Va axborot texnologiyalari 10-sinf toshkent – 2021

 3D printer
– virtual 3D modelga 
asoslangan faylni uch o‘lchovli 
qattiq jismlar shaklida chop etuvchi 
qurilma. 
Karkas modeli
– 3D grafikada 
obyektning ko‘p qirrali o‘zaro bog‘liq 
chiziqlardan tashkil topgan modeli.
Jarayon 3D modellashtrish dasturiy vositasi yordamida real obyektni 3D skanerlash (2) orqali 
yoki algoritmlar to‘plami yordamida amalga oshiriladi. 
1
2

---

78787878
IV BOB. 
WWW-TEXNOLOGIYA VA HTML TILI
2. Dizayn va animatsiya bosqichi.
Bunda 3D modelning yuzasiga rastrli yoki tekstura bilan 
to‘ldirish, obyektning joylashuv o‘rni va hajmini belgilash, yorug‘lik manbalarini o‘rnatish va 
sozlash, obyektlar harakatini yo‘lga qo‘yish kabi ishlar amalga oshiriladi.
3D grafikani o‘rganayotganda, eng ko‘p 
qo‘llaniladigan modellardan biri choynak modeli 
bo‘lib, u 
Yuta choynagi
yoki 
Newell choynagi 
deb 
ataladi.
BUNI BILASIZMI?
3. Rendering bosqichi
tasvirni takomillashtirish, hosil 
bo‘lgan 3D grafikani namoyish etish hamda chop 
etish (displey yoki maxsus 3D printer yordamida) 
bosqichi hisoblanadi.
Oddiy printerdan farqli o‘laroq, 3D printerda chop etish 
jarayonida materiallar qatlamini ketma-ket yotqizish 
(o‘sish) orqali 3D obyekt yaratiladi. Qatlamlarning har birini 
obyektning ingichka kesilgan kesmasi sifatida ko‘rish 
mumkin. 
Yuta shtatida Martin Newell 
tomonidan ishlab chiqilgan 
choynak modelining zamonaviy 
ko‘rinishi
3D modellashtirishdan foydalanishning imkoniyatlari 
cheksiz. Grafikaning bu turi yangi sanoat turlarini yaratdi, mavjudlarida esa katta texnikaviy 
inqiloblarni sodir etdi. Bu o‘zgarishlarni turli sohalarda samarali qo‘llash natijasida 
katta daromadlarga erishildi. Misol tariqasida ayrim sohalar faoliyati bilan tanishamiz.
Arxitektura.
3D modellashtirish sohada 
juda katta imkoniyatlar eshigini ochib 
berdi. Qandaydir binoni qurishdan 
oldin, albatta uning loyihasi ishlanadi. 
Avvalari loyihalarning aksariyati oddiy 
qog‘o‘zda aks ettirilgan bo‘lsa, endilikda 
bosma materiallarga ehtiyoj qolmadi. 3D 
modellashtirish kutilayotgan natijalarni 
ko‘rish, ular orqali binoga virtual sayohat 
qilish imkonini beradi.