Фирузя мяммядли

Сечилмиш ясярляри 
lX 
– Cəmiyyət tərəfindən 
dışlanan
adamlardır. 
 
Mətanət Vahid. 
«Ədəbiyyat» qəzeti. 
«Dışlanan» 
«kənarlaşdırılan», 
«uzaqlaşdırılan» mənasında olub, xalis Azərbaycan 
sözlərinə qarşı işlədilmişdir. 
«Kəndisini» - qədim türk mənşəli söz olub 
Azərbaycan 
ədəbi 
dilində 
ötən 
yüzilliyin 
əvvəllərinə kimi işlədilmişdir. 
– Toxunarsa, 
kəndisini yakacağını
bilirdi. 
 
Azər Turan. 
«Ədəbiyyat» qəzeti 
Bu sözün yenidən fəal mövqeyə gətirilmə 
cəhdi, heç şübhəsiz ki, onun Türkiyə türkcəsinin 
işlək dil vahidi olması ilə bağlıdır. «Yakmak» 
müasir dilimizdə mövcud olan «yanıb-yaxılmaq» 
feli birləşməsində qalmaqdadır. Müasir türk 
dilinizdə bu söz «yakmaq» şəklində işlənməkdədir. 
«Qılmaq» sözü də dilimizin tarixi dövrləri ilə 
bağlı olub müasir ünsiyyət sistemində özünü 
müstəqil 
mənada 
göstərə 
bilmir. 
Lakin 
«Ədəbiyyat» qəzetinin müəllifləri bu sözün də 
yenidən fəal mövqeyə keçməsi üçün ona necə 
deyərlər, şans verməyə meyl edir: 
– Amma tarixin 
ötəsinə
qalxmaq ədəbiyyatı 
ədəbiyyat 
qılan
başlıca amillərdəndir. 

---

604 
Фирузя Мяммядли 
Azər Turan. 
«Ədəbiyyat» qəzeti. 
Bu cümlədəki 
ötəsi
sözü də Türkiyə 
türkcəsindən gəlmədir. 
Müasir müəlliflərin yazılı nitqində «bulmaq», 
«varmaq», «irmək», «yakmaq» və s. kimi 
dilimimizin orta əsrlər yazılı ədəbiyyatı üçün fəal 
mövqedə duran sözləri də tez-tez müşahidə etmək 
olur. 
«Birəddi»
 - 
birdəfəlik 
– Şəxsi taleyindən 
birəddi
imtina etdi.