‘zbe risto n respublirasi 1 ay va ‘rta m axsus ta ’lim vazirligi

Klinik ko‘rinishi. 
Yurak yctishm ovchiligining gcm odinam ik 
buzilishlarida asosan chap qorincha yoki o ‘ng qorincha o ‘tkir 
yurak yctishmovchiligi yuzaga kcladi. Total yurak yetishm ov- 
chiligi esa ko‘p hollarda miokardial encrgodinam ik buzilishlarni 
rivojlantiradi.
0 ‘tkir yurak yctishm ovchiligiga quyidagi belgilar taalluqlidir:
1. Taxikardiya - daqiqa qon aylanishi m iqdorini kam ayishiga 
kom pensator j avob;
2. Nafas qisilishi - yurak yctishm ovchiligi o ‘z navbatida qon 
va havo gazlarini almashishini qiyinlashtiradi va yana ham yurak 
qon tomir yctishmovchiligi zo ‘rayishiga sabab b o ‘ladi;
3. Yurak chcaaralarini kengayishi;

---

4. Sianoz - tcri va shilliq qavatlarning ko ‘kimtir tusga kirishi -
vcnoz qon dimlanishi va kislorod bilan kam ta’minlanganligi 
lufayli paydo b o ‘ladi. N atijada anaerob glikoliz ro ‘y bcradi, 
organizmdagi m oddalar almashinuvi buziladi. ToMiq parchalan- 
magan m ahsulotlar yig ‘ iladi va S P 0 2 kam*ayadi;
5. Teri qoplamlari rangparlm i va shishlar;
6. Bem or jiaari kattalashadi - bu vcnoz qon qaytishining 
buzilganligidan, qon tu rg ‘unligidan dalolat beradi;
7. Dispeptik buzilishlar.
Quyidagilar to ‘qim alarga shish kclishiga sabab b o ‘luvchi 
omillardir: sckin oqar qon qismini ko‘payishi gidrostatik va 
kolloidosm otik bosim larning 
o ‘zgarishi, 
qon tom ir dcvori 
o ‘tkazuvchanligini ortishi, buyrakdan o ‘tadigan qon miqdori 
kam ayishi, elcktrolit o ‘zgarishlari, al’dostcron ko ‘proq ishlab chi- 
karilishi. Yurak yctishm ovchiligini klinik k o ‘rinishi chaqaloqlarda 
o ‘ziga xos xususiyatga ega. K o‘pincha bu bola yig‘loqi bo‘lib 
qoladi, ovqatlaganda qiynaladi, uyqisi buziladi. Ba’z:an yurak 
yetishm ovchiligini birinchi bclgisi qayt qilish, qorindagi og‘riq va 
uning dam bo ‘lishi kuzatiladi. K o ‘p holatlarda chaqaloqlarda ko‘z 
qovog‘i, moyak xaltachasi va dum g‘aza atrofida shish kuzatiladi.
Q ‘YuE tashxisi.
0 ‘tkir yurak yctishm ovchiligini aniqlash klinik-instrumcntal 
tckshiruv usullariga asoslangan: elektr o ‘tkazuvchanlik xususi- 
yatlarini tckshirish (EK G) m iokard faoliyati to ‘g ‘risida axborot 
bcradi. EKG yordam ida m iokardda mctabolik o ‘zgarishlarni, 
uning oi'tiqcha z o ‘riqishi, yoki tonogen dilyatatsiyasi hamda 
gipcrtrofiyani aniqlash m um kin. Avtomatizm, qisqaruvchanlik va 
o ‘tkazuvchanlik kabi yurak faoliyatini EKG, UTT yordamida 
aniqlanadi. Reografiya csa qon aylanish um umiy holatini, ayrim 
a ’zolarining qon bilan to ‘lishini tckshiradi. U l’tratovush orqali shu 
k o ‘rsatgichlarga q o ‘shim cha yurakning ichki tuzilishini, yurakdagi 
qon aylanishini, tug'Tna nuqsonlarini aniqlash imkoniyatlari bor.

---

\
Bir Tiecha invaziv usullar mavjud. Bulardan biri yurak bo ‘l- 
m achalarini kateterizatsiyalash maxsus Svans-Gans katcteri orqali 
yurak bo ‘lmachalarida va katta tomirlarda qon bosimini o ‘lchash 
murnkin. Albatta, MVB va AKXni aniqlash katta aham iyatga ega.