Zbekiston respublikasi


-rasm. P’yezoelektrik effekt sxemasi



Yüklə 10,93 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə101/219
tarix17.09.2023
ölçüsü10,93 Mb.
#144789
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   219
K. Gafurov - Mexatronika 1-qism

3.3.1-rasm. P’yezoelektrik effekt sxemasi 
 
P’yezoelektrik materiallarning 
asosiy xususiyati – bu ularga mexanik ta’sir 
qilganda (qisganda) elektr energiyasining paydo bo`lishi, hamda ularga elektr toki 
bilan ta’sirlashga deformatsiyalanishi kerak.
Bunday materiallar ikkita guruhga ajratiladi: 
kristallar
va 
keramik 
mahsulotlar
. Bularga misol, tabiiy material – kvarts, sun’iy materiallar- qo`rg`oshin 
sirkonat-titanati, bariy titanati, litiy niobati.
 


184 
 
3.3.2-rasm. P’yezoelektrik effektning ko`rinishlari 
 
P’yezoelektrik dvigatellar
(PED)ning ishlash printsipi maxsus ishlov 
berilgan keramik materiallardagi teskari p’yezoelektrik effektga asoslangan. 
PEDlar bazasida mikroharakatlarni amalga oshirish uchun yangi harakat 
modullari ishlab chiqilgan. 
P’yezoelement
– ma’lum shakl va kristallografik o`qlarga nisbatan 
orientatsiyasiga ega bo`lgan va p’yezoelektrik materiallardan tayyorlangan 
elektromexanik o`zgartirgichdir. U yordamida mexanik energiya elektrik energiyaga 
o`zgartiriladi (to`g`ri effekt), elektrik energiya mexanikka o`zgartiriladi (teskari 
effekt). 
Konstruktiv jihatdan p’yezoelement elektrod o`rnatilgan p’yezokeramikadir. 
Uning shakli har xil bo`lishi mumkin: disk, xalqa, trubka, plastina, sfera va boshqa 
shakllarda. Vibrator va generatorlarda xarakteristikalarni yaxshilash uchun 
p’yezoelementlarning bir nechtasi ishlatiladi.
3.3.3-rasm (
a
)da ilgarilanma deformatsiya “cho`zilish-qisish” bilan 
ishlaydigan mikrop’yezoyuritmaning asosiy elementi sxemasi ko`rsatilgan. 


185 

Yüklə 10,93 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   219




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin