vazifalarini echishda, xususan forsunka, plunjer juftligi,
haydovchi klapanlarni sinash va tekshirishda amaliy ko„nikmalar hosil qilish.
1. FORSUNKALARNI SINASH
Umumiy ma’lumotlar: Forsunkalarni sinash GOST 8669-82 “Avtotraktor
dvigatellari forsunkasi. Qabul qoidalari va sinash usullari” asosida amalga oshiriladi.
Forsunkalarni sinashda KI-562, KI-3333, KI-15706 qurilmalaridan va KI-22203,
KI-1404, R.Bosh firmasi stendlaridan foydalanish mumkin.
Forsunkalar tuzilishidagi konstruktiv farqlar: avtotraktor dvigatellarida
o„rnatiladigan forsunkalar purkagich tuzilishiga qarab ikki turga bo„linadi:
- purkagichi shtiftli bo„lgan forsunka;
- purkagichi shtiftsiz, ko„p teshikli forsunka.
Shtiftli purkagichning korpusida diametri - 2 mm bo„lgan bitta markaziy teshik
joylashgan, purkagich ignasi ko„tarilganda, Yonilg„i 0,0030 ... 0,0035 mm li xalqali
tirqish orqali purkaladi. Shtiftsiz ko„p teshikli purkagichda igna ko„tarilganda Yonilg„i
silindrni yonish kamerasiga soplo teshiklari orqali purkaladi, teshiklar soni 3, 4, 5 va
undan ko„p bo„lishi mumkin.
Purkagichi shtiftli forsunkalar ajratilgan yonish kamerali dvigatellarda (M: D-
50, SMD-14, SMD-17K), purkagichi ko„p teshikli forsunkalar ajratilmagan yonish
kamerali dvigatellarda (M: A-01, D-65, D-120, D-144, D-240, SMD-60, Kamminz
4VT-3,9) qo„llaniladi.
Forsunkalarni yig„ishda purkagichni dvigatelning markasiga qarab tanlanadi.
Gaykalarni qotirishda kalitlarni yordamchi kuchaytirgich-larsiz ishlatish kerak. Shtiftli
purkagich gaykasini qotirishdagi burovchi moment 100...120 nm; shtiftsizda (ko„p
teshiklida) 70...80 nm; prujina gaykasida 100...200 nm; shtutserda 80...100 nm;
forsunka qopqog„ida 80...100 nm oralig„ida bo„lishi kerak. Kamminz 4VT-3,9
dvigatelidagi R.Bosh firmasi forsunkasi uchun bu qiymatlar quyidagicha: purkagich
gaykasida 50...90 nm; shtutserda 30...45 nm; forsunkani dvigatelga qotirish gaykasida
60...80 nm.
Forsunkalarni sinash: Sinashni boshlashdan oldin sinashda foydalaniladigan
qurilma yoki stendni ishga yaroqli ekanligi, germetikligi aniqlanadi. Sinalayotgan
forsunkaning ko„rsatkichlari va rostlash parametrlari 1-jadval yordamida o„rganib
chiqiladi. Shundan so„ng forsunkaning va purkagichning germetikligi baholanadi,
yonilg„ini purkash bosimi tekshirib rostlanadi, yonilg„ini purkash sifati, purkash
konusining
burchagi
va
forsunkaning
o„tkazish
qobiliyati
aniqlanadi.
Forsunkalarning texnik xarakteristikalari va rostlash parametrlari 1-jadval
Purka-
Yonilg„i
O„tkazish qobiliyati
Germetiklikni tekshirishda
№
t.r
Forsunka
markasi va
belgila-nishi
Ishlab
chiqargan
zavod
Dizel
markasi
gichdagi
soplo
teshiklar
soni
Soplo
teshiklarini
diametri
Purkagich
ignasining
yurish
yщli
ni
purkay
boshlash
bosimi,
MPa
ayla-
nishlar
soni,
min
-1
pur-
kash
soni
seksiya-
ning
ish
unumi,
sm
3
yonilg„ini
purkay
boshlash
bosimi,
MPa
bosimni
kamayish
chegaralari,
MPa
bosim-
ning
kamayish
vaqti,
s
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1.
FSH6-2
25
(16S46-3B)
NZTA
D-50
D-54A
D-75T
D-60K
1
2
+0,008
+0,018
0,32+0,10
13
0,5
850
1700
119...
126
23
20...18
5...20
2.
FSH6-2005
(V2.80.16.
002B)
XTZ
SMD-14
SMD-14K
SMD-15K
1
2
+0,008
+0,018
0,45+0,10
13
0,25
850
1275
130...
134
23
20...18
5...50
3.
FSH6-2005
(V2.80.16.
002)
XTZ
SMD-17K
SMD-18K
1
2
+0,008
+0,018
0,45+0,10
15+0,5
850
1275
124...
128
23
20...18
5...50
4.
FD-22
(112.
1112010)
VZTA
NZTA
D-65A
D-65M
D-65T
4
0,29
+0,02
0,23+0,07
17
0,5
800
1000
96...
104
26
23...21
7...20
5.
FD-22
(111.
1112010-02)
VZTA
NZTA
SMD-14N
D-240
D-65N
SMD-60
4
0,34
+0,02
0,23+0,07
17,5+0,5
800
1000
96...
104
26
23...21
7...20
2
1-jadvalning davomi
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
6.
6A1-20S1
AMZ
A-01
A-01M
A-03
A-41
4
0,32
+0,02
0,31
-0,04
+0,03
15+0,5
800
1000
97,5...
100,5
30
28...23
10...38
7.
6T2-20S1-
2D
AMZ
D-37M
D-21
D-120
D-144
3
0,3
+0,05
0,31
-0,04
+0,03
17+0,5
800
1600
88...
90,5
26
23...21
7...20
8.
14-69-sb117
(115.
1112010)
CHTZ
D-108
D-160
5
0,35
+0,05
21+0,8
625
500
109...
111
35
30...28
7...20
9.
236-
1112010-B2
YAZTA
YAMZ-236
YAMZ-238
YAMZ-
238NB
4
0,32
-0,01
17,5+0,5
800
800
108...
116
30
28...23
10...38
10.
33.1120-10
KamAZ
YAZTA
KamAZ-
740
KamAZ-
741
4
0,30
18+0,5
30
28...23
17...45
11.
240-
1112010-A
YAZTA
YAMZ-240
YAMZ-
240B
4
0,34
17,5+0,5
800
800
108...
116
30
28...23
10...38
12.
R.Bosh
KDAL
DLLA..R
R.Bosh
Kamminz
4VT-3,9
3
0,33
0,3
24,5
+0,80
24,5
-2,45
Forsunkalarni sinashda ishlatiladigan qurilmalardan KI-3333 ko„proq tarqalgan
(1-rasm). KI-3333 qurilmasini ishga tayyorlashda bakda Yonilg„i bor-yo„qligi
ko„riladi, keyin qurilmaning germetikligi tekshiriladi. Buning uchun forsunkaning
shtutseriga kelgan Yonilg„i o„tkazgichni uchi berkitiladi, keyin manometr bo„yicha
Yonilg„i bosimi 38 MPa gacha ko„tariladi va sekundomer yordamida bosimni 35
dan 34,5 MPa ga kamayish vaqti o„lchanadi. Agar bu vaqt 3 minutdan kam
bo„lmasa qurilma germetikligi normal hisoblanadi. Shundan keyin forsunkani
qurilmaga o„rnatib tekshirishni boshlash mumkin.
1- rasm. KI - 3333 qurilmasining gidravlik sxemasi
Dostları ilə paylaş: |