Xutbətul hacə Həmd ancaq
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
birlikdə Rəsulullah – səllallahu aleyhi və səlləm – in hüzuruna girərək dedi: «Hənzələ münafiqlik etdi, ya Rəsulullah!» Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm - : «Nə oldu belə?» Hənzələ: «Ey Allah
ın Rəsulu! Sənin yanında olduğumuz zaman bizlərə (Cəhənnəm) atəşini və Cənnəti xatırladırsan. Elə bil ki, bunları gözlərimizlə görmüş oluruq. Ancaq sənin yanından ayrıldığımız zaman ailə, uşaqlar və dünya keçimi ilə o, qədər məşğul oluruq ki, (bizə xatırlatdığın bu şeyləri) unuduruq». Rəsulullah – səllallahu aleyhi və səlləm - : «Nəfsim əlində olan Allah a and olsun ki, əgər sizlər mənim yanımdaykən və zikirdəykən olduğunuz hal üzrə olmağa (hər yerdə) davam etsəniz şübhəsiz mələklər sizinlə döşəklərinizdə və yollarınızda toqquşardılar». Başqa rəvayətdə: «Yollarda sizə salam verərdilər». Bir başqa rəvayətdə isə: «Sizləri evlərinizdə ziyarət edərdilər». Əbu Səid əl-Xudri – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Sizdən kimsə bir münkər gördükdə onu əli ilə düzəltsin. Əgər gücü çatmazsa dili ilə, bunu da bacarmadıqda qəlbi ilə (düzəltsin). Bu isə imanın ən zəif mərtəbəsidir». Abdullah b. Məsud – radıyallahu anhu – nun rəvayətində isə: Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu:
6 «Bundan aşağı (imandan) bir xardal dənəsi də belə yoxdur. Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Kim Allah
üçün sevər, Allah
üçün nifrət edər, Allah
üçün verir və Allah
üçün qadağan edərsə imanı tamamlanmış olar». Rəsulullah – səllallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Möminlər arasında imanı ən kamli olanı əxlaqı ən gözəl olanıdır». Əbu Hureyrə – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Sizdən hər hansı bir kimsə məni uşaqlarından, valideynlərindən və cəmi insanlardan çox sevmədikcə iman etmiş olmaz». Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Bir-birinizi sevmədikcə iman etmiş olmazsınız». Rəsulullah – səllallahu aleyhi və səlləm – buyurur: «Çox gülmək qəlbin imanını məhv edir». İbn Ömər – radıyallahu anhu – dan soruşulduqda ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – in səhabələri gülərdilər: «Bəli! Əgər iman qəlblərində dağdan da böyük olsaydı». Həmçinin Ənəs – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Qiyamət günü Allah
buyuracaq: «Ya Muhəmməd! Başını qaldır, söylə! Sözün dinlənilir! İstə sənə verilir! Şəfaət et! Şəfaətin qəbul edilir!». Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm –buyurur: «Ya Rəbbim! Ümmətim, ümmətim!» Allah
buyuracaq: «Get! Qəlbində buğda və ya arpa dənəsi qədər iman olan kimsə varsa Cəhənnəmdən çıxart!…» Onları çıxartdıqdan sonra Allah buyuracaq: «Get! Qəlbində xardal dənəsi qədər iman kimsələri oradan çıxart!…»Onları da çıxartdıqdan sonra Allah
buyuracaq: «Get! Qəlbində xardal dənəsindən daha az, daha az, daha az iman olan kimsələri oradan çıxart!…». Başqa rəvayətdə isə Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurur: «Qəlbində dinar, yarım dinar ağırlığında iman olan kimsələri oradan çıxart, əlavələri də vardır». Onları iman dərəcələrinə görə atəş onlardan kimisinin ayaqlarının yarısına qədər, kimisinin diz qapaqlarına qədər yandırar. Əbu Hureyrə – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Zinakar, zina etdiyi vaxt mömin olduğu halda zina etməz, içki içən, içki içdiyi vaxt mömin olarsa içki içməz, oğru, oğruluq etdiyi vaxt mömin olarsa oğurluq etməz». Belə bir şəxsin imanı əskik bir mömindir və ya imanı ilə mömin, etdiyi günahı səbəbi ilə fasiqdir. Bu vəziyyətdə ona və mütləq olaraq iman adı verilir, nə də mütləq olaraq ondan iman adı alınır. Yəni Əhli Sünnəyə görə belə bir kimsənin iman adı qaldırılmaz. Mötərizə və Xavariclərin dedikləri kimi onun əbədi olaraq Cəhənnəmlik olduğunu deməzlər. Günah işləyən kimsənin imandan çıxmadığını da ittifaq ilə qəbul etmişlər. Əksinə belə bir kimsə Allah
ın mərhəmətinə qalmışdır, dilərsə onu bağışlayar, dilərsə əzab edər.
Möhtərəm müsəlman bacı və qardaşlarım! Ayə və hədislərdən bizə aydın olur ki, iman həm artır, həm də azalır. Bununla biz müxalif olanlara (imanın nə artıb, nə də əskildiyini deyənlərə) cavab vermiş oluruq. İndi isə bəzi səhabə, tabin və s. Əhli Sünnə vəl Cəmaat alimlərinin iman haqqında olan fikirlərinə nəzər salaq. Əli – radıyallahu anhu – deyir ki: «İman qəlbdə ağ bir nöqtə kimi başlayır, iman artdıqda o, ağ nöqtə də artır». Digər bir rəvayətdə isə Əli – radıyallahu anhu – deyir: «Səbri imana görə durumu, başın bədənə görə durumudur. Səbri olmayanın imanı da olmaz». İbn Məsud – radıyallahu anhu – dua edərək deyir ki: « Allah ım! İmanımızı, yəqinliyimizi və fikhimizi artır!». / ALLAHUMMƏ ZİDNİ İLMƏN, YƏQİNƏN VƏ FİKHƏN / . Ömər – radıyallahu anhu – səhabələrə: «Gəlin imanımızı artıraq!» - deyərək , Allah ı zikir edərdilər». Buna görədir ki, Bəkr b. Abdullah əl-Muzni – rahmətullahi aleyhi – deyir: «Əbu Bəkr – radıyallahu anhu – namaz və orucları ilə sizi qabaqlamayıb. O sizi onun qəlbində olan imanla qabaqlayıb». İbn Abbas, Əbu Hureyrə, Əbu Dərda – radıyallahu anhum – deyirlər ki, iman həm artır, həm də azalır. İmam Vəkl b. əl-Cərrah – rahmətullahi aleyhi – deyir ki, Əhli Sünnə deyir ki, iman söz və əməldir. İmam Əhməd – rahmətullahi aleyhi – deyi ki, iman artar və azalar. Artması əməli ilə, azalması isə əməli tərk etməklədir. Həsənul Bəsri – rahmətullahi aleyhi – deyir ki, iman arzularla, xəyallarla olmur. İman qəlbdə olub əməllərlə həyata keçən şeydir. Kim xeyir deyib və xeyir edərsə ondan bu qəbul olacaqdır. Yox əgər kim xeyir deyib və şərr edərsə ondan bu qəbul olunmaz». İmam Şafii – rahmətullahi aleyhi – deyir ki, iman söz və əməldir. Artar və əskilər. İtaətlə artar, günahlarla azalar və bu ayəni oxudu. «İman edənlərin imanı artsın deyə». Əbu Hənifə – 7 rahmətullahi aleyhi – yə görə: «İman dil ilə iqrar, qəlb ilə təsdiqdir». İqrar tək başına iman olmaz. Çünki iqrar sadəcə iman olsaydı, bütün münafiqlər mömin olardılar». İbn Battal – rahmətullahi aleyhi – deyir ki: «İman söz etibarı ilə təsdiqdən ibarətdir – deyiləcək olursa, buna cavabımız budur: Təsdiq bütün itaətləri yerinə yetirməklə kamil olur. Mömin xeyirli əməllərini çoxaltdıqca imanı daha da kamilləşir. Bunlarla birlikdə iman da artır. Xeyirli əməllər əskildi mi imanın kamilliyi də əskilir. İman haqqında ən mötədil rəy də budur». İbn Abdurrazzaq deyir ki: «Mən keçmiş nəsil və elm sahiblərindən Sufyən əs-Səvri, Məlik b. Ənəs, Ubeydullah b. Ömər, əl-Əvzai, Mamər b. Rəşid, İbn Cureyc, Sufyən b. Uyeynənin belə dediklərini dinlədim: «İman , söz və əməldir, artar və əskilər. Eyni zamanda İbn Məsud, Xuzeyfə, ən-Nəhai, Həsənul Bəsri, Tavus, Mücahid və Abdullah b. Mubərəkin də yekdil rəyləridir».
ALLAHA İMAN Allah
– subhanəhu və təalə – yə iman onun varlığına iman etmək deməkdir. Bu da Fitrət, Ağıl, Şəriət və Duyğularla olur. 1. Fitrət. Fitrətin Allah ın varlığına dəlalət etməsi: Şübhəsiz hər bir yaradılış yaradıcısına iman etmək fitrətinə sahib olaraq yaradılmışdır. «(Ya Məhəmməd!) batildən haqqa tapınaraq üzünü Allah
ın fitri olaraq insanlara verdiyi dinə (İslama) tərəf tut». (ər-Rum 30). Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in Rəbbindən buyurduğu rəvayətdə: «Mən qullarımı həniflər olaraq yaratdım. Lakin sonra şeytanlar onları sağa-sola sürüklədilər….». Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurur: «Hər bir doğulan uşaq fitrət üzərində doğular. Lakin sonra valideynləri onu Yəhudi, Xristian və ya Məcusi edər».
2. Ağıl. Ağlın Allah – subhanəhu və təalə – nin varlığına dəlalət etməsi: Əvvəlinci ilə sonuncuya qədər bütün yaradılmışların var edici bir yaradıcısı olması qaçınılmaz bir şeydir. Çünki bu yaradılmışların özü-özlərini var etmələri imkansız olduğu kimi, təsadüfən var olmalarına da imkan yoxdur. Özü- özlərini var etmələri imkansızdır. Çünki heç bir şey özü-özünü yaratmaz. Çünki o, şey var olmadan əvvəl yox idi. Yox olmaq heç bir şey olmaq deməkdir. Heç bir şey isə bir şeyi var edə bilməz. Necə özü-özünün yaradıcısı, var edəni ola bilər? Bu yaradılmışlar təsadüfən də var ola bilməz. Çünki sonradan meydana gələn hər bir şeyin mütləq bir meydana gətirəni vardır. O, özündən əvvəl heç bir şeyin olmadığı ƏVVƏL, ondan sonra heç bir şeyin qalmayacağı, AXIR, ondan üstə heç bir şeyin olmadığı ZAHİR, ondan o, tərəfə heç bir şeyin olmadığı BATİNDİR. Əbu Hureyrə – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – yatağına girdikdə buyurardı: «Yeddi səmanın Rəbbi, yerin Rəbbi, hər şeyin Rəbbi, toxumu və çərdəyi yaran, Tövratı, İncili və Quranı endirən Allah
ım! Mən sənin alnından yaxaladığın hər şeyin şərrindən sənə sığınıram. Sən ƏVVƏLSƏN, səndən əvvəl heç bir şey yoxdur. Sən AXIRSAN, səndən sonra heç bir şey yoxdur. Sən ZAHİRSƏN, sənin üstündə heç bir şey yoxdur. Sən BATİNSƏN, səndən o, tərəfə heç bir şey yoxdur. Mənim borcumu ödə və faqirlikdən məni qurtar». O, hər şeyə həyat verən özü də mütləq şəkildə həyat sahibi olan HƏYY, bütün varlıqların işini-düzüb qoşan, öz yoluna qoyan QAYYUM, bir və tək olan ƏHƏD, heç kimə möhtac olmayan SAMƏD, aləmlərin Rəbbi olan Allah –
subhanəhu və təalə – dır. «Sizi palçıqdan yaradan, sonra da bir əcəl müəyyən edən odur». (əl- Ənam 2). «Sizi yaratdıq, sonra sizə surət verdik….». (əl-Əraf 11). «Biz insanı quru və qoxumuş qara palçıqdan yaratdıq». (əl-Hicr 26). «Sizi torpaqdan yaratması, sonra da sizin bir insan olub yer üzünə yayılmağınız onun qüdrət əlamətlərindəndir». (ər-Rum 20). «O, yaratdığı hər şeyi gözlə yaratdı. İnsanı yaratmağa palçıqdan başladı. Sonra onun nəslini bir qətrə zəif dəyərsiz sudan əmələ gətirdi». (əs-Səcdə 7-8). «Biz həqiqətən insanı tər-təmiz palçıqdan yaratdıq. Sonra onu nütfə halında möhkəm bir yerdə yerləşdirdik. Sonra nütfəni laxtalanmış qana çevirdik, sonra laxtalanmış
8 qanı bir parça ət etdik, sonra o, bir parça əti sümüklərə döndərdik, sonra sümükləri ətlə örtdük və daha sonra onu yeni bir məxluq olaraq yaratdıq. Yaradanların ən gözəli olan Allah
nə qədər ulu və ucadır». (əl-Muminun 12-14). «O, insanı laxtalanmış qandan yaratdı». (əl-Ələq 2). «O, axıb tökülən bir sudan yaranmışdır. O, su (qadınların) bel sümüyündən, (kişilərin) köks sümüyündən çıxar». (ət- Tariq 6-7). «Halbuki, sizi də sizin düzəltdiklərinizi də Allah yaratmışdır». (əs-Saffət 96). Allah
– subhanəhu və təalə – Qurani-Kərimdə ət-Tur surəsində buyurur: «Yoxsa onlar heç bir şeydən (xaliqsiz) yaradılıblar? Yaxud onlar (öz-özlərini) yaradanlardır?». (ət-Tur 35). Bu ayə nazil olduğu zaman Cubeyr b. Mutim Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – in bu ayəni oxuduğunu dinləmiş və demişdir: «Mən müşrik idim. Bu ayəni eşitdikdə qəlbim az qala yerindən çıxacaqdı. Bu an imanın qəlbimə girdiyi ilk an idi». Bütün bu ayə və hədislər heç bir şeyin təsadüfən var olmasına ehtimal buraxmır. 3. Şəriət. Şəriətin Allah – subhanəhu və təalə – nin varlığına dəlalət etməsi: Bütün bu səmavi kitablar Allah ı tanımaq, onun göndərmiş olduğu şəriəti qəbul etmək və əmrlərini gərəkli şəkildə itaət etmək, boyun əymək və bu kitablarda olan xəbərlərin hər şeyi var etməyə qadir olan Allah
tərəfindən endirilmiş olduğuna dəlildir. Qul Allah ın kitabında olan ayələr haqqında düşündükcə Rəbbini bilib tanıyır. Qul bu ayələr haqqında nə qədər düşünsə onun biliyi, elmi o qədər də artar. «Yerdə tam yəqinliklə insanlar üçün əlamətlər vardır. Sizin özünüzdə də əlamətlər vardır». (əz- Zariyat 20-21). «Göylərdə və yerdə neçə-neçə əlamətlər nişanələr vardır ki, insanlar onların yanından üzlərini çevirib keçirlər». (Yusif 105). 4. Duyğular. Duyğuların Allah – subhanəhu və təalə – nin varlığına dəlalət etməsinə gəlincə bu iki yolladır. 1) Bizlər dua edənlərin, dualarının qəbul edilməsi, sıxıntı anlarında əllərini göyə qaldıraraq dua etmələri qəlbdən olan o, hisslər, duyğular Allah ın varlığına dəlalət edir. «O, zaman siz (dua edərək) rəbbinizdən kömək diləyirdiniz». (əl-Ənfal 9). Ənəs b. Məlik – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, bir gün bir Bədəvi ərəb cümə günü Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – xütbə verərkən məscidə girib deyir: «Ey Allah
ın Rəsulu! Mallarımız tələf oldu, uşaqlarımız ac qaldı. Bizim üçün Allah
a dua et». Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – əllərini qaldıraraq dua etdi. Buludlar dağlar kimi ortaya yığıldılar. Minbərdən enməmiş yağış dənələri saqqalından süzülməyə başladı. İkinci cümə yenə o, bədəvi ərəb qalxıb dedi: «Ey Allah ın Rəsulu! Evlərimiz dağıldı, mallarımızı sular yuyub apardı. Bizim üçün Allah
a dua et» Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – əllərini qaldırıb dua etdi: «
Allah ım üstümüzə, ətrafımıza yox!» Əli ilə işarə etdiyi tərəfə yağış yağmağa başladı». Allah a
qəbul edilməsinin günümüzdə də şahidi oluruq. 2) Möcüzə – insanların gördükləri və ya Peyğəmbər olaraq göndərənin varlığına kəsin bir dəlildir. Onları göndərən isə Allah
dır. Çünki bunlar bəşəriyyətin güc və taqətindən kənar olan xüsuslardır. Allah möcüzələri Peyğəmbərlərini dəstəkləmək və onlara kömək etmək üçün meydana gətirir. Məs: Musa – əleyhissəlam – ın əsası. Allah
ona: «Əsanı dənizə vur!» deyərək əmr etdikdə o da əsanı dənizə vurdu. Dəniz on iki ayrı yola ayrıldı. Bu yollar arasında sular dağları xatırladırdı. Onda Musaya belə vəhy etdik: «Əsanla dənizə vur. Dərhal yarıldı və hər hissə böyük bir dağ kimi oldu». (əş-Şuəra 63). İsa – əleyhissəlam – hansı ki, Allah ın izni ilə ölüləri dirildirdi. «Sizin üçün palçıqdan quşa bənzər bir surət düzəldib ona üfürərəm, o da Allah
ın izni ilə quş olar. Anadan gəlmə korları, cüzəm xəstəliyinə tutulanları sağaldar və Allah ın izni ilə ölüləri dirildi- qəm». (Ali- İmran 49). Məhəmməd – sallallahu aleyhi və səlləm – hansı ki, Qureyş ondan bir möcüzə göstərməsini istəmiş o da aya işarə edərək ayı iki yerə ayırmışdı. «Qiyamət yaxınlaşdı, ay (Peyğəmbərin möcüzəsi ilə) parçalandı». (əl-Qəmər 1).
Allah – subhanəhu və təalə - yaratdıqlarını yox edər, ancaq özü əbədi qalar. Ancaq onun istədiyi olur. O, istədiyini edəndir. « Allah
öz istədiyini edər!» (əl-Bəqərə 253). Allah
bir işi zaman bütün yaratdıqları onu istəməsələr də onu yaradır. Əgər Allah istəməzsə yaratdıqlarından hamısı 9 bir olsalar da onu istəyə bilməzlər. Bu şeydə olan xeyir və şər onun istəməsi ilə olur. O, nəyi istəmişsə o da olur, nəyi istəməmişsə o da olmaz. Allah
ın yaratdıqlarından heç birisi öz elmi ilə onu qavraya bilməz. Zənlər, düşüncələr, təsəvvürlər onu başa düşə bilməz. «Onların elmi isə onu əhatə edib qavraya bilməz». (Ta ha 110). Yaratdıqlarından heç kimsə onun zatının sirlərini bilməz. O da yaratdıqlarından heç birinə nə zatında, nə isimlərində, nə də sifətlərində, nə də əməllərində bənzəməz. Onun misli yoxdur. «Əgər Rəbbinin sözlərini yazmaq üçün dəryalar mürəkkəb olsaydı və bir o qədər ona əlavə olunsaydı yenə də Rəbbinin sözləri tükənməzdən əvvəl onlar tükənərdi». (ən-Kəhf 109). «Əgər yerdə hər bir ağac qələm olsaydı və dəryalar mürəkkəb olsaydı və yeddi dərya belə ona qoşulsaydı yenə də Rəbbinin sözləri tükənməzdi. Həqiqətən Allah yenilməz qüvvət və hikmət sahibidir». (Loğman 27). O, ölməzdir, daima diridir (HƏYYDİR). Ölüm ona gəlməz. «Ölməz, həmişə diri olan Allah a bel bağla». (əl-Furqan 58). O, nə mürgülər, nə də onu yuxu tutar (QAYYUMDUR). Yoxsa kainatda hər şey məhv olardı. Allah
insanlara, cinlərə, quşlara, vəhşi heyvanlara, möminlərə, kafirlərə və istəyənə istədiyini verdiyi zaman mülkündən heç bir şey əskilməz. Əbu Zərr əl-Ğifari – radıyallahu anhu – dan, o da Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – dən, (Peyğəmbərdə) Uca və böyük olan Rəbbindən buyurmuşdu: «Ey mənim qullarım, sizlərdən birincilər və axırıncılar, insanlar və cinlər bir yerdə toplansalar və hamısı birlikdə məndən istəsələr, mən onların hər birinin istədiyini verərəm. Bu mənim yanımdakı şeylərdən iynənin dənizə salındığı (və çıxarıldığı) zaman əskiltdiyi qədər əskildər». O, yaratdıqlarını qorxuya düşmədən öldürür, çətinlik görmədən yenidən yaradır.
ALLAHA İMANIN FAYDALARI Allah – subhanəhu və təalə – iman etmək möminlərə olduqca xeyirli və dəyərli faydalar verər. 1. Allah
ı başqalarından bir şey ümid etməyəcək, başqalarından qorxmayacaq və başqasına ibadət etməyəcək şəkildə, həqiqi mənada Tövhid etmək. 2. Allah
ı kamil dərəcədə sevməyə çalışmaq, onun İsim və Sifətlərinə lazımi şəkildə təzim etmək.
MƏLƏKLƏRƏ İMAN Mələklərə iman hər hansı bir şübhə və tərəddüddən uzaq olaraq var olduqlarına inanmaq deməkdir. «Peyğəmbər Rəbbi tərəfindən ona nazil edilənə (Qurana) inanmış və möminlər də iman gətirmişlər. (onların) Hamısı Allah a, onun mələklərinə, kitablarına və bütün peyğəmbərlərinə iman gətirmişlər…». (əl-Bəqərə 285). Mələklər aləmi bir qeyb aləmidir. Allah
tərəfindən yaradılmış və Allah
a ibadət edən varlıqlardır. Allah
onları nurdan yaratmış, əmrlərinə tam uymağı və əmrlərini yerinə yetirmək gücünü vermişdir. Aişə – radıyallahu anhə – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: « Allah
mələkləri nurdan, cinləri tüstüsüz oddan, Adəmi isə sizə deyildiyi şeydən (yaratdı)». «Möhtərəm qullardır. Onlar Allah dan qabaq söz danışmışlar və yalnız onun əmri ilə iş görərlər». (əl-Ənbiya 26-27). «Onlar Allah
a ibadət etməkdə təkəbbürlük göstərməz və bunda yorulmazlar. Onlar gecə-gündüz yorulmaq bilmədən Rəbbini təqdis edib şəninə təriflər deyirlər». (əl-Ənbiya 19-20). Mələk – ƏLƏKƏ sözündən götürülüb, göndərilən deməkdir. Mələklərin varlıqlarını inkar edənə hər hansı bir şəxs kafir olur. « Allah
a, onun mələklərinə, kitablarına, peyğəmbərlərinə və axirət gününə inanmayan şəxs, şübhəsiz ki, (doğru yoldan) çox azmışdı». (ən-Nisa 136). Bu baxımdan da Əhli Sünnə vəl Cəmaat icma ilə mələklərə inanırlar. Mələklərin nə vaxt yaradıldıqları barədə məlumat yoxdur. Lakin onların insandan qabaq yaradılmış olduqları bilinməkdədir. Sənin Rəbbin mələklərə: «Mən yer üzündə bir xəlifə yaradacağam» dedikdə, mələklər: «Biz sənə şükür etdiyimiz, şəninə təriflər dediyimiz və səni 10 müqəddəs tutduğumuz halda sən yer üzündə fəsad törədəcək və qan tökəcək bir kəsmi yaratmaq istəyirsən?» söylədilər. Allah
(onlara) : «Mən bildiyim şeyi siz bilmirsiniz!». (əl-Bəqərə 30). Mələklərin sayı çoxdur. Sayını Allah dan başqa heç kimsə bilməz. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – Meraca gedərkən ona səmadakı Beytul-Məmur göstərilmiş və orada hər gün yetmiş min mələyin ibadət edib, oradan çıxdıqdan sonra bir daha ora qayıtmamaqları bildirlimişdi. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – səhabələrə buyurur: « Səmada olan səsləri eşidirsinizmi?» Səhabələr: «Yox, ya Rəsulullah». Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Mən eşidirəm. Göydə bir qarış yer yoxdur ki, orada Qiyamda, rukuda və səcdədə olan mələk olmasın». Mələklərə iman özündə bir neşə xüsusiyyətləri birləşdirir ki, bunları da hər bir müsəlmanın bilib iman gətirməsi vacibdir. 1. Onların varlıqlarına iman gətirmək. 2. Cəbrail, Mikail, İsrafil – əleyhissəlam – kimi adlarını bildiyimiz mələklərə iman, adları- nı bilmədiyimiz mələklərə isə icma ilə iman gətirmək. 3. Cəbrail – əleyhissəlam – kimi sifətlərini bildiyimiz mələklərin o, sifətlərinə iman gətirmək. Məs:
Allah bizim onları görməməyimizi əngəlləşdirmişdi. Buna görə də biz onları yaradılmış şəkildə görə bilmərik. Lakin bəzi qullara onları görmək icazəsi verilmişdi. «Biz öz ruhumuzu Məryəmin yanına göndərdik. O, Məryəmə kamil bir insan qiyafəsində göründü». (Məryəm 17). Həmçinin İbrahim və Lut – əleyhissəlam – ın yanına insan qiyafəsində gəlmişlər. «Həqiqətən elçilərimiz (mələklər) İbrahimin yanına müjdə ilə gəlib salam verdilər». (Hud 68). «Elçilərimiz (mələklər) Lutun yanına gəldikləri zaman…». (Hud 77). Həmçinin Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – Cəbrail – əleyhissəlam – ı öz qiyafəsində görmüşdü. «O, qüvvət sahibi göründü. O (Cəbrail) ən uca üfüqdə idi». «And olsun ki, başqa bir dəfə də görmüşdü. (yeddinci səmadakı) Sidrətul – muntəhanın yanında». (ən-Nəcm 6-14). Cəbrail – əleyhissəlam – ın insan qiyafəsində saçları olduqca qara, düm ağ paltarda Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in yanına, onların dinlərini onlara öyrətməyə gəlmişdi. Cəbrail – əleyhissəlam – əksər vaxtlarda gözəl səhabə olan Dihyə b. Xəlifətli əl-Kəlbi – radıyallahu anhu – nun qiyafəsində gələrdi. Mələklərin çox qanadlı olmaları. «Göyləri və yerləri yoxdan yaradan, iki qanadlı, üç qanadlı, dörd qanadlı mələkləri elçi edən Allah a həmd olsun. (Fatir 1). Mələklər Allah
ın ordularıdır. «Rəbbinin ordularını özündən başqası bilməz. Bu insanlar üçün ancaq bir öyüd-nəsihətdir». (əl-Muddəssir 31).
Allah
ın izni ilə insanları qoruyurlar. «İnsan üçün onu öndən və arxadan təqib edən mələklər Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|