Buxgalteriya balansi asosida xo'jalik mablag'lari, ularning manbalari tarkibi va tarkibiy tuzilishining tahlili Buxgalteriya balansi korxona mulki, kapitali va majburiyatlari hajmini
m a ’lum sanaga aks ettiruvchi m axsus jadvaldir. U ikki qismdan iborat bo'lib.
u n in g aktiv qismida korxonaning asosiy va ayianm a mablag'lari (mulki),
passiv qism ida kapitali va majburiyatlari aks ettiriladi. Balansning aktiv va
passiv tom onlari o'z aro teng bo'ladi.
B uxgalteriya balansi, o'z navbatida, balans-brutto va balans-netto turlariga
b o i i n a d i . X o'jalik m ablag'larini boshlang'ich qiymati bo'yicha o'z ida aks
ettiruvchi balans brutto deb ataladi. Xo'jalik m ablag'larni haqiqiy (qoldiq)
qiymati bo'yicha aks ettiruvchi balans
balans-netto deyiladi. Xo'jalik mab-
la g 'larin in g boshlang'ich qiym atidan ularning eskirish summasini chegirib
tashlash orqali haqiqiy qiymati aniqlanadi.
Korxonaning moliyaviy holatini ifodalovchi barcha ko'rsatkichlar buxgalteriya
balansi - netto moddalari asosida aniqlanadi va tahlil qilinadi. Buxgalteriya
balansi aktividagi moddalar «Mablag'larni pul shakliga aylanish tezligi (likvidlik
132
darajasi)» belgisi bo'yicha, passividagi moddalar esa «Majburiyatlarning to‘lov
muddati darajasi» belgisi bo‘yicha maxsus guruhlarga bo‘lib o'rganiladi. Buni
quydagi balans shaklidan ko‘rish mumkin.
Buxgalteriya balansi
A ktiv m ulkning guruhlari Yil boshiga Yil oxiriga Passiv M ulk m anbalarining guruhlari Yil boshiga Yil oxiriga 1
. O 'z o q m uddatli aktiv- lar ({,/) 1
. 0
‘z m ablag'larining manbalari ( X) 2. Joriy aktiv v | ar
