Yaşar seyiDLİ, naiLƏ ƏLİyeva, xumar əHMƏDBƏYLİ Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün

DNT-nin ikiləşməsinin sxemi  
–  Sxemdə rəqəmlərlə (1 – 4)  işarələnən 
hissələrdə hansı nukleotidlər olmalıdır? 
– DNT-də nukleotidləri arasındakı hidrogen 
rabitələrinin qırılması nəticəsində açılan 
zəncirə ətraf mühitdə olan sərbəst 
nukleotidlər birləşir, əvvəlki zəncirə müvafiq 
yeni zəncir yaranır. Bu hansı prinsip 
əsasında baş verir? 
Fəaliyyət

---

 
ı 
65 
 
•   II  fəsil  •  
Hüceyrə canlının quruluş və inkişaf vahididir  
• 
Xromosomlar. Hüceyrə tsiklində əsas rolu 
xromosomlar (yun. “chroma” – rəng, “soma” 
–  bədən)  oynayır.  Onlar  hüceyrədə  mübadilə 
proseslərini tənzimləməklə yanaşı, həm də irsi 
məlumatların  bir  nəsildən  digərinə  ötürülmə-
sində  iştirak  edir.  DNT-nin  ikiləşməsindən  
sonra hər bir xromosom iki DNT  molekulun-
dan ibarət olur.    
Hər iki DNT molekulu ayrı-ayrılıqda xromatidlər (yun. “chroma” – rəng, “eidos” 
– görünüş, növ) adlanır. Xromatidlər bir-biri ilə sentromer (lat. “centrum” – mərkəz, 
“meros” – hissə) adlanan hissə ilə birləşir. Xromosomların formasını, ölçüsünü və 
hüceyrədə  sayını  yalnız  bölünmə  dövründə  maksimal  spirallaşması  və  sıxlaşması 
dövründə  müəyyən  etmək  mümkündür.  Bu  zaman  o,  işıq  mikroskopunda  aydın 
görünür.