Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TОSHKЕNT AХBОRОT TЕХNОLОGIYALARI UNIVЕRSITЕTI
«Kriptologiya» kafеdrasi 
INDIVIDUAL LOYIHA 
Mavzu: Gibrid shifrlash algoritmlari asosida bulutda ma’lumotlarni 
himoyalash dasturini ishlab chiqish 
5330500 – “Axborot xavfsizligi” yo`nalishi 
Bajardi:
710-18AXu guruh talabasi Jo’rayev E.N.
 
Ilmiy rahbar:
Islomov Sh.Z. 
 
Toshkеnt - 2020 

---

2 
Mundarija 
Kirish
…………………………………………………………………...……… 4 
1. Bob
. 
Bulutli texnologiyalarga tahdidlar va ularni himoyalash 
texnologiyalari
.............................................................................................. 
00 
1.1. Bulutli texnologiyalarning ishlash sxemalari…...…………………..… 00 
1.2. Bulutli texnologiyalarda axborotlarga tahditlar..................................... 00 
1.3. Axborotlarni himoyalashning texnologiyalari………………………… 00 
2. Bob
. 
Bulutda ma’lumotlarni himoyalashda Gibrid shifrlash 
algoritmlarini qo’llash…………………………………………………….
00 
2.1. Bulutda axborotlarni himoyalashda kriptografiyaning o’rni………….. 00 
2.2. Bulutli tizimlarni himoyalashda gibrid algoritmlardan foydalanish ….. 00 
2.3. Gibrid shifrlash algoritmlari asosida ma’lumotlarni himoyalash 
dasturi………………………………………………………………………. 
00 
Xulosa
……………………………………………………………………...…... 00 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
…………………………………...……... 00 
Ilova
……………………………………………………………………….…… 00 

---

3 
Kirish 
Mamlakatda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini davlat boshqaruvi, 
iqtisodiyot tarmoqlari, ijtimoiy soha va kundalik hayotga izchil joriy etish bo‘yicha 
keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Internet tarmog‘iga ulanish qamrovini 
kengaytirish va tezligini oshirish, dasturiy ta’minot, telekommunikatsiya sohasida 
yetakchi xorijiy kompaniyalar bilan aloqa o‘rnatish muhim vazifalardan sanaladi.
2018-yilda 
xalqaro 
tajribani, 
zamonaviy 
axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalarini rivojlanish tendensiyalarini inobatga olgan holda, “2018–2021-
yillarda ‘Elektron hukumat’ tizimini yanada rivojlantirish strategiyasi”ni ishlab 
chiqish, “Mirzo Ulug‘bek innovatsiya markazi” rezidentlari tomonidan 
ko‘rsatiladigan ishlar va xizmatlar hajmini kamida 2 barobarga hamda eksport 
hajmini 1,8 barobarga oshirish, rezidentlar uchun chet el kompaniyalari bilan 
hamkorlik qilishda va yangi bozorlarga chiqishda ko‘maklashish bo‘yicha 
maqsadli ishlar amalga oshirilmoqda. 
Shuningdek, O‘zbekiston Prezidenti 7-fevral kungi farmoni bilan 2017—
2021-yillarda O‘zbekistonni rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha 
Harakatlar strategiyasini tasdiqladi [1]. Unda har bir yillar kesimida rivojlantirish 
rejalari ishlab chiqildi va amalga oshirilmoqda. 
2019 yilni “Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili” deb nom 
berilgani investitsiyalar va tadbirkorlarga e’tiborni qay darajada ekanligini 
anglatadi.
Hisobotlarni electron ko’rinishda almashish, ularni internetda saqlash va 
masofaviy ulanishlarni ta’minlash hozirgi asr talabi hisoblanadi. Shuning uchun 
axborot kommunikatsiya tizimlari xavfsizligini ta’minlash muhim va dolzarb 
masalalardan biri hisoblanadi. 
Ishlash va hisoblash imkoniyatlaridan keng foydalanish natijasida bululi 
hisoblash tizimlari yuzaga keldi. Undan foydalanish asosida xavfsiz aloqani 
yaratish va xavfsiz saqlash usullarini qo’llash foydalanish imkoniaylarini oshiradi. 
Individual loyiha ishining maqsadi: Gibrid shifrlash algoritmlari asosida 
bulutda ma’lumotlarni himoyalash dasturini ishlab chiqishdan iborat. 

---

4 
Ishni bajarishda quyidagi vazifalarni bajarish lozim: 

internet aloqalaridan foydalangan holda bulutli texnologiyalarning ishlash 
sxemalari, modellari va xizmatlari tadqiq etish; 

keltirilgan tahdidlar va xujumlardan ma’lumotlar xavfsizligini ta’minlash 
usullarini tahlillash; 

bulutda axborotlarni himoyalashda kriptografiyaning o’rnini belgilash; 

bulutli tizimlarda qo’llaniladigan kriptografik algoritmlarni tahlillash; 

bulutda gibrid shifrlash algoritmlari asosida ma’lumotlarni himoyalash 
dasturini ishlab chiqish. 
Individual loyiha ishi kirish, 3 ta qism, xulosa, adabiyot ro’yhati va ilovadan 
iborat. 
1-qism nazariy qism: axborot kommunikatsiya tizimlarida internet 
aloqalaridan foydalangan holda bulutli texnologiyalarning ishlash sxemalari, 
modellari va xizmatlari tadqiq etildi va keltirilgan tahdidlar va xujumlardan 
ma’lumotlar xavfsizligini ta’minlash usullarini tahlillandi. 
2-qism asosiy qism: bulutda axborotlarni himoyalashda kriptografiyaning 
o’rnini aniqlandi va bulutli tizimlarda qo’llaniladigan kriptografik algoritmlarni 
tahlillandi. Bulutda gibrid shifrlash algoritmlari asosida ma’lumotlarni himoyalash 
dasturi ishlab chiqilgan. 
3-qismda hayot faoliyati xavfsizligi va ekologiya muammolari keltirilgan.

---

5