Xarici və daxili mühit amillərinin orqanizmə patogen təsiri

Diatezlərin aşağıdakı növləri ayırd edilir :

1. 
   Eksudativ – kataral diatez .
   

Klinik təzahürlər : dəri ekzeması , bronxial astma , məxmərək , kvinke ödemi.

2. 
   Sinir – artritik diatez .
   

Klinik təzahürlər : podaqra , revmatizm

3. 
   Spazmofil diatez ve ya usaq tetanusu.
   

Klinik təzahürlər : parathormon çatmazlığı ilə bağlıdır . Ca çatmazlığı nəticəsində tetaniya tutmaları baş verir .

4. 
   Limfatika – hipoplastik diatez ve ya timiko limfatik status.
   

Klinik təzahürlər : angina , autoallergik xəstəliklər , faringit , qanda limfositlərin artması

5. 
   Hemorragik diatez .
   

Klinik təzahürlər : allergik vaskulit(Senleyn henoh) , skorbut və s.

6. 
   Astenik diatez .
   

Klinik təzahürləri : daxili orqanlarda sallanmalar olur .

İRSİYYƏT .

İrsi xəstəliklər aşağıdakı xüsusiyyətlərinə görə klassik xəstəliklərdən fərqlənir :

1. 
   Genetik aparatın mutasiya dəyişikliyi ilə bağlı
   
2. 
   Nəsildən – nəsilə ötürülmə xüsusiyyəti vardır .
   

Aşağıdakı hallarda irsi xəstəliklər nəsildən nəsilə ötürülmür :

1. 
   Letal mutasiya – döl bətindaxilində tələf olur .
   
2. 
   Subletal mutasiya – döl doğulur , cinsi yetişkənliyə qədər tələf olur .
   
3. 
   Hipogenital variant – nəsiltörətmə qabiliyyəti olmur . Məs : Klaun – Felter sindromu .
   

İrsi xəstəliyin fenokopiyası dedikdə , zahirən irsi xəstəliyə oxşayan , amma irsi olmayan xəstəlik nəzərdə tutulur . məs : endemik zob irsi xəstəlik olan kritinizmin , qlikokortikoidlərlə müalicə zamanı yaranan qurdağızlıq patau sindromundakı qurdağızlığın, alkoqolik anaların uşaqlarında olan eybəcərlik irsi xəstəlik olan qarqoulizmin ( Hünter – Pflaunder ) fenokopiyası sayıla bilər .

İrsi xəsətliklərin anadandəlmə xəstəliklərdən fərqi odur ki , anadangəlmə xəstəlik daha geniş məfhumdur . Teratogen ( eybəcərlik ) faktorlarla bağlıdır , doğulan anda təzahür edir . İrsi xəstəliklərin bəzisi isə xeyli gec təzahür edə bilər . Məs : beyincik ataksiyası ( hərəkətin koordinasiya pozğunluğu ) 20 – 30 yaşda , Hettinkton xoreyası ( başın , gövdənin əsməsi ) 30 – 40 yaşda təzahür edir .