O’. Asqarova, Z. Qoraboeva, M. Samidjonova maktabgacha ta`lim metodologiyasi

Pedagogning ijodkorlik sifatlar- shaxsning aniq maqsad sari ongli
tarzda faoliyat yuritishining yuqori ko‘rsatkichi bo‘lib, mustaqil fikrlar, 
tasavvurlar,tushunchalar, kuzatishlar diqqat va qobiliyatlar majmuidir. 
Pedagoglarning kasbiy ijodkorligi uzviyligini ta’minlashning pedagogik 
tizimi samaradorligini baholashda o‘rganuvchanlik, intellekt hamda kreativlikni 
o‘zida mujassamlashtiruvchi kognitiv jarayonlarning uch tarkibli modeliga 
asoslanildi. Bunga ko‘ra, har qanday kognitiv jarayon o‘zida kognitiv tajribani 
o‘zlashtirish, qo‘llash va o‘zgartirishni mujassamlashtirishi lozim. Ya’ni bunda 
tajribani o‘zlashtirish qobiliyatini o‘rganuvchanlik bilan, tajribani amalda qo‘llash 
samaradorligini umumiy intellekt bilan uni o‘zgartirishni kreativlik bilan izohlash 
mumkin. Muammoli o‘quv topshiriqlari yechimi yuzasidan ijodiy qaror qabul 
qilishda uning mohiyatini anglash, yechim bo‘lib xizmat qiladigan loyihalarni 
yaratish hamda ulardan eng maqbulini tanlash bilan bog‘liq jarayonlar kognitiv, 
divergent hamda konvergent fikrlashning o‘zaro bir-birini taqozo etuvchi ketma-
ketligida amalga oshadi.
Kreativ pedagogik texnologiya samaradorligini tadqiq etishda pedagogik 
tizim tarkibiga pedagogik kuzatuv elementlari kiritilganligi, ya’ni mazkur ta’lim 
texnologiyasini amalga oshirish muhim kasbiy jihatlarni shakllantirishga 
qaratilganligiga e’tibor beriladi. 
Kreativlik sifatlari quyidagilar sanaladi: 
Muhim sifatlar 
Refleksiya qobiliyati
Hissiyotga boylik
Ijodiy ta’sirchanlik va 
tashabbuskorlik
Mavjud tajriba va bilimlar asosida yangi 
qarorlarni qabul qilish malakasi
Boy tasavvur
O‘z ijodkorligini to‘la-to‘kis 
namoyish etish
Eruditsiya (bilag‘onlik)
Mantiqiy fikrlay olish
Ijodiy yo‘nalganlik
Kreativlik negizida aks etuvchi muhim sifatlar 

---

41 
 
Pedagogik kreativlik: pedagogning an’anaviy pedagogik fikrlashdan farqli 
ravishda ta’lim va tarbiya jarayonini samaradorligi ta’minlashga xizmat qiluvchi 
yangi g‘oyalarni yaratish, shuningdek, mavjud pedagogik muammolarni ijobiy hal 
qilishga bo‘lgan tayyorgarligini tavsiflovchi qobiliyati. 
Pedagogning kreativlik potensiali uning umumiy xususiyati sifatida aks etadi. 
U ijodiy faoliyatning dastlabki sharti va natijasi sanaladi. Mazkur sifat shaxsning 
o‘z-o‘zini namoyon qilish layoqatiga egalikni va tayyorlikni ifodalaydi. Qolaversa, 
kreativ potensial negizida har bir mutaxassisning shaxsiy qobiliyatlari, tabiiy va 
ijtimoiy quvvati yaxlit holda namoyon bo‘ladi.
Kreativ potensial bilish jarayoniga yo‘naltirilgan ijodkorlik bilan 
chambarchas bog‘liq bo‘lib, an’anaviy tafakkur yuritishdan farqli ravishda 
tafakkurning tezkorligi va egiluvchanligida, yangi g‘oyalarni yaratish, qobiliyati, 
shuningdek, shaxs xarakteriga xos jihatlar – bir qolipda fikrlamaslikda, o‘ziga 
xoslikda, tashabbuskorlikda, noaniqlikka toqat qilishda, zakovatli bo‘lishda aks 
etadi.
Pedagog kreativlik potensialiga ega bo‘lishi uchun kasbiy faoliyatida 
quyidagilarga e’tiborini qaratishi zarur: 
Har bir pedagogning o‘zini o‘zi rivojlantirishi va o‘zini o‘zi namoyon eta 
olishi bevosita uning kreativlik qobiliyatiga egaligi bilan bog‘liq. 
Pedagogning kreativlik potensialini rivojlantirishda quyidagi metodlardan 
foydalanish samarali sanaladi: 
Metodlar 
“Zakovat” musobaqasi va b. 
Ijodiy loyihalar
Individual ishlanmalar
Muammoli vaziyatlar
Ijodiy topshiriqlar