Uzluksiz ta’lim tizimida Informatika va axborot texnologiyalari fanini o‘qitishning o‘quv-metodik

Onlayn ta’limga eng yaxshi misollar. Onlayn ta’lim ko‘pgina afzalliklarga ega. Biroq, talaba bilimlarni ushbu usul bilan egallash imkoniyati taklif etilayotgan o‘quv materialiga bog‘liq, balki ushbu axborotni taqdim etish uchunfoydalaniladigan amaliyotga ham bog‘liq bo‘ladi. Elektron ta’lim jfrfyonini osonlashtirishga yordam beradigan onlayn treninglarning ayrim yaxshi misollarga quyidagilar kiradi.
Hamjamiyatni ta’minlab turish. Elektron ta’lim o‘qituvchilari va muassasalari internetdan foydalanuvchi talabalar orasidan umumiylik hisini qo‘llab-quvvatlashi kerak.Bu talabalarga o‘zaro va instruktorlar, shunigdek ta’lim tajribasini oshirish uchun resurslar bilan birgalikda hamkorlik qilish imkonini beradi.
Aniq kutishlar. Talabalar virtual ta’limdan oladigan axborot haqida ma’lumotga ega bo‘lishi kerak, bunda ulareng afzal aloqa usulini va asosiy o‘quv rejasining materiallarini yetkazib berishi kerak. Masalan, o‘qituvchi talabalarning elektron pochta orqali topshiriqni bajarib topshirini afzal ko‘ririshi mumkin, shu bilan birga boshqa o‘qituvchi esa, sayt o‘rniga elektron ta’lim yordamida yetkazish usulini tanlashi mumkin.
Asinxron va sinxron faoliyat. Interaktiv o‘qitish usuli bo‘lib hisoblangan faoliyat usulini, shuningdek talabalardan aqliy hujum metod iva mavzuni kerak. Talabalar Internet yordamida virtual video kurslarni ko‘rish, shuningdek muayyan mavzuni tushunib olish yoki ko‘nikmalarga ega bo‘lish imkonini yaratadigan avtonom rejimda to‘liq kurs ishlarini ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
Mavjed resurslardan samarali foydalanish. Elektron ta’limdan maksimal tarzda unumli foydalanish uchun o‘qituvchi va talaba internetdan olinadigan ko‘plab resurslardan foydalanishi kerak. Axborotdan foydalana olish imkonini beradigan yuzlab onlayn servislar mavjud, masalan, Vikipediya. Instruktorlar onlayn materiallarining mazmuni va tarkibini oshirish uchun imkoniyatlardan foydalanishlari yoki talabalarni qo‘shimcha veb-resurslarga yo‘naltirishlari kerak.
Elektron ta’lim talabalarga istalgan joyda va istalgan vaqtda o‘qish imkonini beradi. Istalgan joydan, kompyuter yoki mobil qurilma bo‘lgan va internetga ulangan joydan, ya’ni uyda, dam olishda yoki ish o‘rtasidagi tanaffusda o‘qish imkonini beradi.
Elektron ta’limning kelajagi. Zamonaviy texnologiyalarning rivojlanishi sababli interaktiv kurslarni yaratishga, o‘qitish jarayonini standartlashtirishga va hokazolarga yordam beradigan bir qator instrumentlar ajralib qoldi. Elektron ta’lim va o‘qitish vositalari sifatida kelajakda shakllanishini tasavvur qilish imkonini beradigan elektron ta’lim rivojlanishining ayrim tendensiyalari mavjud:
Mikro-ta’lim aqliy mehnat faoliyati bilan shug‘ullanadigan xodimlar uchun bugungi kunda real bo‘lib hisoblangan raqamli muhitda mikro-qadamlar orqali mikro-o‘quv faoliyatni ishlab chiqishga mo‘ljallangan. Ushbu tadbirlar o‘quvchilar uchun kun tartibga kiritilishi mumkin. «An’anaviy» elektron ta’limdan farqli o‘laroq mikro-ta’lim yondashuvlari OAV orqali muvaffaqiyatga erishishi bilan ko‘p hollarda ustunlikka ega bo‘ladi, natijada o‘quvchilardagi kognitiv yuklamani kamaytiradi. Shuning uchun mikro-o‘quv obyektlarni, shuningdek mikro-o‘quv faoliyatning jadalligi va muddatlarini tanlash didaktik konstruksiyalar uchun muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Mikro-o‘quv – bu paradigmaning muhim siljishi hisoblanadi, o‘qitishning ayrim seanslariga ega bo‘lish zaruriyatini oldini olish imkonini beradi, chunki o‘qish jarayoni foydalanuvchining har kunda o‘zgarmagan holda takrorlandigan o‘qish jarayoniga tadbiq etiladi
Geymifikatsiya – bu foydalanuvchilarning diqqatini jalb qilish va muammolarni hal etishni bilish uchun o‘yin orqali tafakkurndan va o‘yinsiz kontekstdagi o‘o‘yin mexanizmidan foydalanish.
Ta’limga individual yondashuv – ayrim o‘quvchilarning ehtiyojlarini va maqsadlarini qanoatlantirish uchun pedagogika, o‘quv dastur va o‘quv muhitining asosi hisoblanadi.
LMS. LMS ta’limni boshqarish tizimi deb yuritiladi va bu global atama onlayn kurslarni boshqarish, o‘quv materiallarni tarqatish uchun maxsus ishlab chiqilgan kompyuter tizimni bildiradi va talabalar va o‘qituvchilar o‘rtasida o‘zaro hamkorlikni nazarda tutadi.
LMS talabalarni ro‘yxatga olishdan sinovlar natijalarini qayd etishgacha jarayon kabi kursning har bir jihatini boshqarish imkonini beradi, shuningdek topshiriqlarni elektron ko‘rinishda qabul qilish va barcha talabalar bilan aloqani saqlash imkonini beradi. LMS odatda PHP, Net yoki Javakabi turli platformalarda qurilgan va ular PostgreSQL, MySQL yoki SQL-server kabima’lumotlar bazasiga ulangan bo‘ladi. Tijorat hamda ochiq chiqish kodli ko‘plab LMS mavjud. LMS taklif etilayotgan funksiyalar bo‘yicha farqlanadi, lekin ko‘pgina tizimlar ayrim yoki quyidagi komponentlarga ega bo‘ladi:
GUI . GUI grafik interfeys foydalanuvchini bildiradi. Ko‘pgina LMS foydalanuvchiga ta’lim platformasi uchun noyob ko‘rinishni yaratish imkonini berish uchun interfeysni sozlash variantini taklif etadi.
Sozlash. GUI grafik interfeysdan tashqari tizimni ehtiyojlarga moslashtirish uchun sozlashning bir nechta turli variantlari taklif etiladi. Tilli parametrlar, sozlash, xabardor qilish va boshqa muhim xarakteristikalar LMS tizimining ishlashiga muvofiq o‘zgartirilishi mumkin. Bitta LMS turli tipdagi, har biri o‘zining noyob afzalliklarga bo‘lgan foydalanuvchilar foydalanishi mumkin bo‘lganligi uchun qulaydir
Ro‘yxatga olish. Tizim talabalarga onlayn ro‘yxatdan o‘tish va ma’lumotlarni o‘quv jarayonini va test natijalarini kuzatib (nazorat qilib) borish imkonini beradi
Virtual auditoriya. Virtual auditoriya mashg‘ulotlariga taklifnoma yuborish yoki eslatib turi shva onlayn, kalendar yoki Outlook tizimi bilan integratsiyalash imkonini beradi.
Ijtimoiy tarmoq. LMS ijtimoiy media bilan integratsiyalangan bo‘lishi mumkin, natijada o‘z kontenti yoki yangiliklar bilan Twitter yoki Facebook orqali axborot almashinish mumkin.
Muloqot. LMS tizimi talabalar bilan muloqotga kirishish uchun xabarlarni muayyan kurs yoki muayyan talabalarga yuborish tizimi kabi o‘rnatilgan funksional tizimga ega bo‘lishi mumkin. Shuningdek LMS chat yoki forumdan foydalanish imkonini beradi.
Hisobot. Xar qanday LMS hisobot tizimiga ega, ushbu tizim ma’lumotlarni Excel tizimga eksport qilishi, shuningdek tushunish oson bo‘lishi uchun ma’lumotlarni grafik ko‘rinishda taklif qilishi mumkin.
Testlash. Testlar ko‘plab onlayn kurslarning muhim qismi bo‘lib hisoblanadi va ko‘plab LMS ularg bog‘liq bo‘lgan ko‘plab funksiyalarga ega bo‘ladi. Test savollarni randomizatsiyalash va testlar uchun ajratilgan vaqt bo‘yicha cheklovlarni o‘rnatish imkoniga ega bo‘ladi.
Kontent ishlanmasining instrumenti. Kontent ishlanmasining instrumenti – bu oxirgi foydalanuvchiga yetkazilishi kerak bo‘lgan o‘qitishning elektron kontentini yaratish va joylash uchun ishlab chiqaruvchilar foydalanadigan dasturlar paketi hisoblanadi. Wikipedia ga asosan avtorlik instrumenti o‘quv kontentni yaratish uchun World Wide Web ga yetkazish uchun multimedia kontentini yaratishda foydalaniladigan dasturiy ta’minot bo‘lib hisoblanadi. Content-avtoring instrumenti fayllarning boshqa formatlarida kontentni yaratishi mumkin, o‘qitishni CD (kompakt-disk)da yoki boshqa formatlarda turlicha qo‘llanilishi uchun yetkazish mumkin. Kontent kategoriyasi HTML, Flash ishlanmalar vositalaridan, shuningdek avtoringni elektron o‘qitishning turli tipdagi instrumentlaridan iborat. Ko‘pgina dasturlarni instrumentlarning, jumladan Flash, va PowerPoint dasturining avtoringi deb hisoblash mumkin. Biroq dasturlarning ayrim kichik guruhi SCORM (Shareable Content Object Reference Model) ili AICC (TOS) (Aviation Industry CBT komitet) kabi standartlarning elektron o‘qitishni ta’minlovchi sifatida maxsus kiritiladi. Masalan: Articulate Storyline, Composica, Adobe Authorware and Camtasia.

Elektron pedagogikaning asosiy maqsadi shundan iboratki, zamonaviy AKT muhitda o‘qitish-ta’lim jarayonini samarali tashkil etish. Elektron pedagogikaning predmeti pedagogik tizim hisoblanadi. Pedagogik tizim qo‘yidagi komponentlarni o‘z ichiga oladi: o‘qituvchi, o‘quvchi, ta’limning maqsad va vazifalari, o‘qitish mazmuni, o‘qitish shakl, usul va vositalari. Zamonaviy AKT ushbu barcha komponentlariga o‘zini hissasini qo‘shib kelmoqda.

An’anaviy va zamonaviy AKT muhitida tashkil etilgan ta’limni qiyosiy tahlili

№