I BOB. AXBOROTLARNING KOMPYUTERDA TASVIRLANISHI Operatsion tizim
nomi
Fayl tizimi
Windows
Linux
CD, DVD
FAT32, NTFS
ISO-9660, UDF
ext3, ReiserFS
Smartfon va planshetlar uchun operatsion tizim muhitlari Android – Linux operatsion tizimi asosida yaratilgan
ochiq kirish kodli operatsion tizim. Android operatsion
tizimi smartfon va planshetlardan tashqari, elektron
kitob, smart-soat, fitness-braslet, noutbuk, netbuk,
smart-ko‘zoynak, smart-televizor, proyektor kabi
qurilmalarga ham o‘rnatiladi.
Android muhiti Raqamli kamera Smart TV iOS mobil operatsion tizimi 2007-yildan Apple
kompaniyasi tomonidan smartfon, planshet kabi bir
qancha qurilmalar uchun ishlab chiqariladi. Dastlabki
versiyalari iPhone OS nomi bilan iPhone, iPod touch
qurilmalariga o‘rnatilgan operatsion tizim 2010-yildan
boshlab iOS nomi bilan yuritiladi.
iOS mihiti
FAYL TIZIMI TAYANCH TUSHUNCHALAR Fayl tizimi – axborotni kompyuter
yoki mobil qurilmalar axborot
saqlash qurilmalaridagi nomlanishi
va saqlanishini tashki etish uslubi,
tartibi.
Kompyuter qattiq xotirasida axborotlar “faylga
yo‘l” va “fayl” tuzilishida saqlanadi. Axborotlarning
diskda birorta nom ostida saqlanishiga
fayl deyiladi. Fayl nom, kengaytma (format), hajm,
saqlangan vaqt, manzil kabi xususiyatlarga
ega. Bu xususiyatlar diskda fayl tomon yo‘l
yordamida tartibga solinadi. Fayl tomon yo‘l
fayllarni ajratish jadvali (ingl. FAT –
File Allocation Table ) deb yuritiladi. U o‘zida qattiq diskdagi har
bir fayl manzilini saqlaydi. Shuningdek, u f
ayl tizimining yangi texnologiyasi (ingl. NTFS –
New Technology File System ) deb ham yuritilib, tizimli
disklarda katta hajmdagi fayllar bilan ishlashda
qo‘llaniladi.
Fayl boshqaruvi (ingl.
File manager )
foydalanuvchiga kompyuterda saqlangan fayllarni boshqarish (yaratish,
nusxa olish, ko‘chirish, o‘chirish) imkonini beradi. Chap tomondagi rasmda
1990-yillarda foydalanilgan File manager dasturi interfeysi berilgan. Bugungi
kunda esa uning takomillashgan ko‘rinishi – Проводник (yo‘l boshlovchi)dan foydalaniladi.
Yo‘l boshlovchini ishga tushirish uchun:
1) “Windows + E” tugmachalari birgalikda bosiladi;
2) sichqonchaning o‘ng tugmachasi “Пуск” yorlig‘i ustida bosiladi va hosil bo‘lgan kontekst
menyudan “Проводник” bandi tanlanadi.
