Xx fəsil Riyaziyyatda fənn proqramı Ümumi hissə a Giriş

İstiqamət: həndəsə və fəzanın dərki

Riy.güc.XII.6. Şagird fiqurun və onun elementlərinin ölçülərini tapa/

qiymətləndirə və praktiki problemlərin həlli zamanı istifadə edə bilər.

Nəticə göz önündədir, əgər şagird:

• 
  Optimallaşmanın bəzi problemlərinin həlli üçün fəza fiqurunun ölçüləri arasında funksiya asılılığından istifadə edir (o cümlədən real vəziyyətdə müvafiq məsələlərdə; məsələn, silindrik formalı açıq konserv qutusunun hazırlanmasına x santimetr kvadrat material xərclənir. Onun xətti ölçüləri necə olmalıdır ki, onun həcmi ən böyük olsun?);
  
• 
  Həndəsi qaydaları isbat etmək və ölçüləri müəyyənləşdirmək üçün vektorlardan istifadə edir;
  
• 
  Həndəsi ehtimalı müəyyənləşdirmək üçün fiqurun ölçüləri və onlar arasında əlaqədən istifadə edir.
  

Riy.güc.XII.7. Şagird qeyri-evklid həndəsənin bəzi faktlarını tədqiq və istifadə edə bilər.

Nəticə göz önündədir, əgər şagird:

• 
  Hər hansı bir qeyri-evklid həndəsədə Evklid həndəsəsinin hansı mühakimələrinin şərti ödədiyi, hansının ödəmədiyi barədə mülahizə yürüdür (məsələn, məlumdur ki, bir düz xətdə yerləşən üç nöqtədən ikisi üçünün arasında yerləşir. Fəza həndəsəsi halında bu qaydanın doğru olub olmadığını yoxlayır?);
  
• 
  Hər hansı bir qeyri-evklid həndəsədə hər hansı bir sadə mühakiməni əsaslandırır (məsələn, Lobaçevskinin həndəsəsində üçbucağın orta xətti onun oturacaqlarının yarısından azdır);
  
• 
  Hər hansı bir qeyri-evklid həndəsədə obyektlərin ölçülərini və ya obyektlər arasında məsafəni tapır (o cümlədən real vəziyyətlə bağlı məsələlərdə; məsələn, fəza həndəsəsində iki nöqtə arasındakı məsafə).