Xalqaro munosabatlar tarixi

2. Yevropaning birlashuvi

Yevropada urushdan keyingi vaziyat Ikkinchi jahon urushi tufayli Yevropada yuzaga kelgan iqlisodiy va siyosiy inqiroz jahon siyosatida Yevropa davlatlari rolining pasayishiga olib keldi. Bir paytlar jahon miqyosida yuqori mavqeli bo'lgan Angliya, Fransiya, Germaniya va Italiya ikki buyuk davlat oralig'ida qolib, 50- yillar oxirlarida oddly "Yevropa" davlatlariga aylandi va to'llq mustaqil davlatlar bolmay gold!. "Marshall rejasi", NATO amerika yadro qurol Yevropa siyosati va Icitisodiyoti rivojlanishida uzoq vaqt ustuvor rol o'ynashini anglatardi. Yevropa, xususan, Germaniya Sovet lttifoqi va AQSH o'rtasidagi davomiy qarama-qarshiliklar maydoniga aylandi va ular taqdtri bu ikki buyuk davlat mu nosabatlaridagi keskinlik darajasiga boyliq bola) qoldi. Xalqaro munosabatlardagi bipolyar tlzim — ikki buyuk davlat qarama-qarshiligiga asoslangan va ular tomonldan yaratilgan harbiy-siyosiy bloklar tizimidir.

Yevropa qit'asining asosiy muammosi Germaniya edi. Koreya urush boshlanishi bilan AQSH nemis qurolli kuchlarini yaratish uchun faol harakatlar qildi. Amerikalik strateglarning fikricha, bu qurolli kuchlar amerikaliklar Uzoq Sharqda urush olib borayotgan paytda Yevropani muhofaza qilishlari lozim edi. Angliya Germaniyani qayta qurollantirish bo'yicha amerikaliklar loyihasini to'liq ma'qulladi. Biroq yangi variantning paydo bo'lishi istiqboli Fransiyani mutlaqo qoniqtirmasdi. Yevropa hamkorligi asosan iqtisodiy sohada mavjud bo'Idi. Bunday hamkorlik suverenitetni yo'qotishni ko'zda tutmasdi. Aksincha, undan olingan foyda hukumat tomonidan xalq ehtiyojini qo'llab-quvvatlashi mumkin edi. Yevropa mamlakatlari rahbarlari o'rtasida iqtisodiy cheklanishlardan voz kechibgina mamlakatdagi iqtisodiy qiyinchiliklarni bartaraf etish mumkin, degan fikr ustuvor turdi. Fransiya tashqi ishlar vaziri Robert Shuman (1886 —1963), GFR kansleri Konrad Adenauer (1876-1967), Itallya bosh vaziri Algido de Gasperi (1881-1954) va Belgiya bosh vaziri Pol Anri Spaak (1899-1972) kabilar Yevropadagi bu yangi harakatda yetakchi siymolar bo’lishdi