Xələfli A. A

 
§65. İnduktiv dipol profilləmə üsulu 
İDP üsulu yüksək keçiricilkli filliz yataqlarının axtarışında 
istifadə olunur. İDP üsulu ilə çöldə iş aparmaq üçün qurğu iki 
dipoldan ibarət olur (qidalandıran və qəbul edən). Bu böyük diametrə 
malik olmayan çox sarğılı iki çərçivədən ibarətdir. Qidalandırıcı 
xəttə generator qoşulur, bunun köməyi ilə elektromaqnit sahəsi 
yaradılır. Qəbuledici, dipol ölçən cihazlara birləşdirilir və cəm 
maqnit sahəsini (H) ölçməyə imkan verir. Dipolları müxtəlif 
müstəvilərdə qoymaq olar. Hamısından çox şaquli qurğulardan 
istifadə olunur
(Hər iki dipol horizontal müstəvidə yerləşir), Bunun köməkliyi ilə 
maqnit sahəsinin şaquli təşkiledicisini 

z
-lə ölcürlər. Nadir hallarda 
H
y
komponenti təyin olunur. Dipollar arasındakı məsafə gözlənilən 
hədəfin dərinliyindən iki dəfə çox olmalıdır. İş zamanı bu məsafə 
sabit (dəyişməz) saxlanılır, qurğunun yeri profil boyu dəyişdirilir. 
Şaquli qurğu ilə H
xz
-in amplitudunu, onun fazasını 

cz
və horizontal 
qurğu ilə H
xz
və 

cy
ölçülur. Açıq ərazidə axtarış planalmanı DİP 
üsulu ilə 1:25.000 və 1:5.000 miqyasında bir münasib tezlikdə 
aparırlar. 
Filiz kütlələrinin axtarışında va geoloji xəritəalmada müşahidələr 
iki tezlikdə aparılır. 
Açıq ərazilərdə dəqiq planalmalar 1:5.000 və 1: 2.000 miqyas-
ında aparılır, bununla anomaliyaların sərhədləri, lap kiçik ölçülu filiz 
hədəflərini, filiz kütlələrini izləmək kimi məqsədlər üçün istifadə 
olunur. Belə hallarda işi 6-8 hers tezliklərdə aparırlar. İDP quyuların 
downloaded from KitabYurdu.org

---

223 
tədqiqində istifadə edilir. Bu üsuldan həmçinin aero elektrik 
kəşfiyyatda istifadə edirlər.