Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат щтисодиёт университети “банк иши” факультети “Ташки иктисодий фаолият” кафедраси

Sotish mumkin bulgan narsagagina oul sarflang.

Uz foydangizni oling.

Narxlar arzonligida sotib oling, kimmatlashganda soting.

Uz bankirlaringizning suzlarini tinglang.

oulingizni xar doim aylanib turishini taominlang.

Biznesning maksadi, odatda foyda olish va uni barkaror xolga
keltirish, foydani muttasil oshirib borish va boyib ketish, foyda xisobiga kaoitali kuoaytirishdir. Bunday foyda biznesning keyingi rivojini va ijtimoiy talablarini kondirishga karatilgan buladi.
X,ozirgi sharoitda biznes va tadbirkorlikning tashkiliy shakllari kichik biznes korxonalari va mikrofirmalar, kishlok xujaligida esa fermer va dexkon xujaliklari xisoblanadi.
Kichik biznes (KB) korxonalari eng arzon, oson boshkariluvchi bozor konoyunkturasi uzgarishlariga tez moslashuvchan suboektlar xisoblanadi. Ular yirik korxonalardan farkli ularok, atrof-muxitning yomonlashuviga kam taosir kursatadi, jiddiy ekologik muammolarga olib kelmaydi. Kaoital sigimining kichikligi va moslashuvchanligi tufayli biznes va tadbirkorlik soxasi korxonalari ishlab chikarishni modernizatsiyalash va chikarilayotgan maxsulot assortimentini yangilashda yirik korxonalarga nisbatan kuorok muvaffakiyatga erishadi va demak, bozor talabiga tezrok moslashib oladi.
Fan-texnika tarakkiyoti kuchayib, yukori texnologiyalar, mexnat kurollari va asbob-uskunalar tez-tez uzgarib turgan iktisodiyot globallashuvi - xozirgi kunda biznes va tadbirkorlik korxonalari yaratilayotgan va faoliyat kursatayotgan muxit aynan shundaydir. Boshkaruv xarajatlarining nisbatan kamligi, faoliyatning kuo funktsionalligi iktisodiy muvaffakiyatga tez erishish imkoniyatlari KB va tadbirkorlik korxonalarini jamiyatning iktisodiyot strukturasida ustivor bulishini belgilab beradi.
Kichik va urta biznes, xususiy tadbirkorlik iktisodiyotning nodavlat sektorida karvonboshi xisoblanishi shubxasiz, albatta. Bundan tashkari, muxim struktura yaratuvchi omil sifatida KB korxonalari iktisodiyotning nodavlat sektori rivojlanishiga bevosita taosir kursatadilar.
Uzbekistonda iktisodiy isloxotlarni chukurlashtirishning ustuvor yunalishlari katoriga xususiy tarmok va kichik tadbirkorlikni (biznesni) (KB) rivojlantirish kiradi. SHu nuktai nazardan xam ularni rivojlantirishni jadallashtirish va YaIMdagi ulushini kuoaytirish, bozor iktisodiyotiga mos tovar va xizmatlar bozorini shakllantirish xamda maxsulot eksoortini oshirishda asosiy vazifalar kuyidagilar xisoblanadi: davlat tashkilotlarini xususiy tadbirkorlik faoliyatiga aralashuvini cheklash, xususiy tadbirkorlarni resurslar va sotish bozorlarida ishtirokini kengaytirish, moliyaviy kullab-kuvvatlash va kushimcha solik imtiyozlarini joriy etish.
Kichik tadbirkorlikni ragbatlantirish buyicha amalga oshirilgan keng kamrovli chora-tadbirlar, xususan, tadbirkorlikni erkin faoliyat yuritishi uchun kafolatlarning taominlanganligi, ularni davlat tomonidan ruyxatga olishning ixcham mexanizmining joriy etilishi, kredit mablaglaridan foydalanish doirasining kengayishi, kulay makroiktisodiy muxitning shakllanganligi, milliy valyuta kursi barkarorligi, KBning YaIMdagi ulushini usishini taominladi.
Bu sharoitlarda odamlar osixologiyasini uzgartirish, tadbirkorlik motivatsiyasi tizimini yaratish muxim axamiyat kasb etadi. Gao shundaki, biznes va tadbirkorlik «yukoridan» berilgan chakirik va tashabbus emas, balki insonning, butun jamiyatning xayotiy extiyoji bulishi lozim. Biznes va tadbirkorlikni moddiy ishlab chikarishni rivojlantirish xamda mavjud va ishlab chikarishga jalb kilinayotgan resurslardan samarali foydalanishga yunaltirish muxim. Jaxon tajribasining kursatishicha, aynan ishlab chikarish yunalishidagi biznes tufayli kuolab Garb mamlakatlari, xozirgi kunda esa SHark mamlakatlari xam ishlab chikarish kuchlarini rivojlantirish va iktisodiyotning gullab-yashnashiga erishgan.
SHu sababli ishlab chikarish yunalitttidagi, yaoni oldi-sotdiga emas, balki axoli va jamiyat uchun kerakli maxsulot chikarishga asoslangan biznesni rivojlantirish iktisodiyotning ustivor yunalishiga aylangan. Rivojlanishning aynan shu yuli milliy boyliklarni kuoaytirishga xizmat kiladi.
Bugungi kunda kuolab mamlakatlar, xususan Uzbekiston xam rivojlanishning bozor yulidan ketmokda. Bozor iktisodiyotini olga tomon xarakatlantiruvchi kuch bu rakobatdir. U ishlab chikarishni kengaytirish, maxsulot sifatini oshirish va uning narxini oasaytirishni ragbatlantirib, ishlab chikaruvchilarni fan-texnika tarakkiyoti bilan xamnafas kadam tashlashga, zamonaviy texnika va texnologiyalar, mexnat va ishlab chikarishni tashkil etishning orogressiv usullaridan foydalanishga majbur kiladi.
Uzbekiston Resoublikasi orezidentining 2003 yil 30 avgustdagi 3305 - sonli Farmoniga asosan 2004 yilning 1 yanvaridan boshlab, urta korxonalar xam kichik korxonalar jumlasiga kiritildi. Mazkur farmonga asosan kichik biznes (tadbirkorlik) suboektlari toifasiga:

•