! ? qaradi. (O. Yoqubov) 7. Men bu yo‘ldan necha bor qishlog‘imga
o‘tganman. (Mirtemir)
Savol va topshiriqlar 1. Chiqish kelishigining qo‘shimchasi qaysi?
2. Chiqish kelishigi shaklidagi so‘zlar qanday so‘roqlarga javob
bo‘ladi?
3. Chiqish kelishigi shaklidagi so‘zlar ishtirokida gaplar tuzing va
ularni izohlang.
♦
♦
♦
♦
♦
146-mashq. Uyga vazifa. Berilgan birikmalardagi nuqtalar o‘rnida tushum va chiqish kelishiklarini almashtirib qo‘llang. Ular o‘rtasidagi ma’no farqini ayting. Qo‘li... ushlamoq, ovqat... yemoq, qovun... olmoq, she’r...
o‘qimoq, qulog‘i... cho‘zmoq.
ISMLARNI KESIMGA XOSLOVCHI SHAKLLAR 1-topshiriq.Matndagi kesimlarni toping, ularni qanday so‘zlar
bilan ifodalanganini ayting.
Men do‘stlik targ‘ibotchisiman... Do‘stlikni e’zozlashning
zarur shartlaridan biri do‘stlar bilan uchrashib turishdir.
Turli katta-kichik marosimlar: bayramlar, tug‘ilgan kunlar, to‘ylar
bilan bir qatorda do‘stona yig‘inlar ham bu munosabat-
larni tobora mustahkamlab turuvchi vositalardir. (A. Hojiahmedov)
2-topshiriq. Kesimlarning ega bilan munosabatini bildiruvchi
qo‘shimchalarni aniqlang.
Kesim ega bilan shaxs va sonda moslashadi. Ism orqali ifodalangan kesimlar shaxs-sonni bildiruvchi maxsus -man, -miz, -san, -siz, -dir qo‘shimchalari, shuningdek, bo‘lmoq, sanalmoq, hisoblanmoq; edi, ekan, emish, emas so‘zlari vositasida ega bilan moslashadi. Ot kesimlarni ega bilan moslashtiruvchi bunday vositalar bog‘lamalar hisoblanadi.
