Xromatografik usullar, xususan, dori, toksikologiya va biomarkerlarni tahlil qilishda ajralmas rol o’ynaydi . Ushbu tahlillarda butun qon, sarum, plazma, siydik, najas va to’qimalar va makromolekulalar kabi biologik materiallar, lipidlar va oqsillar kabilardan foydalaniladi
Klinik tahlil tez, yuqori samarali va ishonchli usullarni talab qiladi. Kam samaradorlik va sezgirlik hamda xos bo’lmagan o’zaro ta’sirlar muntazam klinik maqsadlarda qo’llaniladigan tahlillarda ushbu usullarning ishonchliligini pasayishiga olib keladi.Natijada, aniqroq tahlillarni an’anaviy usullardan ko’ra bugungi kunda afzal ko’rish kerak. So’nggi yillarda xromatografik usullar ikkala rejimda ham va tadqiqot laboratoriyalarida mashhur bo’ldi.
Klinik tahlilda ba’zi xromatografik usullar
Dori vositalarining xususiyatlari va o’zaro ta’sirini klinik jihatdan farqlash uchun turli xil xromatografik usullar ishlab chiqilgan.
Ushbu bo’limda klinikada qo’llaniladigan xromatografik usullarning sezgirligi, selektivligi, tahlil qilish vaqti va rentabellik xususiyatlari batafsil muhokama qilinadi.
Yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi (HPLC)
HPLC klinik laboratoriyalarda, ayniqsa endokrinologiya va tibbiyotda ,toksikologiya va steroid gormonlar va vitaminlarni tahlil qilish bilan bog’liq muammolarni bartaraf etish, yangi tug’ilgan chaqaloqlarni skrining qilishda selektiv muqobil usul sifatida qo'llanilgan.
Gaz xromotografiyasi
Turli fizik-kimyoviy moddalarni tahlil qilishda sud toksikologiyasi, doping tahlillari va muntazam bioanalitik laboratoriyalarda yuqori aniqlik tufayli GC odatda HPLC ga qaraganda keng foydalaniladi. GC amaliyotlarining aksariyati suyuq plyonka bilan qoplangan ustun devori va ochiq quvurli kapillyar ustunlaridan foydalanadi. GC shuningdek, turli xil uchuvchi moddalarni maqsadli tahlil qilishda metabolomika va lipidomika uchun ishlatiladi. Klinik tahlilda GC sil kasalligining biomarkerlarini , saraton, neyrodegenerativ kasalliklar va metabolik kasalliklar bilan bog'liq kasalliklarni aniqlaydi