Xirurgik kasalliklar


O’tkir  pankreatit (pancreatitis acuta)



Yüklə 10,99 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə298/363
tarix02.01.2022
ölçüsü10,99 Mb.
#1636
1   ...   294   295   296   297   298   299   300   301   ...   363
 

O’tkir  pankreatit (pancreatitis acuta) 

O’tkir  pankreatit  –  me’da  osti  bezi  to’qimalarining  o’z  fermentlari  ta’siri 

ostida  autolizi  oqibatida  yuzaga  keladigan  o’tkir  degenerativ-yallig’lanish 

jarayonidir. Bu kasallik jarrohlik kasalliklari orasida ≈6,5% ni tashkil etib, qorin 

bo’shlig’i  a’zolarining  boshqa  kasalliklari  orasida  o’tkir  appenditsit  va  o’tkir 

xoletsistitdan  so’ng,  uchinchi  o’rinni  egallaydi.  Kasallikni  diagnostika  qilish 

qiyinligi,  og’ir  kechishi  va  o’lim  darajasining  yuqoriligi  jihatidan  8-10%  ni, 

og’ir  turlarida  esa  50%  ni  tashkil  etib,  jarrohlar  diqqat-e’tiborini  o’ziga  tortib 

keladi.  O’tkir  pankreatit  asosan  30-60  yoshlarda  ko’proq  kuzatiladi.  Ayollar 

orasida ushbu kasallik, erkaklarga nisbatan 3-3,5 barobar ko’proq uchraydi. 

Etiologiyasi va patogenezi. O’tkir pankreatitning rivojlanish sabablari turli-

tuman  bo’lib,  polietiologik  kasallik  hisoblanadi.  Bu  kasallikning  etiologik 




 

482 


omillari  ko’pligiga  qaramay,  ularning  barchasi  zamirida  bezning  bir  strukturali 

birligining  buzilishi,  fermentlarning  aktivlashishi  hisobiga  atsinoz  xujayralar 

autoliziga (emirilishi) borib taqaladi. 

Bezda  fermentlarning  aktivlashishiga  olib  keluvchi  sabablar  bo’lib 

quyidagilar hisoblanadi: 

1) atsinoz xujayralarning shikastlanishi; 

2) pankreatik shira gipersekretsiyasi; 

3)  pankreatik  shirani  o’n  ikki  barmoqli  ichakka  tushishining  qiyinlashishi 

va uning yo’llarida o’tkir gipertenziya holatining rivojlanishi. 

Atsinoz  xujayralarning  shikastlanishiga  quyidagi  sabablar  olib  kelishi 

mumkin: 

1.

 



Qorin bo’shlig’i a’zolari va xususan me’da osti bezi jarohatlari; 

2.

 



Me’da osti bezida o’tkazilgan jarrohlik amaliyotlari; 

3.

 



Me’da  osti  bezi  to’qimasida  qon  aylanishining  buzilishi  (tromboz, 

emboliya, qon tomirlar bog’lanishi va b.); 

4.

 

Ekzogen intoksikatsiya; 



5.

 

Allergik reaktsiya; 



6.

 

Alimentar buzilishlar; 



Me’da osti bezi gipersekretsiyasiga spirtli ichimliklarni (alkogol) me’yorsiz 

ichish va me’yordan ortiq yog’li ovqatlar iste’mol qilish kiradi. 

Me’da  osti  bezi  shirasining  o’z  yo’li  bo’yicha  oqishini  qiyinlashishiga 

sabab bo’luvchi omillarga me’da osti bezi yo’lining chiqish qismida joylashgan 

patologik jarayonlar: Oddi sfinkteriga o’t toshining tiqilib qolishi, kata duodenal 

so’rg’ich strikturasi yoki stenozi, o’n ikki barmoqli ichak shilliq qavatining shu 

sohada shishishi kiradi. 

Patogenezi.  O’tkir  pankreatit  rivojlanishida  me’da  osti  bezi  ishlanishining 

neyrogen  yoki  gumoral  rag’batlantirilishi  asosiy  omil  hisoblanadi  (ko’p  ovqat 

eyish, spirtli ichimliklar ichish, sekretin bilan diagnostik rag’batlantirish). 


Yüklə 10,99 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   294   295   296   297   298   299   300   301   ...   363




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin