Alternativ əlamətin dispersiyası
; ;
N – statistik məcmunun həcmidir (vahidlərin ümumi sayıdır); M - müəyyən əlamətə malik olan vahidlərin sayıdır.
p - müəyyən əlamətə malik olan vahidlərin hissəsidir (payıdır).
q - əlamətə malik olmayan vahidlərin hissəsidir (payıdır).
q = 1 – p ;
p + q = 1.
Alternativ əlamətin orta kəmiyyəti:
;
Alternativ əlamətin dispersiyası:
Alternativ əlamətin ən böyük qiyməti:
İsbatı.
p =0,5 olduqda alınır.
Dispersiyanın ixtisar (moment və ya şərti sıfır) üsulu ilə hesablanması
Orta kəmiyyətin və dispersiyanın xassələrindən istifadə etməklə dispersiyanı asan üsulla hesablamaq mümkündür.
1)
Orta kəmiyyətin xassəsinə görə . Deməli,
.
2)
Orta kəmiyyətin xassəsinə görə
. Deməli,
3)
Nəticə və təkliflər
Variasiya göstəricilərinin aşağıda qeyd olunan əhəmiyyətləri vardır:
1) Variasiya göstəriciləri orta kəmiyyətləri tamamlayır. Məlumdur ki, fərdi fərqlər orta kəmiyyətlərdə pərdələnir.
2) Variasiya göstəriciləri statistika məcmusunun (yığımın) verilmiş əlamətə görə eyninövlülük dərəcəsini xarakterizə edir.
3) Variasiya göstəriciləri əlamətin tərəddüdünün (variasiyasının) sərhədlərini xarakterizə edir.
4) Variasiya göstəricilərinin nisbəti əlamətlər arasındakı qarşılıqlı əlaqəni xarakterizə edir.
Variasiya göstəricilərinin yuxarıda sadalanan cəhətlərini,vacibliyini nəzərə alaraq onları daha dərindən öyrənmək lazımdır.Belə ki,hər hansı müəssisədə,yaxud idarədə statistik qiymətləndirmə zamanı variasiya göstəriciləri haqqında biliklər labüd tələbatdır.
Ədəbiyyat siyahısı.
S.M. Hacıyev “Statistikanın ümumi nəzəriyyəsi”
“Metologiya, demoqrafikanaliz və əhalini proqnozlaşdırılma- sının texniki üsulları”
3. www.google.az
4. www.kitab.az
5. www.firststeps.az
Dostları ilə paylaş: |
