Variant-1 Hududiy boshqaruvning tashkiliy tuzilishi va tamoyillari haqida tasavvurga EGA bo'lish

2.Mintaqaviy iqtisodiyot faning nazariy asoslari va tadqiqot usullari;

Hududiy nazariyalarni (shujumladan, hududiysiyosatnazariyalarini) o‗rganishga oxirgi yilliklarda nisabatan kamroq e'tibor berildi. To‗g‗ri, hududiy iqtisodiyot bo’yicha anchagina tadqiqotlarqilindi. Ularning natijalari kitob holida nashr etildi. Ammo, hududiy iqtisodiyotning nazariy asoslari ularning ayrimlaridagina ko‗rib chiqildi. Biz mavjud hududiy nazariyalarni mintaqalar iqtisodiy rivojlanishini davlat tomonidan tartibga solishning amaliy masalalarini hal etishda foydalanish imkoniyati nuqtai nazarida tahlil etishga harakat qildik. Hududiy siyosat nazariyalari hududlar iqtisodiy rivojlanishining davlat tomonidan tartibga solish yo’nalishlarini shakllantiradi. Biroq bu nazariyalarning o’zinigina o’rganish bilan chegaralanib qolish to’g’ri emas, chunki ulardan ko’pi mintaqalarning iqtisodiy o’sishi nazariyalariga asoslangan (boshqacha qilib aytganda, mintaqalarning iqtisodiy o’sish sur'atlarida farqlar yuzaga kelishiga sabab bo’luvchi omillarni aniqlamasdan turib, hududiy siyosat haqida gapirish noto‗g‗ri). Hududiy o’sish nazariyalarini ko’rib chiqishda ikki xil asosiy yondashuv mavjud.

Birinchisi – hududlarda iqtisodiy o’sish modellarini qo’llash. Bunday modellarni mamlakat iqtisodiyotining o’sishini izohlash uchun ishlab chiqilgan modellarga o’xshatish mumkin (development esonomiss).

Ikkinchisi esa, alohida korxona va firmalarning xatti-harakatlarini tahlil etishga asoslangan. Chunki mintaqalarning iqtisodiy rivojlanishini, avvalambor, ularning faoliyatigina aniqlab beradi. Kompaniyalar o’z faoliyatini u yoki bu hududda olib borishlarining sabablari joylashtirish nazariyalari orqali ko’rib chiqiladi. Turli mamlakatlarda hududiy nazariyalarning turli yo’nalishlariga ustuvorlik berilgan. Eng kuchli ilmiy maktablar Germaniya, SHvesiya, Buyuk Britaniya, AQSHva Fransiyada shakllangan. Germaniyada an'anaviyravishda ko’proq joylashtirish nazariyalariga (YO.G. Fon, Tyunen, V.Launxard, A.Veber, A.Predel, A.Lesh, R.Gorsva boshqalar); hududiyo‗sishmuammolarinitadqiqetishga (X.Zibert) va hududiy rivojlanishni tartibga solishga (V.Kristallerva A.Lesh) e'tibor qaratilgan. Fransuz iqtisodchilari va iqtisodiy geografiyashunoslari ijtimoiy masalalarga doim katta qiziqish bilan qarashgan. Hududiy nazariyalarda ular «o’sish qutblari» va «rivojlanish o’qlari» urbanistik konsepsiya bilan bog’liq bo’lgan ilmiy yo’nalishlar rivojlanishiga katta hissa qo’shishgan (F. Peru, J.R.Budvvil, P.Pote). Hududiy nazariyalar sohasida Rossiya iqtisodchilari va geograflari tomonidan ham katta tadqiqotlar amalga oshirilgan. Ular asosang‗arb olimlari fikrlarini rivojlantirganlar. Bu borada ayniqsa, universitet rayon maktabining iqtisodiy va ijtimoiy georafiya vakillari o’ziga xos xususiyatga ega bo’lishgan. N.N.Baranskiy, N.N.Kolosovskiy, I.A.Viti, YU.G. Saushkin kabi olimlar ushbu yo‗nalishni mustahkamlashga katta hissa qo‗shganlar. Joylashtirishnazariyalari.Joylashtirishnazariyalarinistatikva dinamiknazariyalarga ajratishmumkin. Statiknazariyalar XIX asrningbirinchiyarmidayoqpaydo bo‗lgan.