Xirurgik kasalliklar

Asoratlari.  Bunga  o’tkir  ichak  tutilishi,  rektovezikal,  rektovaginal, 

pararektal oqmalar, ichak perforatsiyasi xos. 

Ichak  perforatsiyasi  ichakning  keskin  kattalashuvida,  ba’zan  o’smaning 

parchalanishi oqibatida kelib chiqib, qorin bo’shlig’iga qarata yuz bersa – najasli 

peritonit, pararektal klechatkaga yuz bersa – abstsess yoki flegmonalar vujudga 

keladi. 

Diagnostika.  Bemorning  shikoyatlari,  anamnezi  va  mahsus  tekshiruv 

natijalariga  asoslanib  diagnoz  qo’yiladi.  Bemorni  ko’rilganda  oraliq  sohasi, 

barmoq bilan to’g’ri ichakni ko’rish (rektal tekshiruvda 50% bemorlarda to’g’ri 

ichak saratonini aniqlasa bo’ladi) maqsadga muvofiq hisoblanadi. Irrigografiya, 

rektoromanoskopiya  (biopsiya  olish  bilan),  endorektal  ultrtovush  tekshiruvi, 

---

 

414 

kompyuter tomografiyasi, jigar stsintigrafiyasi diagnozni aniq qo’yishga yordam 

beradi. 

Kasallikning  erta  davrida  aniqlash  uchun  hozirgi  vaqtda  skrining  testlari 

e’tiborga  loyiq.  Bunga  ko’ra,  40  yoshdan  oshgan  aholi  qonining  klinik  tahlili, 

har  3-5  yilda  rektoromanoskopiya,  yaqin  qarindoshlari  kolorektal  rak  bilan 

kasallangan aholi esa 35 yoshdan boshlab rektoromanoskopiya va har 3-5 yilda 

irrigografiya  o’tkazib  turiladi.  Bundan  tashqari  nospetsifik  yarali  kolit  bilan  10 

yildan ortiq kasallanib kelayotgan bemorlar ichak rezektsiyasiga muhtoj bo’lib, 

har  yili  kolonoskopiya  (biopsiya  olish  bilan)  tekshiruvidan  o’tishlari,  oilaviy 

polipoz bilan kasallangan bemorlarda esa, yo’g’on ichak rezektsiyasi o’tkazilishi 

hamda har 6 oyda ichak tekshirilib borilishi zarur.