Yaponiya pul tizimi reja

2009 yil 10 aprelda yangi inqirozga qarshi iqtisodiyotni rag’batlantirishga qaratilgan chora-tadbirlar dasturi qabul qilindi. Bu rejada umumiy xarajatlar 56,8 trln. ienani (570 mlrd. doll.), bevosita byudjet xarajatlari esa 15,4 trln. ienani (YAIMga nisbatan 3%) tashkil etdi.

Birinchi va ikkinchi chora-tadbirlar dasturida asosiy e’tibor kichik va o’rta korxonalarni bank kreditlari ko’rinishida qo’llab-quvvatlashga qaratildi. Ushbu korxonalarda iqtisodiyotda yollanib ishlayotganlarning 70% i band bo’lgani bois qabul qilingan chora-tadbirlar muhim ijtimoiy ahamiyatga ega bo’ldi.

Ikkinchi dasturda aholiga 2 trln. iena (20 mlrd. doll.), aholi jon boshiga 12 ming ienadan (120 doll.) "jonli" pullar tarqatish ko’zda tutildi. 18 yoshdan kichik va 65 yoshdan katta yaponiyaliklar qo’shimcha 8 ming ienadan olishdi. Bu dastur 2009 yilning bahorida amalga oshirildi va YAIMga nisbatan 0,15% ni tashkil etdi.

YAIMning 15% i (74 trln. «ena), asosiy kapitalning 20% i (133 trln. iena) to’g’ri keldi. YAponiya hukumati tomonidan amalga oshirilgan inqirozga qarshi choralar dasturlari natijasida 2009-2010 yillarda mamlakat iqtisodiyotida kuzatilayotgan ijobiy tendentsiyalar 2011 yil II martdagi yer qimirlashi oqibatida to’xtab qoldi.
2011 yil 11 martdagi yer kimirlashi Xonsyu orolida joylashgan Ivate, Miyagi va Fukusima prefekturalarida yuz berdi. Zilzila oqibati Fukusima atom elektr stantsiyasining ishdan chiqishi natijasida zarar ko’rgan prefekturalar qatoriga Xokkaydo, Aomori, Ibaraki va CHibalarni ham kiritish mumkin. Zarar ko’rgan hududlar hissasiga jami aholining 17% i, (22 mln. kishi), mamlakat

Ushbu zilzila va tsunami YAponiya tarixidagi eng kuchlisi bo’lib, katta iqtisodiy yo’qotishlarga olib keldi. Dastlabki ma’lumotlarga qaraganda; uy xo’jaligi, ijtimoiy infratuzilma va xususiy firmalarga yetkazilgai zarar miqdori mamlakat YAIMning 3,3-5,2% ini tashkil qilgan. Bundan tashqari tashqi savdo hajmi, valyuta qiymati, iste’mol buyumlari narxiga jiddiy salbiy ta’sir ko’rsatdi va YAponiyaning istiqboldagi iqtisodiy rivojlanishi haqida noaniqliklar keltirib chiqardi (elektr tarmoq-laridagi uzilishlar, Fukusimadagi atom stantsiyasidagi muammolar, davlatning rekonstruktsiya xarajatlari). Zilzila natijasida Tokio viloyatidagi fabrikalarga yetkazilgan zarar sanoat maxsulotlari, xususan, avtomobil sanoati maxsulotlariga bo’lgan talabga salbiy ta’sir ko’rsatdi. YAponiya Banki ma’lumotlariga ko’ra mamlakatdagi to’qqizta iqtisodiy hududning yettitasida maxsulotlar ishlab chiqarishda iqtisodiy pasayish yuz berdi.

• Ushbu zilzila va tsunami YAponiya tarixidagi eng kuchlisi bo’lib, katta iqtisodiy yo’qotishlarga olib keldi. Dastlabki ma’lumotlarga qaraganda; uy xo’jaligi, ijtimoiy infratuzilma va xususiy firmalarga yetkazilgai zarar miqdori mamlakat YAIMning 3,3-5,2% ini tashkil qilgan. Bundan tashqari tashqi savdo hajmi, valyuta qiymati, iste’mol buyumlari narxiga jiddiy salbiy ta’sir ko’rsatdi va YAponiyaning istiqboldagi iqtisodiy rivojlanishi haqida noaniqliklar keltirib chiqardi (elektr tarmoq-laridagi uzilishlar, Fukusimadagi atom stantsiyasidagi muammolar, davlatning rekonstruktsiya xarajatlari). Zilzila natijasida Tokio viloyatidagi fabrikalarga yetkazilgan zarar sanoat maxsulotlari, xususan, avtomobil sanoati maxsulotlariga bo’lgan talabga salbiy ta’sir ko’rsatdi. YAponiya Banki ma’lumotlariga ko’ra mamlakatdagi to’qqizta iqtisodiy hududning yettitasida maxsulotlar ishlab chiqarishda iqtisodiy pasayish yuz berdi.