Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

2.5.3-rasm.
Buyuk Britaniya ishsizlik darajasining yillar mobaynida o’zgarishi 
(2008-2018 yil ikkinchi choragi)
89
 
Buyuk Britaniyadagi ishsizlik darajasi 2018 yilning yanvar oyiga qadar 4,3 
foizni tashkil etdi. Avgust-oktyabr oylarida o'zgarishsiz qoldi va bozor talablari 4,4 
foizdan past bo'ldi. Ishsizlar soni 24 mingga oshdi, bandlik esa 168 mingtaga oshdi. 
Birlashgan Qirollikdagi ishsizlik darajasi 1971 yildan 2018 yilgacha bo'lgan davrda 
o'rtacha 7,06 foizni tashkil etib, 1984 yilning fevral oyida esa 12 foizni tashkil 
etgan. 1973 yil noyabr oyida bu ko‘rsatkich rekord darajadagi 3,40 foizni tashkil 
etdi. Birlashgan Qirollikda ishsizlik nafaqalari uchun da'vo qilayotganlar soni 2018 
89
 https://tradingeconomics.com/unitedk ingdom/unemployment -rate 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 193 - 
yilning fevral oyida 9,2 ming kishi bilan 837,8 ming kishiga yetdi. Bu o'tgan oyga 
nisbatan 1,6 ming kishiga kamaygan.Birlashgan Qirollikdagi ishsizlar 1971 yildan 
2018 yilgacha o'rtacha 1,533.33 mln. kishini tashkil qilib, 1986 yil iyul oyida 3,090 
mln. kishidan yuqori bo'lgan. 1973 yilning dekabr oyida bu ko‘rsatkich 422,60 
ming kishi bilan rekord ko'rsatkichga ega bo'lgan. 
2.5.9. Soliq tizimi 
Birlashgan Qirollikda soliqqa tortish kamida ikki turdagi hukumat darajasida 
to'lovlarni o'z ichiga oladi: mahalliy boshqaruv va markaziy hukumat (HM Revenue 
& Customs). Mahalliy davlat boshqaruvi markaziy hukumat mablag'lari, ish 
stavkalari, kengash badallari va qo'shimcha ravishda haq to'lash hamda ko'chma 
avtoulovlarda to'lovlar bilan ta'minlanadi. Markaziy boshqaruvning tushumlari 
asosan, daromad solig'i, milliy sug'urta to'lovlari, qo'shilgan qiymat solig'i, 
korporativ soliq va yoqilg'i solig'idan kelib chiqadi. Birlashgan Qirollikdagi 
tashkilotlar solig'i stavkasi 19 foizni tashkil etadi. 1981 yildan 2018 yil vaqt 
oralig‘ida bu soliq o'rtacha 31.61 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 1982 yilda 52 foizni 
tashkil etgan. 2017 yilda rekord darajadagi 19 foizni tashkil etdi. Birlashgan 
Qirollikdagi shaxsiy daromad solig'i stavkasi 45 foizni tashkil etadi. Birlashgan 
Qirollikda shaxsiy daromad solig'i stavkasi 1995 yilda 2018 yilga nisbatan 42,50 
foizni tashkil etdi. Bu esa 2010 yilda 50 foizdan yuqori bo‘lib 1996 yilda 40 foizni 
tashkil etgan.