Yaşar seyiDLİ, naiLƏ ƏLİyeva, xumar əHMƏDBƏYLİ Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün

4.  Suallara cavab verin: 
  Məlumdur ki, işıqlanmanın intensivliyi yüksək olduqda xlorofil dağılmağa başlayır, 
fotosintez prosesi zəifləyir. Bitkilər intensiv günəş şüalarından necə qorunur? 
  Nə üçün bitkilər qaranlıqda uzanır? 
  Mülayim iqlim qurşağında fotosintez üçün optimal temperatur  +25°С-dir. 
Temperatur  +35°С-dən yuxarı olduqda fotosintez prosesi zəifləyir. Bunun səbəbi 
nədir? 
 
 
 
ÖYRƏNDİKLƏRİNİZİ TƏTBİQ EDİN VƏ YOXLAYIN

---

 
ı 
61 
 
•   II  fəsil  •  
Hüceyrə canlının quruluş və inkişaf vahididir  
• 
 
 
H
ETEROTROF YOLLA QİDALANAN ORQANİZMLƏRDƏ 
         
   MADDƏLƏR VƏ ENERJİ MÜBADİLƏSİ 
 
 
 
 
Hüceyrədə enerji üzvi maddələrin parçalanmasından yaranır. Fermentlərin kömə-
yi ilə üzvi maddə molekullarının parçalanması reaksiyalarının cəmi  enerji mübadi-
ləsi adlanır. Orqanizmlər əsas enerji materialı kimi hər şeydən əvvəl karbohidrat və 
yağlardan istifadə edir. Zülallar hüceyrə üçün çox qiymətli materialdır. Onlar hü-
ceyrədə nadir hallarda – digər üzvi 
maddələr  çatışmadıqda  enerji 
mənbəyi kimi istifadə edilir.  
Mitoxondri. İkimembranlı qu-
ruluşa malikdir. Daxili membranı 
qırışlıdır.  Qırışlar  kristlər  (lat. 
“krista” – pipik, çıxıntı) əmələ gə-
tirir.  Mitoxondrinin  daxili  maye 
mühiti matriks adlanır. Üzvi mad-
dələrin parçalanması prosesi mat-
riksdə gedir.