Verska(1 128) 2017 yil p65

Olmoshlarning aniq atash ma’nosi bo‘lmaydi. Uning
qaysi ma’noda kelayotgani matnda qaysi so‘z yoki gap
o‘rnida almashinib kelishiga qarab belgilanadi.
Olmoshlarning ma’nosiga ko‘ra turlari:
42-mashq.
 Daftaringizga jadval chizing va quyida berilgan olmoshlarni
unga joylang. Ushbu olmoshlarning qaysilaridan ko‘p foydalanasiz? Shu
haqda so‘zlab bering.
O l m o s h l a r: kim, nima, qayer, men, sen, o‘z, u, bu,
shu, qanaqa, qanday, hamma, barcha, bari, kimdir, nimadir,

---

19
biz, siz, o‘sha, ana, mana, hech kim, hech nima, har bir,
har kim, har qanday, ular, nega, necha, mana bu, anovi.
43-mashq.
 Berilgan gaplarda qo‘llangan olmoshlarning ma’no turlarini
aniqlang. Birinchi gap bo‘yicha bahs yuriting.
1. O‘zi haqida o‘ylamay, faqat elga bilim berish haqida
o‘ylagan olim kishi xuddi shamga o‘xshaydi, u o‘zini yondiradi
va xalqni ziyoli qiladi. 2. Haqiqiy olim shunday kishiki, uning
so‘zi, o‘yi, fikri va ishi bir xil bo‘ladi. («Otalar so‘zi») 3. O‘zing-
dan o‘zgadan marhamat kutma, o‘zbek o‘g‘li, o‘zligingni
unutma! (Iqbol Mirzo) 4. Men fikrimni jamlab, hikoyamni
boshladim. (X. Sultonov) 5. Bu hol odamni beixtiyor ajib o‘ylarga
g‘arq qiladi. (X. Sultonov) 6. Bizda harakat qilgan odam yomon
yashamaydi. (Sh. Jabborov) 7. Marhamat, biz sizni kutyapmiz,
avvalgi joyingizda ishlayverasiz. (Sh. Jabborov) 8. Qani, ortimdan
yur, senga aytadigan yana bir so‘zim bor. (O. Yoqubov) 9. Nazir
ota yuzlarida qandaydir tabassum bilan qutini tita boshladi.
(O‘. Umarbekov) 10. U yerda bo‘lgan har qanday odam ruhan
yengil tortib, kayfiyati ko‘tarilishi muqarrar. (Sh. Jabborov)
♦
♦
♦
♦
♦
44-mashq.