Xalmatova b. T. Boboyeva u. R

VAZIYATLI MASALALAR 
 
Masala 1 
 3  oylik  bola.  Tugilgandagi  vazni  3600  g.  Xozirgi  vazni  6500g.  Sun'iy 
ovkatlantirishda,  onasining  suti  kamligi  sababli  bolaga  mol  suti  aralashmasi 
berilyapti.    Yaxshi  parvarishiga  karamay  tabiiy  burma  soxalarida  bichilishlar 
paydo bulyapti. Teri rangi biroz okargan. Ikki yuzida kizarishlar, urtikar toshmalar 
bor.  Tananing  boshka  kismlarida  kichishaetgan  turli  (urtikar,  papulez)  toshmalar  
mavjud.  Soch  kismida  gneys.  Teri  osti  yeg  katlami  yaxshi  rivojlangan.  Nerv 
kuzgaluvchanligi kuchaygan, bola injik, bezovta, uykusini notinch. Jag osti, buyin, 
kultik  osti  limfa  tugunlar  kattalashgan,  nuxotdek,  ogriksiz.  Ichki  organlarda 
sezilarli uzgarishlar yuk. Ichi ba'zida suyuk keladi, ba'zida ichi kotishi kuzatiladi. 
1. Sizning diagnozingizg 
2. Kanday yerdam choralarini kursatasizg  
 
Masala 2 
Bola  1  yoshda.  Onasini  suziga  karaganda  bola  tuxum,  sitrusli  mevalarni  iste'mol 
kilgandan sung  
terida  kichishkok  toshmalar  paydo  buladi.  Bola  bezovta,  injik,  uykusi  notinch. 
Bola  semiz,  teri  rangi  bir  oz  okargan,  kuruk.  Terisida  kuruk  ekzema  belgilari  - 
kuruk  kichishgan  kizargan  toshmalar,  seboreya,  tanasida  papulez  toshmalar, 
boshining  soch  kismida  kasmok,  tili  geografik.  Nafas  olishi  erkin,  Upkada  dagal 
nafas. Yurak tonlari ritmik, korni yumshok, jigar +1,5sm.  
1. Sizning diagnozingizg 
2.Kanday yerdam choralarini kursatasizg  
 
Masala 3 
Bola 3 yeshda. Tibbiy kuruv vaktida onasi shikoyatlari: bola injik, serjaxl, bezovta. 
Ba'zida  besabab  kattik  yiglaydi.  Vakti-vakti  bilan  kornida  yeki  bikinida  kattik 
ogrikdan  shikoyat  kiladi,  ogriklar  tez  utib  ketadi.  Korongilikdan  kurkadi.  Uykusi 
notinch, ba'zida uykusida bakirib chikadi. Umumiy kuruvda bola ozinrok. Tanasida 
urtikar  toshmalar.  Zexni  utkir,  tez  eslab  koladi,  tili  biyron.  Ichki  organlarda 
uzgarishlar yuk. Anamnezidan onasida dorivor va ozik-ovkat allergiyasi mavjud.  
1. Sizning diagnozingizg 
2. Kanday yerdam choralarini kursatasizg  
 
Masala 4 
2 oylik bolaning onasi shikoyat kiladi: kup terlashga, uykusi notinch, chuchib 
turish. 
Kuzdan kechirilganda bola bezovta, injik, kattik gapirganda chuchib ketyapti, ensa 
soxasida sochi tukilib ketyapti, emganda uxlagandan kup terlayapti. Sizning 
xulosangiz: 
1.  
Gipovitaminoz D 
2.  
Gipovitaminoz A   
 
 
4. Gipovitaminoz RR 
3.  
Gipovitaminoz S   
 
 
5. Gipervitaminoz D 

 
279 
 
Masala 5 
 
Bola 2 oylik. Unga raxitga karshi profilaktik maksadda D-vitaminning spirtli 
eritmasi  
zigzaklashtirilgan usul buyicha 200000 XB kurs buyicha va 1 kunlik dozasi 20000 
XB  (5  tomchidan)  10  kun  berilgandi.  3  kun  berilgach,  bola  kayt  kilish  va 
suvsizlanish,  bexollik,  tana  xaroratining  kutarilishi  paydo  buldi.  Bemor  uykugan, 
vakti  -  vakti  bilan  xushini  yukotishi  xolati  kuzatiladi.  Terisi  okshaygan, 
taxikardiya, suvsizlanish  belgilari, mushaklar  tonusi past. Konda  giperkalsiemiya. 
Sulkovich sinamasi. Sizning xulosangiz: 
1.  
Gipervitaminoz D 
2.  
Spazmofiliya 
3.  
Epilepsiya 
4.  
Raxit 
5.  
Neyrotoksikoz. 
 
Masala 6 
 
8  yoshli  bemor  shifoxonaga  kuyidagi  shikoyatlar  bilan  kelgan:  Tez 
charchash,  bosh  ogrigi,  ishtaxaning  sustligi,  tez-tez  ogriklik  siyish,  siydikni 
loykalanib  kolishi.  Bemor  "Siydik  yullari  infeksiyasi"  tashxisi  bilan  davolangan. 
Utkir respirator virusli infeksiya bilan tez-tez ogrib  
turadi.  
 
Onasida  buyrak  kasalligi  bor.  Kuruv  paytida  bemorning  umumiy  axvoli 
urtacha ogirlikda,  
t-370,  terisi  okish,  kovoklari  shishinkiragan,  kup  terlayapti,  turgun  kizil 
dermografizm. Upkada  
vezikulyar nafas, yurak tonlari bugik. Korin yumshok, palpasiya kilinganda siydik 
yullari buylab  
ogrik,  gap  tomonda  Pasternaskiy  sinamasi  musbat.  Siydik  analizida:  solishtirma 
ogirligi 1018,  
oksil-  4,165  %,  leykositlar  30-40,  shilimshik,  bakteriyalar  30-40.  Nechiporenko 
usuli buyicha  
leykositlar  80000,  eritrositlar  1000.  Ekskretor  urografiyada  -  gap  buyrak 
loxankalari kengaygan,  
jomcha buyni toraygan. 
 1.  
Sizning tashxisingiz 
2.  
Kaysi klinik belgilar tashxisni asoslaydi. 
3.  
Davolash chora-tadbirlaringiz.  
 
Masala 7 
5  oyli bola. 1,5 oyligida sun'iy  ovkatlantirishga  utkazilgan. Shu  vaktdan  bolaning 
tana vazni  
normaga  nisbatan  oshgan.  Oilaviy  anamnez:  onasida  -  ovkat  va  dori  vositalarga 
allergiyasi  bor.  Otasi  -  soglom.  Ushbu  kasallik  utkir  boshlangan,  t  -  38o  ga 

 
280 
kutarilgan.  Keyingi  kun  axvoli  keskin  ogirlashgan.  Paroksizmal  yutal, 
xushtaksimon ogir xansirash yuzaga kelgan.  
Bola  kurilganda  axvoli  ogir.  Kukrak  kafasini  bush  kismlarini  tortilishi,  burun 
kanotlarini  
kerilishi, ogiz atrofida sianoz, nafas olish soni minutiga 60 ta. Perkussiyada upkada 
kutisimon  upka  tovushi.  Auskultativ  nafas  olish  va  nafas  chikarishning  boshida 
kichik  pufakchali  xirillash  va  krepitasiya  eshitilmokda.  Yurak  chegarasi:  ung  - 
tushning ung kirrasidan 0.5 sm ichkarida, chap tomoni chap urta umrov chizigidan 
0.5  sm  ichkarida.  Yurak  tonlari  bir  oz  bugiklashgan.  YuKS  140  minutiga.  Tana 
xarorati  38.6o.  korin  bir  oz  damlangan,  palpasiyada  ogriksiz.  Jigar  +2  sm.  Ich 
kelish  2  marta,  butkasimon,  sargish,  patologik  aralashmalarsiz.  Konning  umumiy 
taxlili: Hb - 118 g/l, er - 4.3, leyk - 6.2, t/ya - 1%, s/ya - 30%, e - 3%, limf - 58%, 
mon  -  8%,  SOE  -  15  mm/min.  Rentgenografiyada  kukrak  kafasi  upka  rasmi 
kuchaygan, shaffof. Asosan periferiyada kuprok. Diafragmaning past joylashuvi.  
 
1. Sizning t¢lig taxminiy tashxisingizg 
2. Differensial tashxis 
3. UASh  taktikasi va davosi 
 
Masala 8  
2  yosh  10  oylik  bolada  URVI  bilan  kasallangandan  3  kun  keyin  oxvoli 
ogirlashgan. Bola xolsiz, injik, ishtaxasi pasaygan, tana xarorati 39.2, burun bitishi, 
tez-tez  yutal  kuzatiladi.  Nafas  olish  soni  56ta.  Upkada  dagal  nafas,  nam 
xirillashlar,  kuprok  pastki  kismlarda  eshitiladi.  Puls  136ta,  ritmik,  konikarli 
tuliklikda.  Yurak  chukki  turtkisi  kuchaygan,  tarkok.  Auskultasiyada  1-ton  upka 
arteriyasida 2-ton aksenti, yurak chukkisida nozik sistolik shovkin eshitiladi. UKT: 
ley - 12.3, SOE - 21, S - rektiv oksil. 
1. Sizning t¢lig taxminiy tashxisingizg 
2. Tekshirish usullari 
3. UASh  taktikasi va davosi 
 
Masala 9 
10  yoshli  bola  nefrologiya  bulimiga  "glomerulonefrit"  tashxisi  bilan  kayta 
yotkizilgan. 9 yoshda  
suvchechak  kasalligi  fonida  yuzida,  boldirda,  yorgokda  shish  paydo  bulgan. 
Kushimcha  tekshiruvlarda  proteinuriya  (4  g/sutka),  gipo-  va  disproteinemiya, 
giperxolesterinemiya,  mikrogematuriya.  Kasallik  boshlanishida  kiska  muddatli 
gipertenziya (140/100) buldi. Mochevina mikdori 10.6 ga oshgan. Prednizolonning 
2 mg/kg/sutka  
dozasi  yaxshi  samara  bergan,  lekin  dozani  15  mg/sut  dan  kamaytirilganda  yana 
proteinuriya va shishlar kuzatildi. Oxirgi yillarda URVI bilan 3 marta, angina bilan 
1  marta  kasallandi.  Interkurrent  kasalliklar  fonida  buyrak  kasalligining  residivi 
kelib  chikkan.  Shish  sindromi  vakt  utishi  bilan  turgunlashib  borgan.  Kasallikning 
oxirgi  kuzish  davrida  proteinuriya  va  yakkol  bulmagan  periferik  shishlar 

 
281 
saklangan. Gipertenziya 130-150/90-110 da uzok saklangan. Peshob taxlilida oksil 
- 3.3 g/l, leyk - 10-15, erit - 5-10 v p/z. 
  
1. 
Sizning t¢lig taxminiy tashxisingizg 
2. 
Tekshirish rejasi 
3. 
UASh  taktikasi va davosi 
 
Masala 10 
14  yoshli  bola.  9  yoshdan  beri  surunkali  gastroduodenit  bilan  kasal.  Nasliy 
moyillik bor: ota tomondan buvasi va otasida oshkozon yara kasalligi. Buvasi yara 
perforasiyasidan  ulgan.  Bola  yashash  joydagi  poliklinikada  davolanadi.  Oxirgi 
yillarda bola axvoli ogirlashgan. Ta'sirchan, uykusizlik, mavsumiy xurujlar paydo 
buldi.  Epigastral  va  piloroduodenal  soxada  intensiv,  xurujsimon  ogriklar,  belga 
irradiasiya beradi. Kechkurun och koringa kechki ogriklar, kusish kuzatiladi. Korin 
palpasiyasida mushaklar defansi. Mendel simptomi musbat. EFGDS: oshkozon va 
12  barmokli  ichak  shillik  kavati  yalliglanish  belgilari  bor.  Piyozcha  kismi  shillik 
kavatida oval defekt, razmeri 1.5 sm, chetlari anik chegarali yalliglanish vali bilan 
chegaralanadi.  
 
1. Sizning t¢lig taxminiy tashxisingizg 
2. Differensial tashxis 
3. UASh  taktikasi va davosi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
282 
Qo'llanilgan adabiyotlar 
 
1. Belokon N.A., Kuberger M.B. Bolezni serdsa i sosudov u detey. M. 1987, s.303-
338. 
2. Belozerov Yu.M. Detskaya kardiologiya. M. 2004. 597 s. 
3. "Bolezni detey rannego vozrasta", - rukovodstvo dlya vrachey pod redaksiey 
A.A.Baranova, -  
Moskva-Ivanova, 1998, -s.241-257. 
4. Denisov M.Yu. Prakticheskaya gastroenterologiya dlya pediatra. M., 2001. 
5. Kaganov S.Yu. Bronxialnaya astma u detey i yee klassifikasiya. V kn.: 
Bronxialnaya astma u detey. Pod  red. S.Yu. Kaganova. M: Medisina 1999; 12-27. 
6. Klinicheskaya medisina. Spravochnik prakticheskogo vracha. M., 1997, T.1, 
str.497-501. 
7. Lasisa O.I. , Lasisa T.S. Bronxialnaya astma v praktike semeynogo vracha. - 
Kiev: ZAO "Atlant UMS". - 2001. - 263 s. 
8. Moshich P.S., V.M.Sidelnikova, D.Yu.Krivchenya. "Kardiologiya detskogo 
vozrasta". Moskva, 2004 god. 
9. Nazirov F.G., Denisov I.N., Ulumbekova E.G.. Spravochnik-putevoditel 
prakticheskogo vracha. 2000 god. 
10. "Pediatriya",- rukovodstvo dlya vrachey pod redaksiey R.E.Bermana, 
V.K.Vogana. Kniga 6, -M, 1989  
11. "Patologiya detey starshego vozrasta",-pod redaksiey A.A.Baranova, M, -1998  
12. Paykov V.L., Xaskel S.B., Erman L.V. Gastroenterologiya detskogo vozrasta v 
sxemax i tablisax: Spravochnoe rukovodstvo. SPb., 1998.  
13. Pariyskaya T.V.. Spravochnik pediatra. EKSMO. Moskva 2004 g. 
14. Rukovodstvo po detskoy artrologii. Pod red.akad. AMN SSSR M.Ya. 
Studenikina i porf. A.A.Yakovlevoy. - L. 1987. - S . 162- 170. 
15. Spravochnik vracha obshey praktiki. Pod redaksiey akad. RAMN. 
N.R.Paleeva. EKSMO 2002 g 
16. Spravochnik vracha obshey praktiki. EKSMO, Pod redaksiey akad.RAMN 
N.R.Paleeva. 2002 god. 
17. Spravochnik pediatra. Sankt-Peterburg, Moskva, 2004 god. 
18. "Spravochnik semeynogo vracha" (Pediatriya), - Minsk, 2000,- s.390-398, 417-
420. 
19. Shabalov N.P.Detskie bolezni. Sankt-Peterburg, Moskva Xarkov. Minsk 2000