‘zbe risto n respublirasi 1 ay va ‘rta m axsus ta ’lim vazirligi

4-jadval
Yurak va qon - tomir nuqsonlarini farqlash
K
Yurak yetish m ovch iligi
Qon tom ir
yetish mo vchiligi
B cm or holati
Y uqori
Gorizontal
PcrLfcrik
vcnalar
B o ‘yin 
venalari 
shishgan,
to ‘lqinsim on tcbranadi
B o ‘shashib qolgan
T cri
qoplamlari
Ko'kargan, akrotsianoz
Oqargan
Jigar
Kattalashgan
0 ‘zgarmagan
0 ‘pkada
tu rg‘unlik
Bor
Y o ‘q
N afas olish
Tczlashgan, qiyinlashgan
Tczlashgan
Arterial bosim
Pasaygan boMishi m um kin,
k o ‘pincha maksimal b o ‘ladi
Mar doim pasaygan,
k o ‘pincha m inim al
b o ‘ladi
M&rkaziy
v c n o z bosim
Oshgan
Pasaygan
1. Tom irlar 
tonusini 
boshqarish. 
Qon 
tom irlam ing 
tonusi 
buzilishga olib kelgan sababga qarab davo m uolajalari olib 
boriladi:
a) analeptiklar (kordiamin, kam fora, kofcin);

---

b) 
adrenomimctik 
dorilar 
(adrenalin, 
mezaton, 
efedrin, 
noradrenalin);
v) kortikosteroidlar (gidrokortizon 2-20 mg/kg, prednizolon 8- 
10 mg/kg);
g) ikkilamchi yurak yctishmovchiligi rivojlansa, oksigcn 
davolash.
Qon tomirlari tonusi oshishi asosiy sababi bu vegetativ nerv 
sistemasining sim patik markazlarining ta ’sirlanishi natijasidir. 
SHuning uchun davolash 3 asosiy y o ‘nalishda olib boriladi: 
um um iy periferik qarshilikni kamaytirish, aylanayotgan qon 
hajm ini kamaytirish va yurak zo‘riqishini kamaytirish.
2. Aylanayotgan 
qon 
haimi 
va 
sifatini 
boshqarish. 
Aylanayotgan qon hajm ining o ‘zgarishida eng ko‘p ucihraydigan 
sabab bu k o ‘p qon y o ‘qotishdan keyin rivojlanadigan su'vsizlanish 
hisoblanadi. 
Infuzion-transfuzion 
davolash 
hajmi 
va 
dori 
darm onlar turi qon y o ‘qotishning boshlanishi va m ikrotsir- 
kulyatsiya buzilishi darajasi bilan belgilanadi. A gregatsion ta’sirni 
kuchaytirish uchun gemodilyutsiya afzal.
3. Qon ivishb buzilishi reologik xususiyatlarning yaxshilanish 
sababiga k o ‘ra belgilanadi. Intensiv davolash qon ivishi -va zardob 
rck al’sifikatsiya vaqtlari, trombin indcksi nazoratida olib boriladi.
Qonning reologik xususiyatlarini tiklash va yaxshilash 
qonning yopishqoqligini kamaytirish, (3 potcnsialni tiklash va 
tom ir devorining holatini yaxshilishga qaratilgan. Birinchi oqsil 
dori 
darmonlar, 
(bosimni 
ko ‘tarish 
uchun), 
keyinchalik 
kristalloidlar va oxirida gemodez yoki reopolyuglyukin (8-10 
ml/kg.) beriladi.
M ikotsirkulyatsiyani tiklash mikrotomirlar tonusi o ‘zga- 
rishiga sabab b o ‘lgan asosiy mexanizmlarni b artaraf etishga 
qaratiladi.
O g‘riq xissiyotini, SAS faollashuvi manbaini malialliy va 
m arkaziy an al’getik, atarfaol va scdativ vositalar bilan davolash 
m um kin. A rtcriolospazm va to ‘qimalar maxalliy kamcjonligida 
droperidol va novokain-glyukoza aralashmasi kiritiladi_ Atsidoz

---

va gipoksiyada kislota-ishqor holatini tiklash kerak, oksigen va 
antigipoksant davolash o‘tkaziladi. M arkaziy qon aylanishi yurak 
glikozidlari va glyukokortikoidlar bilan boshqariladi.
Koagulopatik o ‘zgarishlaming oldini 
olish uchun 
qonning 
reologiyasini 
yaxshilash 
(geparin, 
gormonlar, 
proteolitik 
fcrmentlar) va nihoyat, elcktrolit holatini boshqarish, uning 
norm al holatini ta ’minlash zarur.
5-jadval
Yurak glikozidlarining tavsifi
(tom ir orqali)______________ ________