Şakir Musayev

Cinayət mühakimə icraatının  

məhkəmə-tibbi təminatı  

 

277

meyitdən qan, tük nümunələri, orqanizmin ifrazatı  və s. – götürə 

bilər.  Əgər qarşıya qoyulmuş suallara cavab verə bilirsə, ekspert 

obyektin bir hissəsini müayinə etməklə kifayətlənə bilər. O maddi 

sübutların surətinin (nümunə surətləri) eksperimental zədə 

nümunələri də hazırlaya bilər. Ekspertin müstəqil olaraq nümunələri 

götürülməsi üçün ayrı prosessual tərtibat lazım deyil. Bütün ekspert 

müayinəsi kimi ekspertizanın gedişində nümunələrin götürülməsi 

barədə  məlumat bir prosessual sənəddə – ekspert rəyində göstərilir. 

Ekspert nümunələrinin müqayisəli tədqiqatı onların alındığı 

ekspertiza və ya ayrı bir qərarla təyin edilmiş, digər bir ekspertiza 

çərçivəsində icra oluna bilər (həmin ekspert və ya başqa ekspert 

tərəfindən). Birinci halda əgər nümunə onu götürmüş ekspert 

tərəfindən icra olunursa, vahid prosessual şərt ekspertə obyektin 

özünün (məsələn, meyit) təqdim olunması ilə  məhkəmə tibb 

ekspertizanın təyin olunması barədə  qərar göndərilir.  Əgər müayinə 

digər müstəqil bir ekspertiza çərçivəsində aparılırsa, nümunələrin ayrı 

prosessual tərtib olunması  tələb olunur. Bunun üçün onlar əvvəl 

müstəntiqə verilməli, müstəntiq onları götürmə protokoluna əlavə 

etməlidir. Protokolda müstəntiq nümunələrin kim, nə zaman, harada, 

hansı  şəraitdə götürdüyünü, onların könüllü və ya məcburi  şəkildə 

verildiyi göstərilir. Bütün nümunələr müstəntiqə  fərdi  əlamətləri və 

sayının dəqiq göstərilməsi ilə verilir. Nümunələr bükülməli, üzərində 

müvafiq yazılar yazılmalı, möhürlənməli, ekspertizanın təyin 

olunması  qərarında qeyd olunmalı  və müşayiət edici məktubla 

ekspert idarəsinə verilməlidir. Məsələn, məhkəmə tibbi ekspertiza 

təcrübəsində meyitdən götürülən nümunələr (qan, öd, sidik, dırnaq 

nümunələri, uşaqlıq yolu, arxa keçəcək, ağız boşluğu möhtəviyyatı 

olan tamponlar, tük nümunələri və s.) meyitin ekspertizasını  təyin 

etmiş orqana verilir. Bu qaydalar alətin identifikasiyası üçün 

götürülən dəri, qığırdaq, sümük, parenximatoz orqanlar şəxsiyyətin 

identifikasiyası üçün götürülmüş sümük obyektlərinə  də aiddir. 

Müqayisəli tədqiqat üçün göstərilən bütün obyektlər müstəqil 

ekspertiza çərçivəsində nümunələrin prosessual statusuna malikdir və 

onlar götürülüb bükülməli, möhürlənməli, qanunvericiliyə  əsasən 

müstəntiq tərəfindən məhkəmə tibbi laboratoriyaya göndərilir. 

---