Yangi o‘zbekistonda tabiiy va ijtimoiy-gumanitar fanlar

"YANGI O‘ZBEKISTONDA TABIIY VA IJTIMOIY-GUMANITAR FANLAR" RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
Volume 1, Issue 1, June 2023

CHANGLANISH VA URUG‘LANISHNING AHAMIYATI


Muhammadjonov Burhonbek va Fozilov Muhammad Amin
Andijon Davlat Pedagogika Instetuti
Talabalari


Anotatsiya: Botanikada changlanish va urug'lanishning ahamiyati, o'simliklarning taxonlarini tushunish, nomlash va tarqatish, o'simliklarning taksonomiyasi, ekologiyasi, fiziologiyasi, genetikasi va evolyutsiyasi haqida ilmiy bilimlarning rivojlanishiga muhim ta'sir qiladi. Bu jarayonlar o'simlikshunoslik sohasidagi kommunikatsiyani kuchaytiradi, o'simliklar olamidagi bilimiy hamkorliklarni o'rnatadi va o'simlikshunoslik sohasidagi umumiy ilmiy ko'nikmalarni rivojlantiradi.
Kalit so‘zlar: Changlanish, urug’lanish, klestogamiya, anemofil, gidrofil, entomofil, ornitofil,mirmekofiliya, S.G. Navashin, sinergid, antipod, urug’


ВАЖНОСТЬ ОПЫЛЕНИЯ И ОПЛОДОТВОРЕНИЯ


Аннотация: Важность опыления и оплодотворения в ботанике имеет важное значение для развития научных знаний о понимании, именовании и распространении таксонов растений, таксономии растений, экологии, физиологии, генетики и эволюции. Эти процессы улучшают общение в области науки о растениях, устанавливают научное сотрудничество в мире растений и развивают общие научные навыки в области науки о растениях.
Ключевые слова: Опыление, оплодотворение, клестогамия, анемофил, гидрофил, энтомофил, орнитофил, мирмекофил, С.Г. Навашин, синергид, антипод, ковер.
THE IMPORTANCE OF POLLINATION AND FERTILIZATION


Abstract: The importance of pollination and fertilization in botany has important implications for the development of scientific knowledge about the understanding, naming, and distribution of plant taxa, plant taxonomy, ecology, physiology, genetics,

and evolution. These processes enhance communication in the field of plant science, establish scientific collaborations in the plant world, and develop general scientific skills in the field of plant science.

Changlanish, oʻsimliklarda — changlarning urugʻchi tumshuqchasiga (gulli oʻsimliklarda) yoki urugʻkurtakka (ochiq urugʻlilarda) tushishi. Changlanishdan soʻng changdan chang naychasi rivojlanadi; naycha tugunchaga qarab usadi. Naycha orqali urugʻ hujayralar — spermitlar urugʻ kurtakdagi tuxum hujayraga yetib boradi. Uruglangan tuxum hujayradan murtak rivojlanadi. Gulli oʻsimliklarda chetdan va oʻzidan Changchi sodir boʻladi. Chetdan changchida bir gulning changdonidagi changlar ikkinchi gul urugʻchisi tumshuqchasiga, oʻzidan changchidan changlar shu gul urugʻchisi tumshuqchasiga tushadi. Chetdan changlanish hosil boʻladigan yangi organizm urugʻli oʻsimliklar belgilari kombinatsiyasiga ega boʻlgani uchun oʻzidan changlanishga nisbatan biologik ustunlikka ega. Oʻz - o‘zidan changlanish esa tur belgilarining turgʻunlashuviga imkon beradi.
Gul yetilganidan keyin changdonda yetilgan changning onalik tumshuqchasiga tushishi changlanish deb ataladi. Changlanishni quyidagi 2 ta usuli mavjud.