Va axborot texnologiyalari 11-sinf toshkent – 2021

PYTHONNING SUN’IY INTELLEKT TEXNOLOGIYALARIDAGI O‘RNI
98
4-qadam.
Kursorni hosil bo‘lgan yangi oynadagi “IDLE (Pyhton 3.9 64-bit)” (6) joylashgan 
qator ustiga olib kelib, sichqonchaning chap tugmachasi yana bir bor bosiladi va paydo 
bo‘lgan kontekst menyudan “Расположение файла” (7) buyrug‘i tanlanadi. 
5-qadam.
Bunda Python dasturining asosiy fayllari joylashgan oyna hosil bo‘ladi
 (8).
?
Kursor 
u yerdan Python fayllarga olib boruvchi yo‘l sohasiga (9) olib kelinadi va sichqonchaning o‘ng 
tugmachasi bir marta bosiladi.
6-qadam.
Python fayllariga olib boruvchi 
yo‘l nusxasi xotiraga olinadi (“Ctrl+C” tezkor 
tugmachalari yordamida).
8-qadam.
“Командная строка” 
(12) 
dastur kodi oynasiga dastlab cd (change 
directory) 
(13)
buyrug‘i yoziladi. Qator davomidan yuqorida esa “Ctrl + V” 
(14)
tugmachalari 
bosilgan holda Python dasturiga olib boruvchi yo‘l manzili qo‘yiladi. So‘ngra “Enter” 
tugmachasi bir marta bosiladi.
6
7
9
11
7-qadam.
“Пуск” yonidagi qidiruv joyiga 
cmd (11) kalit so‘zi yoziladi. Hosil bo‘lgan 
oynadan “Командная строка” dasturi 
ishga tushiriladi. 
12
13
14
cd C:\Users\123\AppData\Local\Programs\Python\Python39

---

15-DARS
 PYTHONDA TABIIY TILNI QAYTA ISHLASH TEXNOLOGIYASI
 PYTHONDA TABIIY TILNI QAYTA ISHLASH TEXNOLOGIYASI
99
PYTHONNING SUN’IY INTELLEKT TEXNOLOGIYALARIDAGI O‘RNI
9-qadam.
“Командная строка” oynasida kiritilgan Python dasturlash tiliga yo‘l paydo 
bo‘ladi. Shundan so‘ng kod qatori oxiriga cd + Scripts (15) buyrug‘i yoziladi va “Enter” 
tugmachasi bosiladi.
10-qadam.
Asosiy ish pip orqali NLTK kutubxonasini Pythonga o‘rnatish kodini yozishdan 
iborat. Buning uchun kod davomidan pip install nltk (16) buyruqlar qatori kiritiladi va 
“Enter” tugmachasi bosiladi. So‘ngra o‘rnatish jarayoni amalga oshiriladi (17) va NLTK 
kutubxonasining muvaffaqiyatli o‘rnatilganligi to‘g‘risida (Successfully installed nltk-3.5) (18) 
xabar paydo bo‘ladi.
Yuqorida bayon qilingan ketma-ketlik asosida Python dasturlash muhitiga boshqa sun’iy 
intellekt kutubxonalarini ham o‘rnatish mumkin.
1. Python kutubxonalarini mustaqil ravishda o‘rnating.
2. Internetdan NLTK kutubxonasi imkoniyatlari haqida rasmiy manbalarni toping va ular 
mazmuni bilan tanishib chiqing
3. NLTK kutubxonasidan foydalangan holda biror dastur tuzishga harakat qilib ko‘ring. 
Buning uchun Internetdan NLTK qo‘llanilgan oddiy dastur kodlarini toping va uning 
nusxasini o‘z Python muhitingizga qo‘yish orqali ishlatib ko‘ring.