Verska(1 128) 2017 yil p65

Yozuvda -ku, -u (-yu), -da yuklamalari chiziqcha
bilan, -oq (-yoq) yuklamasi esa qo‘shib yoziladi.
241-mashq.
 Yuklamalarni turlarga ajratib, gaplarni ko‘chiring. Nut-
qingizda qaysi yuklamalarni ko‘proq ishlatasiz?
1. Mol o‘tlaydigan, bolalar chillak o‘ynaydigan yer-da!
(Sh. Xolmirzayev) 2. Shundoq deydi-yu, egasi ming poylasin,
o‘g‘ri – bir. (O‘. Hoshimov) 3. – Bu nima gap, taqsir, – deb
so‘rashibdi, – mehmonga izzat-hurmat shumi? (N. Aminov)
4. – Ikkinchiga o‘t, hisobni bilmaysan. – U pakana kishiga
qaradi: Shunday qilsin-a? (O‘. Hoshimov) 5. Nahot, axir,
so‘nggi dam ham Farzandingni o‘ylasang. (A. Oripov) 6. Ajra-
lishar, ular, hattoki, Ismlarin so‘rashmaslar ham. (A. Oripov)
!
?

---

117
?
242-mashq.
 Gaplarni ko‘chiring, kuchaytiruv-ta’kid yuklamalarining
tagiga chizing va ularni izohlang. Bechinchi gapda aytilgan fikrga o‘z
munosabatingizni bildiring.
1. To‘g‘ri-da, u tengi bolalar papka ko‘tarib maktabga
borishadi, uni esa «kichkina» deb xafa qilishadi. (S. Mardiyev)
2. Xullas, hammasi ko‘ngildagidek borayotgan edi-yu, to‘satdan
ikkovlari ham shaharga, o‘z uylariga qaytish fikriga tushib
qolishdi. (X. To‘xtaboyev) 3. Nahotki, u meni rostdan ham
kutayotgan bo‘lsa! (Yo‘ldosh Sulaymon) 4. Lekin ellik yil yo‘lda
hamroh bo‘lgan, birga o‘y surib, birga qog‘oz qoralagan
do‘stning ham aytadigan gaplari bordir, axir! (Said Ahmad)
5. Jahling chiqqan taqdirda ham birovga qattiq gapirma. (Ibn
Sino) 6. U shunday ehtiyotkorlik bilan emakladiki, hatto
qamishlar ham shitirlamadi. (Said Ahmad) 7. Har yil bahor
kelganda, hatto toshga kirar jon. (Mirtemir) 8. Sergaklikda
tiriklarning siz-ku eng tiriklari. (Mirtemir) 9. Bular ona yurtning
erkalari-da, Bular ertagi kun egalari-da! (Mirtemir)