X. Sanaqulov D. Xodiyeva M. Satbayeva mehnat va uni o‘qitish metodikasi toshkent 2015

1.”Lola“ ko‘rsatmali quroli.
1-bosqich
. Rangli qog‘ozlardan kvadrat qirqib olinadi. 
2-bosqich.
Uning diagonallari bo‘yicha buklab, buklangan do‘ppi 
shakliga keltiriladi.
3-bosqich
. Buklashdan hosil bo‘lgan uchburchakning pastki, asos 
tomonidagi ikki uchi yuqoridagi uchinchi uchiga qarab, unga yetka-
zdirib buklanadi.
4-bosqich.
Xuddi shuningdek orqa tomondagi ikki uchi ham uchin-
chi uchiga qarab buklanadi.
5-bosqich
. Hosil bo‘lgan shakl cheti qog‘ozning o‘rtasiga, yani 
ho sil bo‘lgan chiziqqa tomon buklanadi. Shaklning orqa tomoni ham 
shunday buklanadi.
6-bosqich
. Oxirgi buklangan shakllarning har bir orqa tomoniga 
qay tarib buklanadi. Buklangandan so‘ng ularning uchlari bir biriga 
qaytarilib qayriladi.
Keyin shaklni pastgi ochiq tomonidan asta puflanadi. Shaklning 

---

88
yuqori qismidagi uchlari esa orqaga qaytarib buklanadi. Natijada 
“Lola” shakli hosil bo‘ladi. Lolaning bandini boshqa qog‘ozni silindir 
shaklida o‘rab, uni lolaning pastki puflangan qismiga kiritib qo‘yish 
bilan tugallash mumkin. Bu bandga lolaning bar gini, g‘unchasini ham 
yopishtirib qo‘yish mumkin.
Maktabda muqovalash ishlari. 
Kitobni qo‘lda muqovalashga 
aloqador barcha amaliy ishlar boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining 
qo‘lidan bemalol keladi. Muqova ishlarini bajarishda o‘quvchilar 
qog‘oz va kartonga ishlov berish (egish, qirqish), kartonga qog‘oz 
yopishtirish, ayrim-ayrim varaqlarni yopishtirish kabi malakalarini 
mustahkamlaydilar. Ular kitobga muqova qilish usullarini o‘rganib, 
egal lab borar ekanlar, poligrafiya sanoatining tarmoqlaridan biri ha-
qi da bilim olib, muqovasozlik ishining asoslari bilan tanishadilar. 
Mu qo va ishlash ishiga aloqador kasblar bilan tanishadilar. Bundan 
tashqari bolalarga kitobga muhabbat, unga nisbatan tartiblilik bilan 
muno sabatda bo‘lish singdiriladi. Muqova yasash ishlarini bajarish 
jarayonidagi muqovani bezashda bolalardagi badiiy did, o‘lcham olish, 
qirqish va egish ishlarida aniqlik va tartiblilik rivojlanadi. Kitoblarni 
tuzatishda ularni ijtimoiy foydali mehnatga o‘rgatiladi.