Va axborot texnologiyalari 11-sinf toshkent – 2021

NAZORAT ISHI. O‘TILGAN MAVZULAR YUZASIDAN TEST TOPSHIRIQLARI
I I BOB. 
PYTHONDA STT (SPEECH-TO-TEXT) DASTURINI TUZISH
124
Python dasturlash tili orqali yuqoridagi kabi dasturlarni yaratish mumkin. Bundan tashqari, 
Pythonda ovozlar bilan ishlovchi dasturlarni yaratishning boshqa yo‘llari ham mavjud. Buning 
uchun Pythonga yangi kutubxona modullarini o‘rnatish va kutubxonalarda mavjud kodlardan 
foydalanish ko‘nikmasiga ega bo‘lish lozim. Yuqorida yaratilgan ikkita dastur bevosita ovozli 
ma’lumotlar bilan ishlovchi dasturlarni yaratishning bir usuli sanaladi.
1. Kompyuter mikrofoni orqali foydalanuvchi aytgan so‘zlarni matn holatiga o‘tkazuvchi 
dasturni sinovdan o‘tkazing. Natijani tahlil qiling.
2. Audiofayldagi ma’lumotlarni matn holatiga o‘tkazuvchi dasturni sinovdan o‘tkazing. 
Natijani tahlil qiling.
3. Internet qidiruv tizimi orqali Pythonda STT dasturini tuzishning boshqa usullari bilan 
tanishib chiqing. 
4. Namuna kodlarini o‘zgartirish orqali kodlarning vazifalarini tahlil qiling.
d = ("Text: " + 
r.recognize_
google(audio, 
language='uz-UZ'))-
Bu kod qatori orqali audioma’lumot o‘zbek tilida matn ko‘rinishiga 
konvertatsiya qilinadi, natija esa “d” o‘zgaruvchiga o‘zlashtiriladi.
a = open('matnli.txt’, 
'w', encoding='utf-8')
Bu kod qatori orqali yangi matnli.txt fayli yaratildi va u “a” 
o‘zgaruvchiga o‘zlashtirildi. Bu faylga biz audioma’lumotni 
konvertatsiya qilish natijasida qo‘lga kiritgan matn ko‘rinishidagi 
ma’lumotni yozamiz. Odatda, faylga biror ma’lumot yozish uchun 
uni yaratishga open('matn.txt’, 'w') kodlar qatori yetarli hisoblanadi. 
encoding=’utf-8’ kodi 0 va 1 lar yordamida kodlangan axborotni 
matnli.txt faylga belgili ko‘rinishida yozilishini ta’minlaydi. Shu 
sababli bu kod qatorining yozlishi shart.
a.write(d)
“d” ga o‘zlashtirilgan matnli ma’lumot “a” nomli faylni o‘zida 
saqlovchi o‘zgaruvchiga yozadi. Ya’ni matnli.txt faylimizga “d” dagi 
ma’lumotlar yoziladi.
a.close()
fayl bilan bog‘liq ishlar tugaganidan so‘ng uni yopish talab etiladi.