В. Umurzakov, G. Abdurahmanova, S. Xolmuratov

oqilona
va
avantyuristik
bo‘lishi mumkin. Tashkilot 
rahbariyati oqilona kadrlar siyosatida kadrlar holatini rivojlantirish borasida asosli 
prognozga ega va vaziyatni rivojlantirish (inqirozgacha) turli xil ssenariyalari asosida
kadrlar bilan olib boriladigan faoliyat bo‘yicha qisqa, o‘rta va uzoq muddatli ish 
rejalariga ega bo‘ladi. 
Avantyuristik
kadrlar siyosatida tashkilot rahbariyati kadrlar holatini 
rivojlantirish borasida asosli prognozga ega emas, ammo unga ta’sir ko‘rsatishga 
intiladi. Natijada korxonaning vakant joylarini kadrlar bilan to‘ldirish va ularni 
rivojlantirish bo‘yicha yetarli darajada asoslanmagan ish rejalari tuziladi. 
Kadrlar siyosatining tashqi yoki ichki muhitiga, personalning tarkibini 
shakllantirishda korxonaning ixtisosiga qarab yana 
ochiq 
va 
yopiq
 
turi
 
ajratiladi. 

---

16 
1-jadval 
Ochiq va yopiq kadrlar siyosatining o‘ziga xos xususiyatlari
Kadrlar 
jarayoni 
Kadrlar siyosati turi 
Ochiq 
YOpiq 
Personalni tanlash 
Mehnat bozoridagi yuqori 
raqobat vaziyati 
Ishchi kuchining etishmovchilik 
vaziyati 
Personalning 
moslashuvi 
Korxona faoliyatiga tezda 
kirish imkoniyati, «yangi 
xodimlar» tomonidan taklif 
etilgan yangi yechimlarni joriy 
etish 
Murabbiylar instituti hisobiga 
samarali moslashish, jamoaning 
yuqori birligi 
Personalni 
o‘qitish va 
rivojlantirish 
Ko‘pincha tashqi markazlarda 
o‘tkaziladi, yangi tajriba va 
bilimlarni o‘zlashtirishga 
moslashadi 
Ko‘pincha ichki korporativ 
markazlarda yoki ichki 
o‘qituvchilar tomonidan 
o‘tkaziladi, umumiy 
texnologiyalar, «yakka
qarashning» shakllanishiga olib 
keladi, ushbu tashkilot ishiga 
moslashgan 
Personalning 
ko‘tarilishi 
Karyera bo‘yicha o‘sish 
imkoniyatining qiyinligi, 
chunki tashqaridan 
allaqachon tayyor personalni 
tanlash tendensiyasi ustunlik 
qiladi 
Yuqori lavozimga tayinlashda 
ustuvorlik hamisha korxonaning 
xodimlariga beriladi, karerani 
rejalashtirish amalga oshiriladi 
Motivatsiya va 
personalni 
Ustuvorlik rag‘batlantirish 
masalalariga qaratiladi 
Ustuvorlik motivatsiya 
masalalariga beriladi 

---

17 
rag‘batlantirish 
(barqarorlikka, xavfsizlikka, 
ijtimoiy munosabatlarga ehtiyojni 
qondirish) 
Innovatsiyalarni 
joriy etish 
YAngi xodimlar tomonidan 
doimiy innovatsion ta’sirlar, 
innovatsiyalarning asosiy 
mexanizmi – xodim va 
tashkilot javobgarligini 
aniqlovchi shartnoma 
Innovatsiyalarni ishlab chiqish va 
joriy etish jarayonini maxsus 
tashabbusni ko‘rsatish kerak, 
xodimlarning yuqori darajadagi 
o‘zgarishlarni amalga oshirish 
uchun javobgarligida daxldorlik 
hissi 
 
Ochiq
kadrlar siyosatida korxonaning tashqaridan yangi ishchilarni har qanday 
lavozim darajasida qabul qilish uchun ochiq, va har bir kishi uchun har qanday 
lavozimdan ishbilarmonlik darajasiga ko‘ra lavozimda o‘sish imkoniyatlari yuzaga 
keladi. Ochiq kadrlar siyosati tezkor o‘sishga va o‘z sohasida oldingi holatlariga 
tezkor kirib borishga yo‘naltirilgan bozorni egallashning faol siyosatini yurituvchi 
yangi kompaniyalar uchun odatiy holdir. 
Yopiq
kadrlar siyosatida korxona faoliyatini asosan personalning ichki 
manbalari hisobidan amalga oshiradi, Shuning uchun yangi xodimlarning yuqori 
lavozimlarga ko‘tarilishi faqatgina o‘z xodimlari va hokazo boshqaruvning quyi 
lavozim darajasidagilardan amalga oshirilishi mumkin. Ushbu turdagi kadrlar 
siyosati muayyan korporativ madaniyatni yaratishga yo‘naltirilgan kompaniyalarga 
xosdir. 
Kadrlarni boshqarishning asosiy jarayonlari bo‘yicha ochiq va yopiq kadrlar 
siyosatini taqqoslash 1-jadvalda keltirilgan.