Ayətullah məHƏMMƏd məHƏMMƏDİ reyşƏHRİ İslamda aiLƏ SƏADƏTİ Mütərcim: Dr. Əfzələddin Rəhimov

2- Bədəxlaq olmaq

Tünd xasiyyətli insanlar, istər-istəməz başqalarını incidirlər. Belə insanların çoxu əslində pis insan olmasalar da, başqalarını ilk növbədə yaxınlarını, qohumlarını və həyat yoldaşını incitmək istəməsələr də, amma həddindən artıq həssas olmaları, ifrati şəkildə emosionallıq, qəlizlik və hövsələsizlik göstərmələri, insanların onlardan küsmələrinə, narahat olmalarına səbəb olur. Sanki belə insanlar başqalarının çiyinlərində ağır bir yükdür. Onlar öz həyatlarını dərbədər etdikləri kimi, başqalarının asudə yaşayışını da, sarsıntıya salırlar. Əsəbi, həssas mühit olduqda dağıdıcı xüsusiyyətə malikdir və bəzən partlama halına gəlib çataraq, həm özünü həm də ailəsinə zərər verir. Bu vəziyyət beləcə davam etsə və ya getdikcə şiddətlənsə, onun ətrafındakı şəxslər, xüsusilə də, ailəsi onunla özü kimi davranacaq, ya da ki, ondan və evdən baş götürüb qaçacaqdır. Nəticədə bunlar ailənin dağılmasına gətirib çıxarır.
Ailə məhkəmələrinin sttistikalarına əsasən, kişinin bədəxlaq olması ailələrin ən çox dağılma səbəblərindən biridir. Buna görə də, islam dini cavanların evlənməyə təşviq etməsinə baxmayaraq, İma Rza (ə), Hüseyn ibn Bəşşar Vasitinin "Qohumlarımdan biri qızıma elçi gəlib. Lakin əxlaq və rəftarında bir sıra problemlər var."- deyə sualına belə cavab verdi: "Əxlaqı və rəftarı pisdirsə, ona qız vermə."¹

3- Simiclik

Mömin, ilahi tərbiyəsi ilə ədəb alar. O, öz yaşayışının xərclərini Allahın ona əta etdiyi ruzinin azalıb-çoxalması ilə tənzimləyər. Tanrı ona ruzi qismət etsə, o da, xərclərini çoxaldar. Amma ruzi bəxş etməsə, harama sarı üz gətirməz. Simic insan hər şəraitdə heç kimə əl tutmaz və halını soruşmaz. Belə insan hamıya və hətta özünə belə korluq çəkdirər və ailəsinin məişət xərclərini ödəməz, nəticədə onlar iqtisadi problemlərın yükü altında əzab-əziyyətlə yaşayarlar. Onun bu əməlinə, iqtisadi cəhətdən imkanlı olmasını nəzərə aldıqda, heç bir formada haqq qazandırıla bilməz. Bu rəftarın yeganə səbəbi, simiclik adlı iyrənc xasiyyətdir. Bu şəraitə çox az qadın davam gətirər. Belə qadınlar ya ərindən gizli şəkildə onun malından oğurlayar, ya da ki, ərinin onu sevdiyinə şübhə ilə yanaşar. Nəticə də, isə ona qarşı sevgisi azalar. Çünki, ərinin malına ondan daha çox dəyər verdiyini görər.
Allahın elçisi (s) buyurur: "Allah-təalanın yanında ən mənfur insan, ailəsinə (pul xərcləməkdə) simiclik edəndir."²
Başqa bir hədisdə isə buyurur: "İnsanların ən pisi, ailəsini ehtiyac içərisində saxlayandır."¹