Yangi innovatsiyalarni kasbiy faoliyatda qoʻllash fanidan
Pedagogning kompetensiya tarkibiga kiruvchi turlari
Yüklə 124,51 Kb.
|
|
Pedagogning kompetensiya tarkibiga kiruvchi turlari.
Pedagogik kompetentlik o‗qituvchilik faoliyatini sifatli tashkil etilishini ta‘minlovchi omil sifatida qaraladi. Bugunda o‗qituvchining kompetentligi qaysi mezonlar bilan belgilanishini o‗rganish muhim bo‗lmoqda. Pedagogik kompetentlik o‗qituvchilik faoliyatini sifatli tashkil etilishini ta‘minlovchi omil sifatida qaraladi. Bugunda o‗qituvchining kompetentligi qaysi mezonlar bilan belgilanishini o‗rganish muhim bo‗lmoqda. Zamonaviy jamiyat ta‘lim tizimi oldiga yuqori malakali, intiluvchan, raqobatbardosh, tashabbuskor, ma‘naviy va jismoniy soqlom shaxslarni tarbiyalab berish talabini qo‗ymoqda. 2017-2021 yillarda O‗zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‗yicha harakatlar strategiyasida "yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash, oliy ta‘lim muassasalarida kompetentli ilmiy pedagogik kadrlar zaqirasini yaratish" vazifasi belgilandi. Kompetentli pedagog - u kim? Uning shakllanish jarayoni qanday kechadi kabi savollar tug‘iladi. Shu nuqtai nazardan "kompetentlik" va "kompetensiya" tushunchalar mazmun mohiyatini aniqlashimiz muhimdir. Har qanday o‗qituvchi ham "kompetentlik" nimani anglatishini va u "kompetensiya"dan nimasi bilan farq qilishini bilavermaydi. "Kompetentlik" tushunchasi pedagogning ma‘lumoti, ko‗nikmasi, qobiliyati va tajribasini o‗z ichiga oladi. Boshqacha aytganda, uning ma‘lum bir ish turini bajarish qobiliyati hisoblanadi. Maxsus pedagogik kompetensiya - pedagogik faoliyatni zarur darajada amalga oshirish uchun yetarli ma‘lumotga ega bo‗lish. Bundan tashqari, pedagogning o‗z kasbiy darajasini munosib baholay olishi va mutaxassis sifatida o‗z rivojlanishini belgilash qobiliyati ushbu turga bog‘liq. - Ijtimoiy pedagogik kompetensiya - ijtimoiy vakolat darajasi pedagogning hamkasblari bilan munosabatlarni samarali qurishi, birgalikdagi harakatlarni rejalashtirish qobiliyatini belgilaydi. Shaxsiy pedagogik kompetensiya - bu pedagogik ishni oqilona tashkil etish qobiliyati bo‗lib, vaqtni boshqarish, shaxsiy o‗sishga intilish uning asosiy tarkibiy qismlaridir. Shaxsiy pedagogik kompetensiyaning yuqori darajasi ega bo‗lgan ishchilar charchashga kamroq moyil, vaqt bosimida ishlashga qodir. Shaxsiy pedagogik kompetensiya - bu pedagogik ishni oqilona tashkil etish qobiliyati bo‗lib, vaqtni boshqarish, shaxsiy o‗sishga intilish uning asosiy tarkibiy qismlaridir. Shaxsiy pedagogik kompetensiyaning yuqori darajasi ega bo‗lgan ishchilar charchashga kamroq moyil, vaqt bosimida ishlashga qodir. Kompetensiyaning har bir turi ko‗nikmalar, bilimlar, ko‗nikmalar to‗plamini o‗z ichiga oladi. Pedagoglarda ular turli darajalarda namoyon bo‗ladi. Xizmat vazifalarini bajarishda uning xatti-harakatlari ko‗rsatkichlariga e‘tibor berib, u yoki boshqa kompetensiyalar qanday rivojlanganligini aniqlash mumkin. . Kasb ta‘limi o ‗qituvchisini kasbiy kopetentligini shakllantirish pedagogik . Kasb ta‘limi o ‗qituvchisini kasbiy kopetentligini shakllantirish pedagogik va texnik bilimlami fan, ta‘lim, texnika, texnologiya va ishlab chiqarish iqtisodiyoti sohalaridagi o‗zgarishlarga asoslangan integratsiyasi ta‘lim jarayonining samaradorligini ta‘minlashga xizmat qiladi. Ushbu jarayon kasb ta‘limi o‗qituvchisini tayyorlash mazmunini asoslash va kasbiy kompetentligini shakllantirish texnologiyasini yaratishda muayyan o‗zgarishlami amalga oshirish zaruriyatini keltirib chiqardi. . Nazariy manbalar mazmuni bilan tanishish hamda ilmiy ishlar tahlili shuni . Nazariy manbalar mazmuni bilan tanishish hamda ilmiy ishlar tahlili shuni ko‗rsatdiki, oliy ta‘lim muassasalari faoliyatini o‗rganish va kasb ta‘limi o‗qituvchilarini kasbiy kompetentligini shakllantirishda bir qator qaramaqarshiliklar mavjud bo‗lib, bu kabi qarama-qarshiliklami bartaraf etish yo‗llaridan biri bo‗lajak o‗qituvchilami kasbiy kompetentliklarini shakllantirishdan iborat ekanligi aniqlandi. Bo‗lajak kasb ta‘limi o‗qituvchilarini kasbiy kompetentligini shakllantirish, oily ta‘lim muassasalarida ulaming kasbiy va shaxsiy kamolotini ta‘minlash uchun zarur pedagogik shart-sharoitlami yaratish, kasb ta‘limi o‗qituvchilarini tayyorlash mazmuni va tuzilmasini modemizatsiyalash, psixologikpedagogik sharoitlarini aniqlash hamda uning sifatini nazorat qilish va baholash mexanizmini ishlab chiqish orqali mutaxassis kompetentligini shakllantirishmng asosiy maqsadi qilib belgilab olindi. . Oliy ta‘lim muassasasida tayyorlanayotgan boiajak o ‗qituvchilarining kasbiy kopetentligini shakllantirish muammosining hal etiiishi oliy ma‘lumotli mutaxassislami tayyorlash ishiga pedagogik va kasbiy faniaming ilg‗or yutuqlarini qoMlash, xususan, kompyuter texnologiyalari, texnologik yondashuvlar, talabalaming bilish faoliyatlarini rejali boshqarish asosida faollashtirishdan, oliy ta‘lim muassasasining ta‘lim amaliyotiga zamonaviy o‗qitish milliy tarbiya texnologiyalariningjoriy etish, samaradorlik oshishiga yordam beradigan psixologopedagogik sharoitlami yaratish orqali erishilishi aniqlandi. |